Μπορεί μέχρι τώρα τα δυτικά ΜΜΕ να πρόβαλλαν από τις ασιατικές χώρες τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ ως πρότυπα διαχείρισης της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά υπάρχει μία χώρα που τις ξεπέρασε, και μάλιστα χωρίς να θρηνήσει ούτε ένα θύμα(!) από την πανδημία: το Βιετνάμ.
Tην ώρα που προηγμένα κράτη, όπως οι ΗΠΑ, θρηνούν εκατόμβες θυμάτων το Βιετνάμ των 97 εκατ. κατοίκων και μολονότι έχει μακρά μεθοριακή γραμμή με την Κίνα και υποδέχεται εκατομμύρια Κινέζων κάθε χρόνο, έχει καταγράψει μόλις 328 επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορωνοϊού. Και να σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για μια χώρα με χαμηλά έως μεσαία εισοδήματα και λιγότερο προηγμένο εθνικό σύστημα υγείας, καθώς σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα αναλογούν οκτώ γιατροί ανά 10.000 άτομα.
Στις 22 Μαρτίου τα κρούσματα της Covid-19 είχαν διπλασιαστεί στο Βιετνάμ και άγγιξαν για πρώτη φορά τριψήφια νούμερα. Στις αρχές του επόμενου μήνα επιβλήθηκε πανεθνική καραντίνα, αλλά μετά από τρεις εβδομάδες ήρθησαν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και έκτοτε πέρασαν πάνω από 40 ημέρες χωρίς να καταγραφούν εγχώρια κρούσματα, ενώ η ζωή επιστρέφει σταδιακά στην κανονικότητα με επιχειρήσεις και σχολεία να επαναλειτουργούν. Και μπορεί όλα αυτά να ακούγονται πολύ καλά για να είναι αληθινά, αλλά οι αριθμοί αντιστοιχούν πλήρως στην πραγματικότητα, όπως ο λέει ο λοιμωξιολόγος επικεφαλής της Κλινικής Έρευνας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην Πόλη Χο Τσι Μινχ, Γκάι Θουέιτις, ο οποίος εργάζεται σ’ ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία που όρισε η κυβέρνηση του Βιετνάμ για την θεραπεία ασθενών της Covid-19.
Πώς τα κατάφερε, λοιπόν το Βιετνάμ; Ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτό οφείλεται σ’ έναν συνδυασμό παραγόντων, από την έγκαιρη ανάληψη δράσης από την κυβέρνηση για την αναχαίτιση της διασποράς του φονικού κορωνοϊού, μέχρι την αυστηρή, συστηματική ιχνηλάτηση των ατόμων που ήλθαν σε επαφή με φορείς ή υπόπτους φορείς, την απομόνωσή τους σε καραντίνα και την αποτελεσματική εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού.
Η έγκαιρη δράση των Αρχών του Βιετνάμ
Το Βιετνάμ άρχισε να προετοιμάζεται για την πανδημία του νέου κορωνοϊού εβδομάδες προτού καταγραφεί το πρώτο κρούσμα στη χώρα και πριν τις 22 Ιανουαρίου, όταν εμπειρογνώμονες του ΠΟΥ διεπίστωσαν στην Κίνα ότι υπάρχει μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, αφού δεν ήθελε να ριψοκινδυνεύσει τίποτε. «Δεν περιμέναμε απλώς τις οδηγίες του ΠΟΥ. Χρησιμοποιήσαμε τα στοιχεία που συλλέξαμε εντός και εκτός της χώρας και αποφασίσαμε να αναλάβουμε έγκαιρη δράση», δήλωσε o Φαμ Κουάνγκ Τάι, αναπληρωτής επικεφαλής του Τμήματος Ελέγχου Λοιμώξεων, του Εθνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Ανόι. Έτσι, λίγο μετά την Πρωτοχρονιά, άρχισαν στο διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας του Βιετνάμ να υποβάλλονται σε έλεγχο της θερμοκρασίας τους όλοι οι αφιχθέντες από την Ουχάν της Κίνας κι όσοι είχαν πυρετό, έμπαιναν σε καραντίνα υπό διαρκή παρακολούθηση. Στις 23 Ιανουαρίου διαγνώστηκαν τα πρώτα δύο κρούσματα του κορωνοϊού στη χώρα: ένας Κινέζος που ζει στο Βιετνάμ και ο πατέρας του, που πήγε να τον επισκεφθεί από την Ουχάν και την επομένη απαγορεύτηκαν όλα τα ταξίδια από και προς την κινεζική μεγαλούπολη. Ο πρωθυπουργός της χώρας κήρυξε τον πόλεμο στον κορωνοϊό σε έκτακτη συνεδρίαση του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος και την 1η Φεβρουαρίου κήρυξε εθνική επιδημία στη χώρα μολονότι είχαν καταγραφεί μόλις έξι κρούσματα στο Βιετνάμ.
Στη διάρκεια του ίδιου μήνα το Βιετνάμ άρχισε να επεκτείνει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς πέραν της Κίνας και σε χώρες όπως η Νότια Κορέα, το Ιράν και η Ιταλία μέχρι που έκλεισε τα σύνορά του σε όλους τους αλλοδαπούς στα τέλη Μαρτίου.
Οι Αρχές πήραν όμως και προληπτικά περιοριστικά μέτρα, επιβάλλοντας π.χ. καραντίνα τριών εβδομάδων σε μια πόλη 10.000 κατοίκων βόρεια του Ανόι κι έκλεισε σχολεία και πανεπιστήμια μέχρι τον Μάιο.
Εξονυχιστική ιχνηλάτηση επαφών
Με την αποφασιστική αυτή δράση των Αρχών μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου τα κρούσματα στο Βιετνάμ είχαν περιοριστεί σε μόλις 16 – περιλαμβανομένου κι ενός μωρού τριών μηνών – και δεν καταγράφηκε κανένα νέο μέχρι το δεύτερο κύμα τον Μάρτιο, που έφεραν στη χώρα Βιετναμέζοι επαναπατρισθέντες από το εξωτερικό.
Οι Αρχές προχωρούσαν σε εξονυχιστική ιχνηλάτηση των ατόμων που ήλθαν σε επαφή με φορείς του κορωνοϊού και τα έβαζαν σε καραντίνα δύο εβδομάδων σε ειδικά κρατικά κέντρα, ξενοδοχεία ή στρατόπεδα. Όλα τα επιβεβαιωμένα κρούσματα υποχρεώνονταν στο μεταξύ να δώσουν στις Αρχές έναν εξαντλητικό κατάλογο των ατόμων με τα οποία συναντήθηκαν το τελευταίο 15ήμερο, ενώ ανακοινώσεις σε εφημερίδες και την τηλεόραση ενημέρωναν το κοινό για τις κινήσεις ενός ασθενούς της Covid-19 καλώντας όσους βρέθηκαν κοντά του να πάνε να εξεταστούν. Πάνω από 15.000 άτομα υποβλήθηκαν σε διαγνωστικές εξετάσεις, ανάμεσά τους και τουλάχιστον 1.000 επαγγελματίες Υγείας.
Η επικοινωνιακή στρατηγική και η προπαγάνδα
Η κυβέρνηση του Βιετνάμ εξ’ αρχής προχώρησε σε μια αποτελεσματική εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για την πανδημία του κορωνοϊού. Έστησε ειδικούς ιστότοπους, τηλεφωνικές γραμμές και εφαρμογές κινητών για να ενημερώνει για τις τελευταίες οδηγίες, ενώ το υπουργείο Υγείας έστελνε διαρκώς SMS με συστάσεις στους πολίτες.Παράλληλα κινητοποιήθηκε κι ο κρατικός μηχανισμός προπαγάνδας εφιστώντας την προσοχή της κοινής γνώμης με τηλεβόες, αφίσες, τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ στα τέλη Φεβρουαρίου το υπουργείο Υγείας κυκλοφόρησε κι ένα μουσικό βίντεο βάσει ενός τοπικού χιτ για να διδάξει στους πολίτες τα μέτρα σχολαστικής υγιεινής στη διάρκεια της πανδημίας, ένα βίντεο που συγκέντρωσε πάνω από 48 εκατ. επισκέψεις στο YouTube.