Μια επιφανής παραγωγός και ιθαγενής ακτιβίστρια στις ΗΠΑ κατηγορήθηκε ότι προσποιήθηκε πως έχει καταγωγή από τη φυλή Cherokee και σφετερίστηκε «πραγματικές φωνές Αμερικανών Ινδιάνων» για δικό της κέρδος.
Παραγωγός πολλών ταινιών με σταρ, η 56χρονη Χέδερ Ρέι υπηρετεί επί του παρόντος στην Ακαδημία Κινηματογραφικών Ταινιών Indigenous Alliance και κάποτε ήταν επικεφαλής του προγράμματος ιθαγενών Αμερικανών του Ινστιτούτου Sundance.
Γεννημένη στην Καλιφόρνια αλλά μεγαλωμένη στο Αϊντάχο, η Ρέι είναι ίσως περισσότερο γνωστή για το «Frozen River», μια βραβευμένη με βραβείο Sundance ταινία, που ήταν υποψήφια για Όσκαρ, και το «Trudell», του 2005, ένα αναγνωρισμένο ντοκιμαντέρ που ακολουθεί τον αξιόλογο ιθαγενή Αμερικανό, John Trudell.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας της, η Ρέι χαιρετίστηκε για τις αυτοαποκαλούμενες Cherokee ρίζες της, ονομάστηκε κορυφαία οραματίστρια από το Variety το 2009 και απολάμβανε κορυφαίες θέσεις σε δύο από τις πιο εξέχουσες κινηματογραφικές οργανώσεις του κόσμου.
Πιο πρόσφατα, επιλέχθηκε για να ζητήσει συγγνώμη, από την Ακαδημία, στη Sacheen Littlefeather (Σασίν Λιτλφέδερ), την ιθαγενή ακτιβίστρια της Αμερικής η οποία είχε αρνηθεί το 1973, εκ μέρους του Μάρλον Μπράντο, το Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου, σε μια προσπάθεια να επιστήσει την προσοχή στη δεινή θέση της ίδιας και των άλλων Ινδιάνων.
Ωστόσο, οι δύο αδελφές της Littlefeather αποκάλυψαν την απάτη της, μετά τον θάνατό της τον Οκτώβριο του 2022, αναφέροντας ότι στην πραγματικότητα ήταν ισπανόφωνη.
Σε άρθρο της εφημερίδας «San Francisco Chronicle», οι αδελφές της Littlefeather, Rosalind Cruz και Trudy Orlandi, δήλωσαν ότι ο ισχυρισμός της αδελφής τους ότι είχε καταγωγή από τους Apache και Yaqui, μέσω του πατέρα της, ήταν «ψέμα» και «φαντασίωση».
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της Tribal Alliance Against Frauds [TAAF], φαίνεται ότι η Ρέι είναι η πιο πρόσφατη φιγούρα που παρουσιάζεται ως «Pretendian» -ένας όρος για ένα άτομο που ψευδώς ισχυρίζεται ότι έχει ιθαγενή καταγωγή-, με την ομάδα να παρέχει αρχεία απογραφής και πιστοποιητικά γέννησης που πηγαίνουν εκατοντάδες χρόνια πίσω για να υποστηρίξουν τους ισχυρισμούς τους.
«Η Χέδερ Ρέι είναι μια λευκή γυναίκα»
Πρόκειται για μια έκθεση που περιγράφει ότι η έρευνα αναφέρει τα εξής: «Η Χέδερ Ρέι έχει δημιουργήσει ένα μακρύ και εντυπωσιακό βιογραφικό ως παραγωγός με καταγωγή Τσερόκι, τοποθετώντας τον εαυτό της ίσως ως το κεντρικό πρόσωπο στην παραγωγή των ιθαγενών μέσων ενημέρωσης, ενεργώντας ως φύλακας για ιθαγενείς καλλιτέχνες.
Ωστόσο, ακόμη και μια πρόχειρη ματιά στο γενεαλογικό της δέντρο δείχνει ότι αυτή η καριέρα χτίζεται στο ψέμα: η Χέδερ Ρέι είναι μια λευκή γυναίκα που της λείπει παντελώς και η πιο μικρή καταγωγή των ιθαγενών Αμερικανών, Τσερόκι ή άλλη. Με απλά λόγια, δεν έχει καμία. Μηδέν».
Οι αποδείξεις ότι η Ρέι δεν είναι Ινδιάνα Τσερόκι
Η έκθεση προχωρά στην παροχή πιστοποιητικού διαζυγίου του 1969 και από τους δύο γονείς της Ρέι, τον Vernon και την Barbara Bybee, στο οποίο αναφέρονται ως λευκοί.
Σχετικά με τη λεπτομερή εξέταση της γραμμής αίματος της Ρέι, οι αξιωματούχοι της TAAF είπαν ότι γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι κανένας από τους γονείς δεν είχε κάποιον δεσμό με τη φυλή που ισχυρίζεται η κόρη τους.
Τα αρχεία απογραφής, που χρονολογούνται από το 1700, δείχνουν ότι, από την πλευρά του πατέρα της, ένας πρόγονός της έφτασε από την Αγγλία στη Βιρτζίνια πριν από τους Προσκυνητές.
Όσο για τη μητέρα της -η οποία, σύμφωνα με τη Ρέι, ήταν η πηγή της κληρονομιάς της φυλής Cherokee-, τα έγγραφα δείχνουν ελάχιστα έως καθόλου στοιχεία για οποιαδήποτε σχέση με τη φυλή Cherokee.
Η έκθεση προσθέτει τις ξεκάθαρα «αγγλοαμερικανικές» ρίζες της:
«Η πλευρά του πατέρα της ήταν κυρίως Μορμόνοι που ζουν στη Γιούτα και στο Αϊντάχο από τα μέσα του 19ου αιώνα. Τα αρχεία δείχνουν πως οι πρόγονοι της Ρέι ζούσαν σε εδάφη που ήταν ιστορικά μέρος του έθνους των Τσερόκι, όπως το Κεντάκι και το Τενεσί, αλλά κατείχαν την περιοχή ως λευκοί, Ευρωπαίοι άποικοι.
Οι προ-προ-προ παππούδες τής Ρέι, Byrum Lee Bybee (1799-1864) και Elizabeth Lane (1802-1867), ήταν από τους πρώτους Μορμόνους που μετακινήθηκαν προς της Δύση από το Κεντάκι.
Η γιαγιά της από τον πατέρα της, Ethel Harper Bybee, ήταν η δισέγγονη του Άγγλου μετανάστη και πρωτοπόρου των Μορμόνων Thomas Harper, ο οποίος ήταν υπέρμαχος της πολυγαμίας».
«Η Ρέι είναι Αγγλοαμερικανίδα»
Το έγγραφο περιγράφει ακόμη ότι ο πρώτος γνωστός πατριάρχης της οικογένειας της Ρέι καταγόταν από την Αγγλία και παντρεύτηκε μια 16χρονη στο Salt Lake City το 1883, ενώ ήταν παντρεμένος με την προ-προγιαγιά της Ρέι, της οποίας οι πρόγονοι «είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου από τα βρετανικά νησιά και οι περισσότεροι ήταν Άγγλοι. Είναι πραγματικά Αγγλοαμερικανίδα».
Η πλευρά του πατέρα της ήταν σε μεγάλο βαθμό λευκοί Μορμόνοι, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία δημοσιεύθηκε διαδικτυακά στις 11 Μαρτίου.
Η έκθεση περιλαμβάνει, επίσης, περισσότερα από 12 έγγραφα που χρονολογούνται από το 1700 και όλα δείχνουν ότι κάθε άτομο στην οικογένεια της Ρέι αυτοπροσδιοριζόταν ως λευκό.
Έγγραφα που επικαλείται η υπηρεσία -η οποία είναι επιφορτισμένη με την παρακολούθηση της ολοένα και πιο κοινής πρακτικής «Pretendian»- περιλάμβαναν αρχεία διαζυγίου, πιστοποιητικά γέννησης και θανάτου, κάρτες στρατιωτικής εγγραφής, ακόμη και γενεαλογικές αναφορές που δεν δείχνουν καμία ομοιότητα με DNA οποιουδήποτε ιθαγενούς Αμερικανού.
«Οι πράξεις της Ρέι βλάπτουν τους ιθαγενείς της Αμερικής»
Η διευθύντρια του TAAF, Lianna Costantino, έχει επιβεβαιώσει έκτοτε τη νομιμότητα της έκθεσης και ότι η υπηρεσία της ήταν υπεύθυνη για την έρευνα.
Σε μια δήλωσή του πριν από μερικές ημέρες, ο εκπρόσωπος κατήγγειλε τη Ρέι για την υποτιθέμενη συμπεριφορά της, κατηγορώντας ότι οι πράξεις της βλάπτουν την ήδη στερημένη ιδιότητα των ιθαγενών της Αμερικής.
«Το να είσαι Αμερικανός Ινδιάνος δεν έχει να κάνει μόνο με το ποιος ισχυρίζεσαι ότι είσαι, έχει να κάνει με το ποιος σε διεκδικεί» είπε, πριν προσθέσει: «Είναι πολύ περισσότερο από απλή φυλή. Είμαστε πολίτες κυρίαρχων εθνών. Το να είσαι Ινδιάνος είναι μια νομική, πολιτική διάκριση».
Γιατί η Ρέι υποστηρίζει ότι έχει καταγωγή από τη φυλή Τσερόκι
Η Ρέι -της οποίας το πραγματικό επίθετο είναι Bybee- είχε στο παρελθόν ισχυριστεί ότι ήταν μισή Τσερόκι, λέγοντας ότι «η μητέρα μου ήταν Ινδιάνα και ο πατέρας μου ήταν καουμπόη».
Αρκετά ειδησεογραφικά πρακτορεία έχουν επαναλάβει αυτόν τον ισχυρισμό, αναφέροντας ότι η παραγωγός έχει μητέρα Τσερόκι.
Οι συντάκτες της έκθεσης παραδέχθηκαν πως υπάρχει μια μικρή πιθανότητα ότι ο ισχυρισμός της Ρέι για καταγωγή από Cherokee να έγκειται στην προ-προ-προ-προ-γιαγιά της, από την πλευρά της μητέρας της, Jane E Lassiter.
Η Lassiter γεννήθηκε στη Νότια Καρολίνα το 1807 και πέθανε στην Οκλαχόμα το 1889. Εκείνη την εποχή, η περιοχή θεωρούνταν ινδιάνικη επικράτεια.
Ο πατέρας της, ο Archibald Lassiter, γεννημένος στη Βόρεια Καρολίνα το 1775, ήταν ένας λευκός άποικος που του δόθηκαν εκτάσεις των Τσερόκι στην Τζόρτζια, ως μέρος μιας λαχειοφόρου αγοράς το 1832 μετά την «απομάκρυνση των Τσερόκι από τις πατρίδες τους», αναφέρει η έκθεση.
Αυτή η λοταρία, γράφει η TAAF, ήταν «ανοιχτή μόνο σε μη Τσερόκι». Η ομάδα προσθέτει ότι το να κερδίσεις μια τέτοια λαχειοφόρο αγορά χρησιμεύει ως «οριστική απόδειξη ότι ο πρόγονός του δεν ήταν Cherokee» και δείχνει ότι οι οικογενειακές ιστορίες της Ρέι «δεν έχουν καμία βάση στην πραγματικότητα».
Η ομάδα προσθέτει ότι «ακόμα και αν ο Archibald ήταν κατά 1/8ο Cherokee, όπως ισχυρίζονται οι απόγονοί του», θα έκανε τη Ρέι μόνο 1/2048 Cherokee.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η Ρέι προσλήφθηκε από την Ακαδημία πέρυσι για να ζητήσουν συγγνώμη στη Littlefeather, η οποία μπήκε στη μαύρη λίστα του Χόλιγουντ επειδή εμφανίστηκε εκ μέρους του Μάρλον Μπράντο για να αρνηθεί το βραβείο του, ενώ ισχυριζόταν ότι ήταν Apache (Απάτσι).
Η Littlefeather απάντησε τότε με μια δήλωση που έλεγε: «Όσον αφορά τη συγγνώμη της Ακαδημίας προς εμένα, εμείς οι Ινδιάνοι είμαστε πολύ υπομονετικοί άνθρωποι, έχουν περάσει μόνο 50 χρόνια! Πρέπει να διατηρούμε πάντα την αίσθηση του χιούμορ μας σε αυτό το θέμα. Είναι η μέθοδος επιβίωσής μας».
H Littlefeather δεν ήταν Ινδιάνα
Ωστόσο, τον Οκτώβριο, αφού είχαν ήδη βγει στο φως παρόμοιες φάρσες, αποκαλύφθηκε ότι και η Littlefeather ήταν υποκρίτρια.
«Είναι ένα ψέμα», είπε η αδελφή της, Τρούντι Ορλάντι, στο San Francisco Chronicle, στα τέλη του περασμένου έτους, μετά τον θάνατό της Littlefeather σε ηλικία 75 ετών.
«Ο πατέρας μου ήταν αυτός που ήταν. Η οικογένειά του καταγόταν από το Μεξικό. Και ο μπαμπάς μου γεννήθηκε στο Όξναρντ (Καλιφόρνια)».
Η αδελφή της, Ρόζαλιντ Κρουζ, συμφώνησε: «Είναι απάτη. Είναι αηδιαστικό για την κληρονομιά των ανθρώπων της φυλής. Και είναι απλώς… προσβλητικό για τους γονείς μου».
Τι μέλλει γενέσθαι με τη Ρέι
Όσο για τη Ρέι -η οποία έχει τατουάζ μιας θεάς του καλαμποκιού Cherokee και εντάχθηκε στην Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών το 2016- μένει να δούμε πώς η ιδιότητά της ως ηγετικής φιγούρας στη σκηνή του ακτιβισμού των ιθαγενών της Αμερικής θα επηρεαστεί από τις αποκαλύψεις της TAAF.
Εκτός από την Tallulah του 2016, με πρωταγωνιστή τον τρανσέξουαλ ηθοποιό Πέιτζ, η Ρέι έχει δημιουργήσει μια ποικιλία από έργα, συμπεριλαμβανομένου ενός πρόσφατου έργου, του Fancy Dance, το οποίο χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από το Cherokee Nation.
Η ταινία είναι για μια ιθαγενή Αμερικανίδα που απήγαγε την ανιψιά της από τους λευκούς παππούδες του κοριτσιού, και έκανε πρεμιέρα νωρίτερα φέτος στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Sundance.
Τέτοια έργα δείχνουν ότι η Ρέι συνέχισε να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην «ινδιάνικη» καταγωγή της κατά τη διάρκεια της παραγωγικής και σκηνοθετικής της καριέρας, παρά το γεγονός ότι δεν ήταν επίσημα εγγεγραμμένο μέλος οποιουδήποτε φυλετικού έθνους.
Εκτός από τη θέση υψηλού προφίλ που απολαμβάνει στην Indigenous Alliance -έναν από τους πιο σημαντικούς οργανισμούς στον κόσμο όσον αφορά τις προσπάθειες προσέγγισης των ιθαγενών Αμερικανών-, εργάζεται επίσης ως «στρατηγός αλλαγής αφήγησης» για την IllumiNative.
Η αποστολή της ομάδας, σύμφωνα με τον ιστότοπό της, είναι να ενισχύσει τις «σύγχρονες φωνές των ιθαγενών» Αμερικανών.
Η Ρέι είναι παντρεμένη με έναν άλλο παραγωγό του Χόλιγουντ, τον Ράσελ Φρίντενμπεργκ, με τον οποίο έχουν αποκτήσει τρία παιδιά -το μεγαλύτερο από τα οποία είναι η 20χρονη ηθοποιός Τζόνι Σεκουόγια, η οποία αυτή τη στιγμή πρωταγωνιστεί στο συνεχιζόμενο reboot του δράματος του Showtime, Dexter.
Το 2009, το Variety την ονόμασε «κορυφαία οραματίστρια», σημειώνοντας τις ρίζες της ως Cherokee.