Μπορεί η ατζέντα της Συνόδου Κορυφής στην ΕΕ να ήταν γεμάτη από κρίσιμα ζητήματα, όπως το πλαφόν στο φυσικό αέριο και η ανταγωνιστικότητα, το ενδιαφέρον των ηγετών, όμως, εστιάστηκε στο βασικό θέμα συζήτησης των τελευταίων ημερών, το Qatargate.
Οι ηγέτες των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώθηκαν την Πέμπτη στις Βρυξέλλες για την τελευταία Σύνοδο Κορυφής της χρονιάς, με στόχο την χάραξη πολιτικής σε θέματα όπως η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, αλλά και η διατήρηση των τιμών του φυσικού αερίου σε σταθερά επίπεδα, μέσω ενός πλαφόν.
Εντούτοις, δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από ένα θέμα που γνωρίζουν καλύτερα από οτιδήποτε άλλο -τα παραπολιτικά. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Politico, οι πολιτικές συνέπειες από το σκάνδαλο διαφθοράς που πλήττει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξε να επισκιάσει τη συζήτηση στις Βρυξέλλες.
Αμηχανία από τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων για το Qatargate κατά την είσοδο των ηγετών
Φαίνεται πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες είχαν υποτιμήσει την έκταση που θα λάμβαναν και στην Σύνοδο οι ισχυρισμοί ότι το Κατάρ πιθανώς εξαγόρασε επιρροή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εκτιμώντας ότι πρόκειται για θέμα που αφορά αμιγώς τους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες.
Αλλά πίσω από την κάμερες και τις κλειστές πόρτες, φαίνεται πως οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του μπλοκ είχαν διαφορετική άποψη. Στην πραγματικότητα, πολλοί ηγέτες -οι πιο έμπειροι πολιτικοί με ένστικτο για τη δημόσια διάθεση- ανησυχούσαν βαθιά, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους και διπλωμάτες που μίλησαν στο Politico.
Ήταν το μόνο θέμα για το οποίο ρώτησαν τα μέσα ενημέρωσης κατά την είσοδο, είπε ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε στους συναδέλφους του, λέγοντας ότι η ομάδα έπρεπε να συντονίσει τα μηνύματά της. Ο πρόεδρος της Ρουμανίας Κλάους Γιοχάνις αποτύπωσε το αίσθημα πολλών ηγετών: Το Qatargate έχει τη δυνατότητα να δηλητηριάσει ολόκληρη την ΕΕ. «Δεν μπορούμε να το αφήσουμε να επεκταθεί σε άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ», συμπλήρωσε με τη σειρά του ο Λεττονός Κρισιάνις Κάρινς.
«Γεγονότα όπως αυτό, διαφθορά όπως αυτή διαβρώνει την εμπιστοσύνη του κοινού στους θεσμούς. Είναι επώδυνο και πρέπει να εργαστούμε σκληρά ξανά για να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη και την αυτοπεποίθηση», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αργότερα εκείνο το βράδυ, αφού πέρασε τη μέρα με τους 27 ηγέτες.
Ανησυχία για τις συνέπειες του Qatargate σε πολιτικό και ευρύτερο ευρωπαϊκό επίπεδο
Πράγματι, ο πιο διαβόητος ηγέτης του γκρουπ, ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν, έσπευσε να επιδιώξει πολιτικό κέρδος από το υπό εξέλιξη «δράμα».
«Όλοι γνώριζαν ότι οι Βρυξέλλες είναι γεμάτες με ζητήματα διαφθοράς, αλλά τώρα το θέμα έφτασε σε ένα επίπεδο που έπρεπε να αναλάβει δράση και η αστυνομία», είπε σε ένα βίντεο που ανέβηκε στη σελίδα του στο Facebook, περιγράφοντας ότι οι Βρυξέλλες βουίζουν από εικασίες για το ποιος θα μπορούσε να ακολουθήσει. «Είναι καιρός», είπε ο Ούγγρος ηγέτης, «να στραγγίξουμε τον βάλτο εδώ στις Βρυξέλλες».
Καθώς η ποινική έρευνα για το εάν ξένες χώρες πλήρωναν νυν και πρώην ευρωβουλευτές και βοηθούς του κοινοβουλίου για να επηρεάσουν τις αποφάσεις, πολλοί ηγέτες γνώριζαν καλά ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορεί να μην κάνουν τις απαραίτητες διακρίσεις μεταξύ των διαφόρων θεσμικών οργάνων της ΕΕ, προκαλώντας ανησυχία για την καταστροφή της φήμης ολόκληρου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έμοιαζε μουδιασμένος απέναντι στις προκλήσεις με τις οποίες ενδεχομένως να βρισκόταν αντιμέτωπος σστη συνέντευξη Τύπου του μετά τη Σύνοδο Κορυφής, χαρακτηρίζοντας το σκάνδαλο διαφθοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «σοβαρό θέμα μπορεί να κλονίσει την εμπιστοσύνη στη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό».
Το εναρκτήριο λάκτισμα για τις ευρωεκλογές του 2024
Έξω από τη Σύνοδο Κορυφής, το σκάνδαλο τροφοδοτούσε ήδη την πολιτικοποίηση των εκλογών του 2024, όταν οι 705 ευρωβουλευτές θα τεθούν στη διάθεση των ψηφοφόρων. Σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (EPP) εξαπέλυσε την Πέμπτη μια σφοδρή επίθεση κατά του κύριου αντιπάλου του, της ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, τα μέλη της οποίας βρέθηκαν στο επίκεντρο του σκανδάλου με προεξάρχουσα την Ελληνίδα ευρωβουλευτή και πρώην πλέον αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Εύα Καϊλή.
Αλλά η απόφαση να προχωρήσει σε αυτή την επίθεση «γύρισε μπούμπερανγκ» λίγες ώρες αργότερα, όταν η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ανακοίνωσε ότι μία ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, η Μαρία Σπυράκη, ήταν αντικείμενο έρευνας για απάτη που συνδέεται με τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Τελικά, το εναρκτήριο λάκτισμα για τις εκλογές του 2024 δόθηκε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, καθώς οι ηγέτες της ΕΕ εγκατέλειπαν το κτίριο Europa και επέστρεφαν στις χώρες τους για να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους.