Πλήρης ημερών σε ηλικία 105 ετών απεβίωσε στις 17 Μαρτίου 2025 o αεροπόρος Τζον «Πάντυ» Χέμινγουεϊ.
Ηταν ο τελευταίος εν ζωή πιλότος δίωξης της Μάχης της Αγγλίας, που υπήρξε μια από τις πιο σφοδρές συγκρούσεις στον αέρα μεταξύ Βρετανίας και ναζιστικής Γερμανίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Υπηρέτησε στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία
«Με μεγάλη λύπη άκουσα για τον θάνατο του Τζον «Πάντυ» Χέμινγουεϊ σήμερα. Είμαι ευγνώμων που μπόρεσα να τον γνωρίσω και να περάσω χρόνο μαζί του στο Δουβλίνο, πιο πρόσφατα τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους. Ο Πάντυ ήταν ένας καταπληκτικός άνθρωπος του οποίου η ιστορία ζωής ενσαρκώνει όλα όσα ήταν, και παραμένουν σπουδαία για τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία», αναφέρει στο μήνυμά του ο επικεφαλής της Βασιλικής Αεροπορίας, πτέραρχος σερ Ρίτσαρντ Νάιτον.
Ο Τζον «Πάντυ» Χέμινγουεϊ είχε γεννηθεί στο Δουβλίνο, και έχοντας λάβει καλή γυμνασιακή εκπαίδευση, ήθελε αρχικά να γίνει γιατρός χειρούργος. Όμως ακολουθώντας την τάση των νέων της εποχής, καθώς τα σύννεφα του πολέμου πύκνωναν κατατάχθηκε στη RAF για σύντομη θητεία.
«Είχε επιλεγεί για εκπαίδευση στα καταδιωκτικά, όταν μόλις το 10% (των υποψηφίων) γίνονταν πιλότοι δίωξης - οι άλλοι πήγαιναν στα βομβαρδιστικά. Ήταν μια ολόκληρη διαδικασία», είχε δηλώσει το 2020 στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γιος του Μπράιαν Χέμινγουεϊ.
«Ποτέ δεν ονειρευόταν να γίνει πιλότος δίωξης, η αγάπη ήρθε αργότερα». Το 2018 είχε διαπιστώσει πως ο πατέρας του είχε περιληφθεί λανθασμένα σε κατάλογο αποβιωσάντων πιλότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και το λάθος αποκαταστάθηκε. «Είχαν χάσει επαφή και ο μπαμπάς δεν συμμετείχε σε καμία από τις ενώσεις (βετεράνων)… απλά ήταν απαρατήρητος καθώς ήταν μοναχικός χαρακτήρας».
Το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τον βρίσκει να υπηρετεί σε αεροδρόμιο βορειοανατολικά του Λονδίνου, με την 85η Μοίρα Δίωξης εξοπλισμένης με καταδιωκτικά Χάρικεϊν, με τα οποία έκανε και την πρώτη πολεμική περιπολία.
Στη συνέχεια η μοίρα στάλθηκε στη Γαλλία (Ρουέν) για αεροπορική προστασία του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος. Στις 11 Μαΐου 1940 καταρρίφθηκε από αντιαεροπορικά κοντά στο Μάαστριχτ, αλλά κατάφερε να επιστρέψει μετά από τρεις ημέρες στη μονάδα του. Συνολικά κατέρριψε στη διάρκεια του πολέμου επτά εχθρικά αεροπλάνα, ανάμεσά τους και ένα βομβαρδιστικό «He111».
Η 85η Μοίρα είχε τις μεγαλύτερες απώλειες στη Γαλλία, χάνοντας 25 Χάρικεϊν με επτά πιλότους νεκρούς και έναν αιχμάλωτο σε διάστημα δέκα ημερών.
Μετά την αποχώρηση των συμμάχων από την Δουνκέρκη, η 85η Μοίρα τον Ιούνιο και Ιούλιο του 1940 επανήλθε στην πρώην επιχειρησιακή της κατάσταση εξορμώντας από το Ντέμπεν (βορειοανατολικά του Λονδίνου). Στις 18 Αυγούστου 1940, ημέρα που κορυφώθηκαν οι γερμανικές επιδρομές εναντίον του Λονδίνου, ο Πάντυ Χέμινγουεϊ θα καταρριφθεί πάνω από τη Μάγχη, αλλά θα διασωθεί.
Οκτώ ημέρες αργότερα θα εγκαταλείψει ξανά το νέο αεροσκάφος του, όταν δώδεκα Χάρικεϊν της 85ης Μοίρας αντιμετώπισαν 250 βομβαρδιστικά Ντορνιέ σε μια κατά μέτωπο επίθεση. Τραβώντας το κορδόνι του αλεξιπτώτου του θα πέσει στη στεριά, χωρίς ούτε μια γρατζουνιά.
Τον Μάρτιο του 2019 κομμάτια του αεροπλάνου του βρέθηκαν μετά από ανασκαφή στο Έσσεξ, ανάμεσα στα οποία και τα χειριστήρια με τον διακόπτη σε «θέση βολής».
Επιβίωσε του πολέμου έχοντας καταρριφθεί συνολικά τέσσερις φορές, τη μια δεν άνοιξε καλά-καλά το αλεξίπτωτό του, και γλύτωσε παρά τρίχα τη σύλληψη από γερμανική περίπολο, τον Απρίλιο του 1945 στη Βόρεια Ιταλία, κοντά στη Ραβέννα, χάρις στην επέμβαση Ιταλών παρτιζάνων, όταν οι Γερμανοί υποχωρούσαν από τη νότια Ευρώπη. Ο ίδιος τόνιζε πως «εξακολουθούσε να σκέφτεται τον εαυτό του ως έναν επαγγελματία πιλότο δίωξης της RAF, που έκανε το καθήκον του και υπάκουε στις εντολές, και είχε την τύχη να επιβιώσει όταν πολλοί δεν τα κατάφεραν, συμπεριλαμβανομένου του στενότερού του φίλου».
Ο Τζον Πάντυ Χέμινγουεϊ θα παραμείνει στη RAF και μετά τον πόλεμο και θ’ αποστρατευτεί το 1969 με το βαθμό του σμηνάρχου. Συνήθιζε να λέει ότι ήταν ένας τυχερός Ιρλανδός, και δεν ξεχνούσε πως ανήκε στους 3.000 πιλότους και 300.000 άνδρες της RAF που νίκησαν στη Μάχη της Αγγλίας, και αισθανόταν προνομιούχος να έχει συναντήσει τόσους αξιοθαύμαστους νέους άνδρες και πιλότους που χάθηκαν στον πόλεμο.
Σύμφωνα με τους μελετητές της περιόδου, η Μάχη της Αγγλίας, ήταν η πρώτη αυτοτελής αεροπορική μάχη μεταξύ δυο κρατών. Σηματοδότησε την πρώτη μάχη που κερδήθηκε από μια αεροπορική δύναμη μόνη της. Η Διοίκηση Καταδιωκτικών με το πρώτο στο κόσμο ενσωματωμένο σύστημα αεράμυνας ήταν η αιχμή του δόρατος, που επιτυχώς απέτρεψε τη Λουφτβάφε από το να πάρει τον έλεγχο στους ουρανούς της Βρετανίας, που χρειαζόταν για να ξεκινήσουν οι Γερμανοί τη σχεδιαζόμενη θαλάσσια εισβολή.
«Είναι η πρώτη φορά που σε μία σύγκρουση της ανθρωπότητας τόσοι πολλοί οφείλουν τόσα πολλά σε τόσους λίγους», είχε πει ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ, μιλώντας στη Βουλή των Κοινοτήτων, αναφερόμενος στους γενναίους αεροπόρους, που πολέμησαν στην Μάχη της Αγγλίας, ένας από τους οποίους ήταν και ο Τζον Πάντυ Χέμινγουεϊ.
AΠΕ-ΜΠΕ