Πέθανε σε ηλικία 107 ετών, ο Τζον Κίνσελ, ένας από τους τρεις εναπομείναντες Ινδιάνους Ναβάχο που συνέβαλλαν στη νίκη των Συμμάχων κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι ομιλητές Ναβάχο κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου μιλούσαν στον ασύρματο τη μητρική γλώσσα της φυλής τους και μετέφεραν αμερικανικά στρατιωτικά μυστικά. Ελάχιστοι γνώριζαν την άγραφη μέχρι τότε γλώσσα των Ναβάχο, έτσι ο κίνδυνος να φτάσουν στον εχθρό τα υψίστης σημασίας μυστικά που θα μπορούσαν να κρίνουν την έκβαση της μάχης, ήταν σχεδόν ανύπαρκτος.
Μόλις δυο αυθεντικοί ομιλητές Ναβάχο εν ζωή
Μετά τον θάνατο του Τζον Κίνσελ, οι εναπομείναντες αυθεντικοί Ναβάχο «code talkers», όπως τους αποκαλούσαν οι Αμερικανοί, είναι μόλις δύο. Πρόκειται για τους Τόμας Μπέγκαι και Πίτερ ΜακΝτόναλντ που είναι πάνω από 90 χρονών.
Ο Κίνσελ και ακόμα 400 Ναβάχο χρησιμοποίησαν τη μητρική τους γλώσσα Ντάιν για να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός κώδικα που επέτρεψε στον αμερικανικό στρατό να επικοινωνεί με ασφάλεια κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι εχθροί των ΗΠΑ ποτέ δεν κατάφεραν να σπάσουν τον κώδικα.
Είχε καταταχθεί στους Πεζοναύτες το 1942 και έγινε επίλεκτος κωδικοποιητής, υπηρετώντας στο 9ο Σύνταγμα Πεζοναυτών και στην 3η Μεραρχία Πεζοναυτών κατά τη διάρκεια της μάχης της Ίβο Τζίμα.
Το πρόγραμμα ήταν απόρρητο για δεκαετίες και μόλις το 1968 ο αμερικανικός στρατός αποχαρακτήρισε το σχετικό υλικό, οπότε έγινε γνωστή η συμβολή των Ναβάχο.
Κανείς δεν μπόρεσε να «σπάσει» τα μηνύματα των Code Talkers
Οι Code Talkers έστειλαν χιλιάδες «αλάνθαστα» μηνύματα σχετικά με τις κινήσεις των ιαπωνικών στρατευμάτων, τις τακτικές στο πεδίο της μάχης και άλλες επικοινωνίες κρίσιμες για την τελική έκβαση του πολέμου.
Ο πρόεδρος της φυλής Buu Nygren διέταξε όλες οι σημαίες στον καταυλισμό να κυματίζουν μεσίστιες μέχρι τις 27 Οκτωβρίου κατά τη δύση του ηλίου, προς τιμήν του Kinsel.
«Ο κ. Kinsel ήταν ένας πεζοναύτης που πολέμησε γενναία και ανιδιοτελώς για όλους μας στις πιο τρομακτικές συνθήκες με τη μεγαλύτερη ευθύνη ως Navajo Code Talker», ανέφερε ο Nygren σε δήλωσή του την Κυριακή.
Ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν καθιέρωσε το 1982 την Ημέρα των Navajo Code Talkers και μέσω της γιορτής της 14ης Αυγούστου αποδίδονται τιμές σε όλες τις φυλές που συνδέθηκαν με την πολεμική προσπάθεια.
Η ημέρα είναι αργία για την πολιτεία της Αριζόνα και αργία του έθνους των Ναβάχο στον τεράστιο καταυλισμό που καταλαμβάνει τμήματα της βορειοανατολικής Αριζόνα, του βορειοδυτικού Νέου Μεξικού και της νοτιοανατολικής Γιούτα.