Αποδυναμωμένοι όσο ποτέ στο παρελθόν ετοιμάζονται να δώσουν την ερχόμενη Κυριακή τη μάχη των τοπικών εκλογών σε 12 από τις 17 περιφέρειες και δήμους της Ισπανίας οι Podemos μία δεκαετία αφότου εμφανίστηκαν στο προσκήνιο μπαίνοντας σφήνα στον δικομματισμό.
Χωρίς ισχυρή ηγεσία, στα μαχαίρια με τους αντιπάλους τους στην ισπανική Αριστερά και με την αξιοπιστία τους να έχει δεχθεί πλήγματα με αφορμή τις απροσδόκητες παρενέργειες του νόμου για τον βιασμό -του νόμου «μόνο το ναι σημαίνει ναι», όπως έχει γίνει ευρύτερα γνωστός - οι Podemos βλέπουν τη δημοτικότητά τους να έχει υποχωρήσει στο 6% καθώς η χώρα ετοιμάζεται για γενικές εκλογές έξι μήνες αργότερα.
Όσον αφορά στην αναμέτρηση της Κυριακής; «Οι εκλογές αυτές θα κρίνουν κατά πόσον οι Podemos θα συνεχίσουν να εκπροσωπούν έναν σημαντικό πολιτικό χώρο. Έχουν περάσει κατά κάποιο τρόπο σε κατάσταση επιβίωσης», λέει στο Politico o ερευνητής του Ινστιτούτου Πολιτικών Σπουδών (ICPS-UAB) στη Βαρκελώνη, Οριόλ Μπαρτομέους.
Στη σκιά του Ιγκλέσιας οι Podemos
Οι Podemos ιδρύθηκαν το 2014, διοχέτευσαν την οργή του κινήματος των «Αγανακτισμένων» και εκμεταλλευόμενοι τη δυσαρέσκεια για τη λιτότητα λόγω της κρίσης της ευρωζώνης σημείωσαν μεγάλες εκλογικές επιτυχίες τον επόμενο χρόνο στην Ισπανία αναλαμβάνοντας άμεσα ή με αριστερές συμμαχίες τον έλεγχο μεγαλουπόλεων όπως η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη κι αναδείχθηκαν σε τρίτη δύναμη στη Βουλή.
Αλλά τα τελευταία χρόνια, ως ελάσσονες εταίροι στην κυβέρνηση συνασπισμού του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, οι Podemos είδαν τα ποσοστά τους να πέφτουν σημαντικά και η αποτυχία τους να εμποδίσουν την άνοδο της Δεξιάς στην περιφέρεια της Μαδρίτης προ διετίας, ώθησαν σε παραίτηση τον επικεφαλής τους, Πάμπλο Ιγκλέσιας.
Η διάδοχός του στο τιμόνι των Podemos, νυν υπουργός Κοινωνικών Δικαιωμάτων Ιόνη Μπελάρα, δεν είχε τόσο ισχυρή παρουσία, ενώ ο Ιγκλέσιας -πανταχού παρών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ΜΜΕ – παρέμεινε στο προσκήνιο. «Αφότου αποχώρησε ο Πάμπλο Ιγκλέσιας συμπεριφέρεται τρόπον τινά ως σκιώδης ηγέτης. Πολύ συχνά το κόμμα κινήθηκε προς μία κατεύθυνση όχι επειδή έτσι λέει η Ιόνη Μπελάρα, αλλά μάλλον επειδή το λέει ο υποτιθέμενος πρώην ηγέτης του»«, λέει ο Μπαρτομέους.
Το παραθυράκι στο νόμο για τη σεξουαλική συναίνεση
Οι τοπικές εκλογές της Κυριακής διεξάγονται με νωπές τις μνήμες από την κόντρα των κυβερνητικών εταίρων, Σοσιαλιστών και Podemos για τον ρηξικέλευθο κατά τα άλλα νόμο, σύμφωνα με τον οποίο η σεξουαλική συνεύρεση χωρίς ρητή συναίνεση συνιστά βιασμό. Ένα παραθυράκι του νομοσχεδίου, που εποπτευόταν από τους Podemos οδήγησε ακούσια στη μείωση των ποινών φυλάκισης εκατοντάδων σεξουαλικών παραβατών κι αυτό προκάλεσε κατηγορίες περί ανικανότητας, όμως οι Podemos αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν σοβαρά τεχνικά σφάλματα στη νομοθεσία και επέρριψαν σε συντηρητικούς δικαστές την ευθύνη για τις μειώσεις ποινών. Το κόμμα απομονώθηκε όταν καταψήφισε τη μεταρρύθμιση του νόμου από τους Σοσιαλιστές, που πέρασε με την υποστήριξη του δεξιού Λαϊκού Κόμματος.
Και με τον ντόρο να μην έχει ακόμη καταλαγιάσει πλήρως αναφορικά με το θέμα αυτό, οι Podemos κατεβαίνουν στις εκλογές αυτές με την πλάτη στον τοίχο, υποστηρίζοντας ότι η πολιτική, οικονομική και μηντιακή δεξιά είναι αποφασισμένοι να τους ωθήσει στην εξαφάνιση. «Το σλόγκαν των ισχυρών σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία, όπως και τα τελευταία εννέα χρόνια είναι σαφές: Πρέπει να εξαφανιστούν οι Podemos», δήλωσε ο εκπρόσωπός τους στο Κογκρέσο, Πάμπλο Ετσενίκε.
Διχασμένη η Αριστερά
Οι επιδόσεις των Podemos σε μεγάλα αστικά κέντρα θα δείξουν και σε ποια κατάσταση βρίσκεται πραγματικά το κόμμα ενόψει των εθνικών εκλογών στα τέλη του έτους. Πολλοί ψηφοφόροι τους μιλούν για την ανάγκη συνεργασίας των κομμάτων της Αριστεράς, αλλά η εμφάνιση του Sumar, ενός νέου αριστερού κινήματος με επικεφαλής τη χαρισματική υπουργό Εργασίας, Γιολάντι Ντίαζ, υπενθύμισε τη ροπή της ισπανικής αριστεράς προς τις εσωτερικές διαμάχες.
Ανεξάρτητη, που έθεσε υποψηφιότητα με τους Unidas Podemos στις γενικές εκλογές του 2019 η Ντίαζ παρουσίασε μια πιο συμφιλιωτική εικόνα στους ψηφοφόρους από το κόμμα της Μπελάρα. Αν και το Σουμάρ δεν θα κατεβάσει υποψηφίους σε αυτές τις τοπικές εκλογές, η Ντίαζ είπε ότι σκοπεύει να θέσει υποψηφιότητα για πρωθυπουργός στις επόμενες γενικές εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο. Εν τω μεταξύ, έχει σφυρηλατήσει συμμαχίες με μικρότερα περιφερειακά αριστερά κόμματα, ενώ διατηρεί τους Podemos σε απόσταση αναπνοής.
Οι Podemos την κατηγορούν ότι δεν είναι πρόθυμη να μετάσχει σε προκριματικές εκλογές της Αριστεράς για την επιλογή ενός κοινής αποδοχής υποψηφίου για την πρωθυπουργία.
Οι τοπικές εκλογές της Κυριακής θα δώσουν μια ιδέα για τα ποσοστά της Αριστεράς και της Δεξιάς σε εθνικό επίπεδο και κατά πόσον θα επιβιώσει η σοσιαλιστική κυβέρνηση μειοψηφίας, ή θα σχηματίσει κυβέρνηση το Λαϊκό Κόμμα με το ακροδεξιό VOX. Και με το ισπανικό εκλογικό σύστημα να τιμωρεί σκληρά τη διαίρεση, ίσως αποδειχθεί κρίσιμο το ερώτημα κατά πόσον θα ενωθούν τελικά το Sumar και οι Podemos.