Ποιος φταίει για την πανδημία στην και πόσο ελεύθεροι νιώθουν οι Ευρωπαίοι πολίτες, προσπαθεί να απαντήσει σε έρευνά του το Ευρωπαϊκό ίδρυμα «European Council of foreign relations».
Το ευρωπαϊκό Think Tank πραγματοποίησε διαδικτυακή και τηλεφωνική δημοσκόπηση σε 12 χώρες της ΕΕ (Αυστρία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ισπανία Σουηδία, Ολλανδία, Βουλγαρία και Ουγγαρία), συγκεντρώνοντας ένα δείγμα από 16.267 πολίτες σε διάστημα από τα τέλη Μαΐου μέχρι τα τέλη του Ιουνίου 2021.
Ενδιαφέροντα στοιχεία από την ίδια εκτενή έρευνα, σχετικά με την επίδραση που είχε η πανδημία στη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών, μπορείτε να δείτε εδώ.
Ποιος φταίει; Κυβερνήσεις ή πολίτες
Το ερώτημα που περιτριγυρίζει γενικά τις συζητήσεις, διαχωρίζει πολιτικές γραμμές και διαμορφώνει κυβερνητικά και αντιπολιτευτικά επιχειρήματα είναι το ποιος φταίει για την υγειονομική κρίση στη χώρα του. Οι πιθανές απαντήσεις που δόθηκαν ήταν συγκεκριμένες και στην πραγματικότητα διαχωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: Αυτές που βλέπουν ως υπαίτιους τους πολίτες και αυτές που βλέπουν ως κύριο υπαίτιο τις κυβερνήσεις και τους θεσμούς.
Φταίνε οι πολίτες που δεν συμμορφώνονται- Δημοσκοπική πρωτιά
Αυτοί που βλέπουν ως κύριους υπευθύνους τους πολίτες απάντησαν συντριπτικά ότι βασική αιτία είναι η μη συμμόρφωση των πολιτών στα υγειονομικά πρωτόκολλα και κανόνες. Αυτή η απάντηση είναι και η νικήτρια απάντηση (34%) της δημοσκόπησης με διπλάσια διαφορά από τη δεύτερη απάντηση που βλέπει την ανταπόκριση των κυβερνήσεων ως αιτία της κρίσιμης υγειονομικής κατάστασης (16%).
Στην κατηγορία των ευθυνών των πολιτών, αρκετή συμμετοχή συγκέντρωσαν απαντήσεις όπως ότι φταίνε οι πολίτες που επέστρεψαν από ταξίδια(10%), ενώ ένα μικρό ποσοστό κατηγορεί τους ξένους πολίτες ότι μετέφεραν τον ιό (3%).
Η τρίτη κυρίαρχη απάντηση της δημοσκόπησης στην Ευρώπη βλέπει ως υπεύθυνο της κρίσης την κινεζική αρχική αντίδραση στην πανδημία (13%). Με χαμηλότερη συμμετοχή ακολουθούν απαντήσεις που κατηγορούν τον λεγόμενο εθνικισμό των εμβολίων-τη μη έγκαιρη και μαζική διάθεση και παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο (5%). Στο 5% κινείται και η απάντηση που ρίχνει την ευθύνη στις αποφάσεις της Κομισιόν για τα εμβόλια. Στο 2% κινούνται οι απαντήσεις που κατηγορούν τις πολυεθνικές εταιρείες, άλλες χώρες, ή οποιαδήποτε άλλη απάντηση, αντίστοιχα.
Τέλος, ένα 9% απάντησε πως δεν υπάρχει υπαίτιος άλλος πέρα από την ίδια την πανδημία και ένα 10% απάντησε ότι δεν γνωρίζει.
Διαφορές και με βάση την ηλικία
Συνοψίζοντας, οι Ευρωπαίοι μοιράστηκαν στις δύο κατηγορίες απαντήσεων με τις ευθύνες των μεν στους πολίτες και των δε στις κυβερνήσεις. Και παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ξεχώρισαν προτιμήσεις και με βάση την ηλικία. Οι ηλικιωμένοι άνω των 60 στην πλειοψηφία τους κατηγορούν τους πολίτες. Οι νέοι κάτω των 30 τάσσονται στην πλευρά που δείχνει κυβερνήσεις και θεσμούς ως υπαίτιους.
Πόσο ελεύθεροι νιώθουν οι Ευρωπαίοι πολίτες
Το άλλο μεγάλο ερώτημα της δημοσκόπησης, το κατά πόσο ελεύθεροι είναι οι πολίτες, έγινε με μέτρο σύγκρισης παλιότερη δημοσκόπηση του φορέα πριν δύο χρόνια, προτού ξεσπάσει η πανδημία.
Τότε είχε γίνει η ίδια ερώτηση: Πόσο ελεύθεροι νιώθετε στην καθημερινότητά σας, όσον αφορά στη δυνατότητα να κάνετε στη ζωή σας ό,τι επιθυμείτε; Οι πιθανές απαντήσεις ήταν τότε και φέτος «νιώθω ελεύθερος, «δεν νιώθω ελεύθερος», «κατά ένα μέρος ελεύθερος», «δε γνωρίζω».
Η απάντηση που δόθηκε στη φετινή δημοσκόπηση μας δίνει ένα 22% που νιώθει ελεύθερος στην καθημερινότητά του, σε σχέση με το 64% που είχε απαντήσει ανάλογα πριν δύο χρόνια. Ενώ αντίθετα δεν νιώθει ελεύθερος το 27% σε σχέση με πριν δύο χρόνια που ήταν μόλις 7%.
Η πλειοψηφία των πολιτών εμφανίστηκε πιο μετριοπαθής. Οι περισσότεροι απάντησαν ότι νιώθουν μερικώς ελεύθεροι υπονοώντας ότι η πανδημία περιόρισε μέρος της ελευθερίας τους.
Η Γερμανία σε δίλημμα ελευθερίας
Ισπανία και Ουγγαρία είναι οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά «ελευθερίας» των πολιτών και η Γερμανία η λιγότερο ελεύθερη-43% των Γερμανών που έλαβαν μέρος στη δημοσκόπηση θεωρούν ότι δεν είναι ελεύθεροι. Είναι αξιοπρόσεκτο αν σκεφτούμε ότι η Γερμανία ήταν από τις χώρες που δεν προχώρησαν σε ολικό lockdown όπως έκαναν άλλες χώρες.
Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη όπως και κόσμος είναι ακόμη στην αρχή της μελέτης των επιπτώσεων της πανδημίας σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Είναι πολλά τα χρήσιμα συμπεράσματα που μπορούν να αντληθούν. Ήδη ιδρύματα, φορείς και οργανισμοί πραγματοποιούν έρευνες και παρακολουθούν τις κοινωνικές και πολιτικές τάσεις, μπροστά σε αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση, που δεν περιορίζεται σε υγειονομικό επίπεδο.