Λίγο πριν την εμφάνιση του νέου κορωνοϊού, o γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπρεγεσούς, ο οποίος πλέον ηγείται των ενεργειών που καταβάλλονται παγκοσμίως για τη μείωση της διασποράς του ιού, ήταν ελάχιστα γνωστός στο ευρύ κοινό.
Ο δρ. Τέντρος σύμφωνα με τα βρετανικά Μέσα δεν έχει ασκήσει ποτέ το επάγγελμα του γιατρού, είναι πολιτικός καριέρας που γεννήθηκε στη σημερινή Ερυθραία και ξεκίνησε να εργάζεται υπό την κομμουνιστική χούντα, το Ντεργκ. Στη συνέχεια, βρέθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο για σπουδές, ενώ επιστρέφοντας στην Αιθιοπία κατάφερε να λάβει κορυφαίες κυβερνητικές θέσεις καθώς ορίστηκε υπουργός Υγείας και υπουργός Εξωτερικών της χώρας, πριν εκλεγεί να ηγηθεί του ΠΟΥ το 2017.
Πλέον αντιμετωπίζει έντονη κριτική για τον χειρισμό της πανδημίας, και ειδικά για τα εγκωμιαστικά σχόλια προς το κομμουνιστικό κόμμα της Κίνας για την αντίδραση του ενάντια στον κορωνοϊό- καθώς χαιρέτησε τη «δέσμευση του καθεστώτος στη διαφάνεια» και χαρακτήρισε την ταχύτητα με την οποία εντόπισε τον ιό ήταν «πέρα από λόγια».
Τα παραπάνω οδήγησαν τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να στραφεί ενάντια στον ΠΟΥ και να εξαπολύσει κατηγορίες εναντίον του χαρακτηρίζοντάς τον «κινεζο-κεντρικό».
Σήμερα, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι έδωσε εντολή να ανασταλεί μέχρι νεοτέρας η συμβολή των ΗΠΑ στη χρηματοδότηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), εξαιτίας της «κακής» διαχείρισης της πανδημίας του κορωνοϊού που του προσάπτει.
Οι ισχυρισμοί για πιέσεις της Κίνας για την εκλογή του στον ΠΟΥ
Αυτή πάντως, σύμφωνα με τα βρετανικά Μέσα, δεν είναι η πρώτη φορά που ο δρ. Τέντρος κατηγορείται για τη στάση του απέναντι στην Κίνα. Όπως υπενθυμίζουν, λίγο μετά την εκλογή του στην ηγεσία του Οργανισμού, υπήρξαν ισχυρισμοί ότι Κινέζοι διπλωμάτες είχαν εμπλακεί ενεργά στην άσκηση πιέσεων για την εκλογή του.
Τα αρχεία του ΟΗΕ δείχνουν επίσης ότι οι συνεισφορές της Κίνας στον προϋπολογισμό ενίσχυσης τόσο της Αιθιοπίας όσο και του ΠΟΥ είχαν αυξηθεί σημαντικά στις περιόδους που κατείχε κορυφαίες ηγετικές θέσεις.
Λίγο μετά την εκλογή του στον ΠΟΥ, μια έκθεση στους The Times ανέφερε: «Οι Κινέζοι διπλωμάτες είχαν αγωνιστεί σκληρά για τον Αιθίοπα, χρησιμοποιώντας την οικονομική επιρροή του Πεκίνου και τον αδιαφανή προϋπολογισμό βοήθειας για να ενισχύσουν την υποστήριξη προς αυτόν από αναπτυσσόμενες χώρες».
Ποιος είναι επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
Ο Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπρεγεσούς -παντρεμένος και πατέρας 5 παιδιών- γεννήθηκε το 1965 στην Ασμάρα που τότε ήταν μέρος της Αιθιοπίας, αλλά σήμερα ανήκει στην Ερυθραία. Όταν ήταν παιδί ο μικρότερος αδερφός του πέθανε από μία μόλυνση, η οποία ο ίδιος πιστεύει ότι ήταν ιλαρά. Το γεγονός αυτό ήταν που τον οδήγησε να εργαστεί στον τομέα της υγείας. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Αιθιοπίας το 1986 με πτυχίο στη Βιολογία και ξεκίνησε να εργάζεται στον τομέα της υγείας στο καθεστώς του δικτάτορα Μενγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ.
Στη συνέχεια, σύμφωνα με το BBC, προσχώρησε στο ακροαριστερό Μέτωπο Απελευθέρωσης του Λαού του Τιγκράι (TPLF) το οποίο ξεκίνησε ως κομμουνιστικό κόμμα και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανατροπή του Μαριάμ το 1991. Αργότερα, συμμετείχε στο Επανασταστικό Λαϊκό Δημοκρατικό Μέτωπο της Αιθιοπίας (EPRDF), ενός συνασπισμού κομμάτων της αριστεράς που κυβέρνησαν την χώρα μέχρι πέρυσι.
Την περίοδο περίπου της ανατροπής του Μαριάμ, ο δρ. Τέντρος έφυγε από την Αιθιοπία και πήγε στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου σπούδασε στο London School of Hygiene & Tropical Medicine από το οποίο αποφοίτησε με Master of Science στην Ανοσολογία των Λοιμωδών Νοσημάτων το 1992. Συνέχισε τις σπουδές του πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ λαμβάνοντας το διδακτορικό του το 2000.
Όταν επέστρεψε στην Αιθιοπία εργάστηκε για το υπουργείο Υγείας και από περιφερειακός υπουργός Υγείας, βρέθηκε το 2005 στην ηγεσία του υπουργείου της χώρας.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, που διήρκεσε μέχρι το 2012, επαινέθηκε ευρέως για το άνοιγμα χιλιάδων κέντρων υγείας, την απασχόληση δεκάδων χιλιάδων γιατρών, για τη μείωση των ποσοστών του HIV / AIDS, της ιλαράς και της ελονοσίας, καθώς και τη μεταφορά της τεχνολογίας πληροφοριών και του Διαδικτύου στο σύστημα υγείας.
Τον Νοέμβριο του 2012 προήχθη σε υπουργό Εξωτερικών και έλαβε εκ νέου εγκωμιαστικά σχόλια επειδή βοήθησε στη διαπραγμάτευση για την ενίσχυση της χρηματοδότησης των Ηνωμένων Εθνών στην Αιθιοπία.
Πράγματι, από τα αρχεία των Ηνωμένων Εθνών προκύπτει ότι κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του η χώρα έλαβε εκατομμύρια επιπλέον χρηματοδότηση - συμπεριλαμβανομένης και της Κίνας, η οποία στο παρελθόν είχε δώσει λίγα ή καθόλου χρήματα για να στηρίξει τη χώρα.
Ειδικότερα, το 2015 και το 2016 η Κίνα έδωσε περίπου 16 εκατομμύρια δολάρια στην Αιθιοπία, ενώ το 2011 και το 2017 η Κίνα παραχώρησε ακόμα 44 εκατ. δολάρια. Όπως σημειώνουν τα βρετανικά Μέσα, οι συνολικές συνεισφορές της Κίνας εκτός αυτής της περιόδου ως το 2000 ήταν μόλις 345.000 ευρώ.
Τελικά, το 2017, ο δρ. Τέντρος εγκατέλειψε την κυβέρνηση τη Αιθιοπίας και έθεσε υποψηφιότητα για τη θέση του Γενικού Διευθυντή του ΠΟΥ. Τελικά, κατάφερε να γίνει ο πρώτος επικεφαλής του ΠΟΥ από την Αφρική και ο πρώτος μη γιατρός στο επάγγελμα που ηγείται του ΠΟΥ. Σύμφωνα με βρετανικά Μέσα έλαβε 133 ψήφους έναντι 50 που έλαβε ο δεύτερος στη σειρά δρ. Ντέιβιντ Ναμπάρο, γιατρός που βοήθησε τον ΟΗΕ στη δράση του ενάντια σε άλλες επιδημίες όπως η γρίπη των πτηνών, η χολέρα στην Αϊτή και ο έμπολα στη δυτική Αφρική.
Παρόλα αυτά, η πρότασή του να ορίσει πρέσβη Καλής Θέλησης του ΠΟΥ τον Αφρικανό δικτάτορα Ρόμπερτ Μουγκάμπε προκάλεσε αντιδράσεις, και ενέτεινε τους ισχυρισμούς ότι προσπαθούσε να αποπληρώσει χάρες που του έγιναν κατά τη διάρκεια των εκλογών.
Υπήρξαν επίσης αναφορές ότι η κίνηση του αποσκοπούσε να ανταμείψει την Κίνα, χώρα που υποστήριζε τον Μουγκάμπε, για το ότι χρησιμοποίησε την επιρροή της για την εκλογή του.
Τότε οι Times είχαν γράψει σχετικά: «Η Κίνα εξήρε το αυταρχικό μοντέλο ανάπτυξης του καθεστώτος της Αιθιοπίας, το οποίο κυβερνά με έκτακτες εξουσίες και έχει καταστείλει διαμαρτυρίες υπέρ της δημοκρατίας».
Κατά τη διάρκεια των εκλογών του 2017, αρκετές ομάδες εντός της Αιθιοπίας αντιτάχθηκαν στο διορισμό του Δρ Τέντρος λόγω των σχέσεών του με το TPLF.
Ο Δρ Τέντρος κατηγορήθηκε επίσης ότι συγκάλυψε τρία διαφορετικά κρούσματα χολέρας το 2006, το 2008 και το 2011 αναφέροντας τα ως «διάρροια», ισχυρισμούς που απέρριψε ως «εκστρατεία σπίλωσης» από τον Βρετανό αντίπαλό του.
Μετά την εκλογή του στον ΠΟΥ, ο Δρ Τέντρος δεσμεύθηκε να μεταρρυθμίσει τον οργανισμό, δίνοντας έμφαση στην καθολική υγειονομική περίθαλψη και την αύξηση της χρηματοδότησης.
Περαιτέρω αρχεία χρηματοδότησης των Ηνωμένων Εθνών δείχνουν ότι, κατά τη διάρκεια της θητείας του, οι εκτιμώμενες συνεισφορές στον ΠΟΥ από την Κίνα έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά - από περίπου 23 εκατομμύρια δολάρια το 2016 σε 38 εκατομμύρια δολάρια το 2019.
Η Κίνα έχει επίσης δεσμευτεί για περαιτέρω χρηματοδότηση 57 εκατομμυρίων δολαρίων το 2020, αν και δεν έχει ακόμη καταβάλει το υπόλοιπο. Στο μεταξύ η χρηματοδότηση από άλλες μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες - συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και της Γερμανίας - παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό σταθερή ή και μειώθηκε κατά την ίδια περίοδο.
Πηγή: Daily Mail