Αρκετά καυτή για να λιώσει μέταλλα και καλυμμένη από μια τοξική smoking gunατμόσφαιρα, η Αφροδίτη συγκαταλέγεται στις πιο εχθρικές τοποθεσίες του ηλιακού συστήματος.
Όμως οι αστρονόμοι ανέφεραν την ανίχνευση δύο αερίων που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν την παρουσία μορφών ζωής που παραμονεύουν στα σύννεφα της Αφροδίτης.
Τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν την Τετάρτη στην εθνική συνάντηση αστρονομίας στο Χαλ ενισχύουν τις ενδείξεις για ένα καυστικό αέριο, τη φωσφίνη, η παρουσία της οποίας στην Αφροδίτη έχει αμφισβητηθεί έντονα.
Μια ξεχωριστή ομάδα αποκάλυψε τη δοκιμαστική ανίχνευση αμμωνίας, η οποία στη Γη παράγεται κυρίως από βιολογικές δραστηριότητες και βιομηχανικές διεργασίες και η παρουσία της οποίας στην Αφροδίτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν μπορεί εύκολα να εξηγηθεί από γνωστά ατμοσφαιρικά ή γεωλογικά φαινόμενα.
Τα λεγόμενα αέρια βιοσήμανσης δεν αποτελούν απόδειξη για εξωγήινη ζωή. Όμως η παρατήρηση θα εντείνει το ενδιαφέρον για την Αφροδίτη και θα αυξήσει την πιθανότητα η ζωή να έχει εμφανιστεί και μάλιστα να έχει ανθίσει στο πιο εύκρατο παρελθόν του πλανήτη και να έχει παραμείνει μέχρι σήμερα σε θύλακες της ατμόσφαιρας.
Την ύπαρξη ζωής στα σύννεφα της Αφροδίτης εξετάζουν επιστήμονες
«Θα μπορούσε η Αφροδίτη να περάσει μια θερμή, υγρή φάση στο παρελθόν, και στη συνέχεια, καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη άρχισε να επιδρά [η ζωή] να έχει εξελιχθεί για να επιβιώσει στη μόνη θέση που της είχε απομείνει - τα σύννεφα», δήλωσε στη συνάντηση ο Dr Dave Clements, ερευνητής αστροφυσικής στο Imperial College του Λονδίνου.
Η επιφάνεια της Αφροδίτης φτάνει περίπου τους 450C, αρκετά θερμή για να λιώσει ο μόλυβδος και ο ψευδάργυρος, η ατμοσφαιρική πίεση είναι 90 φορές μεγαλύτερη από την επιφάνεια της Γης και υπάρχουν σύννεφα θειικού οξέος. Αλλά περίπου 50 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια η θερμοκρασία και η πίεση είναι πιο κοντά στις συνθήκες στη Γη - και ενδεχομένως είναι σχεδόν επιβιώσιμες για πολύ ανθεκτικά μικρόβια.
Στη Γη, το αέριο φωσφίνη παράγεται από μικρόβια σε περιβάλλοντα με έλλειψη οξυγόνου, όπως τα έντερα ασβών και τα περιττώματα πιγκουίνων.
Ένας ισχυρισμός για την ανίχνευση φωσφίνης στην Αφροδίτη το 2020 ακολουθήθηκε από διαμάχη αφού οι μεταγενέστερες παρατηρήσεις απέτυχαν να αναπαράγουν το εύρημα. Οι τελευταίες παρατηρήσεις του Clements και των συνεργατών του με το τηλεσκόπιο James Clerk Maxwell (JCMT), που βρίσκεται στη Χαβάη, είχαν ως στόχο να επιλύσουν τη διαμάχη. Παρακολουθώντας τις ενδείξεις της φωσφίνης με την πάροδο του χρόνου, κατάφεραν να ενισχύσουν τις αποδείξεις για την παρουσία του αερίου και διαπίστωσαν ότι η ανίχνευσή του φάνηκε να ακολουθεί τον κύκλο ημέρας-νύχτας του πλανήτη.
«Ίσως πρόκειται για χημεία που δεν καταλαβαίνουμε, ή για ζωή»
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι όταν η ατμόσφαιρα λούζεται στο φως του ήλιου η φωσφίνη καταστρέφεται», δήλωσε ο Clements. «Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η φωσφίνη υπάρχει. Δεν ξέρουμε τι την παράγει. Μπορεί να είναι μια χημεία που δεν καταλαβαίνουμε. Ή ενδεχομένως η ζωή».
Σε μια δεύτερη ομιλία, η καθηγήτρια Jane Greaves, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, παρουσίασε προκαταρκτικές παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο Green Bank που δείχνουν την αμμωνία, η οποία στη Γη παράγεται είτε μέσω βιομηχανικών διεργασιών είτε από βακτήρια που μετατρέπουν το άζωτο.
Η Greaves δήλωσε: «Ακόμη και αν επιβεβαιώσουμε και τα δύο αυτά [ευρήματα], δεν είναι απόδειξη ότι έχουμε βρει αυτά τα μαγικά μικρόβια και ότι ζουν εκεί σήμερα», προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν ακόμη «θεμελιώδεις αλήθειες».
Ο καθηγητής Nikku Madhusudhan, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, ο οποίος δεν συμμετείχε σε καμία από τις δύο εργασίες, δήλωσε:
«Όταν πρόκειται για την Αφροδίτη, και τα δύο αυτά είναι ανοιχτά ερωτήματα». «Αν πραγματικά επιβεβαιώσουν τη φωσφίνη και την αμμωνία, αυτό αυξάνει τις πιθανότητες βιολογικής προέλευσης. Το φυσικό επόμενο πράγμα θα είναι νέοι άνθρωποι να το εξετάσουν και να δώσουν υποστήριξη ή αντεπιχειρήματα. Η ιστορία θα επιλυθεί με περισσότερα δεδομένα».
Και πρόσθεσε: «Όλα αυτά είναι λόγοι για αισιοδοξία. Αν μπορέσουν να αποδείξουν ότι τα σήματα υπάρχουν, μπράβο τους».
Ο Δρ Robert Massey, αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε: «Πρέπει όμως να τονιστεί ότι τα αποτελέσματα είναι μόνο προκαταρκτικά και χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να μάθουμε περισσότερα για την παρουσία αυτών των δύο πιθανών βιοδεικτών στα νέφη της Αφροδίτης. Παρ' όλα αυτά, είναι συναρπαστική η σκέψη ότι αυτές οι ανιχνεύσεις θα μπορούσαν να υποδεικνύουν είτε πιθανά σημάδια ζωής είτε κάποιες άγνωστες χημικές διεργασίες. Θα είναι ενδιαφέρον να δούμε τι θα φέρουν στο φως οι περαιτέρω έρευνες τους επόμενους μήνες και χρόνια».