Τη μία μέρα δικάζουν από την έδρα του ανώτατου δικαστηρίου της Ουκρανίας και την επόμενη φοράνε χακί και καταρρίπτουν ιρανικά drones πάνω από το Κίεβο. Το Iefimerida.gr μίλησε με μέλη του τάγματος «Μρία*», το οποίο απαρτίζεται κατεξοχήν από άτομα που δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στον πόλεμο.
Ανεβαίνουμε σε μια πολυώροφη πολυκατοικία στις παρυφές του Κιέβου, στον πάνω όροφο ανοίγουμε μια πορτούλα και από εκεί με σκαλωσιά ανεβαίνουμε στην ταράτσα. Όχι μια οποιαδήποτε ταράτσα, αλλά σε ένα από τα εννέα σταθερά σημεία αναχαίτισης ιρανικών drones, τα οποία είναι εγκατεστημένα περιμετρικά της ουκρανικής πρωτεύουσας. Εκτός από αυτά, υπάρχουν και τα κινητά σημεία αναχαίτισης - φορτηγάκια που έχουν εγκατεστημένα πυροβόλα και εξοπλισμό.
Εθελοντές δικαστές στα αντιαεροπορικά
24ωρη σκοπιά σε αυτά τα σημεία αναχαίτισης κρατάνε άνδρες και γυναίκες του τάγματος «Μρία». Ενώ ο ουκρανικός στρατός απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος των εθελοντών, οι οποίοι πήραν τα όπλα από τις πρώτες ώρες ή μέρες της ρωσικής εισβολής, το «Μρία» παραμένει εθελοντικό και τα στελέχη του υπηρετούν στον «ελεύθερό τους χρόνο».
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι τα -σχεδόν 400- μέλη του «Μρία» έχουν απαλλαγή από τον στρατό για διάφορους λόγους και δεν έχουν άλλον τρόπο να υπερασπιστούν την πατρίδα τους, πέραν της εθελοντικής προσφοράς. Εκτός από εκείνους που έχουν απαλλαγή λόγω ηλικίας ή προβλημάτων υγείας, υπάρχουν και εκείνοι που έχουν αυτόματη απαλλαγή λόγω δουλειάς. Στο τάγμα υπηρετούν εθελοντικά μεταξύ άλλων– 35 δικαστές και ένας βουλευτής του ουκρανικού κοινοβουλίου.
Οι δικαστές έχουν δημιουργήσει έναν ξεχωριστό λόχο και αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του τάγματος. Ορισμένοι πήραν τα όπλα ήδη από τις πρώτες ώρες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. «Η πρώτη μας δουλειά ήταν να είμαστε έτοιμοι… Στο Συνταγματικό Δικαστήριο (σ.σ. κάτι σαν το Συμβούλιο της Επικρατείας στην Ελλάδα) είχαμε προετοιμάσει θέσεις άμυνας, που να καθίσουμε, από που να υποχωρήσουμε αν έρθουν οι Ρώσοι. Ήμασταν τρεις δικαστές του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Ήταν όλο το κτίριο άδειο και νομίζαμε ότι θα το κάνουμε μόνιμο σημείο άμυνας αλλά εν τέλει δεν μας επέτρεψαν.
Η ταράτσα -σημείο εναέριας άμυνας
» Ο επικεφαλής μας, με το επίθετο Σας, ετοίμασε μολότοφ, ελέγξαμε τον χώρο και σκεφτόμασταν από που είναι καλύτερα να τις ρίξουμε. Αλλά δεν είχε κάποιο καλό σημείο. Μετά πήγαμε στους βουλευτές και τους ζητήσαμε ένα Τζέβελιν (σ.σ. φορητό αντιαρματικό σύστημα) αλλά μας είπαν “μα καλά, τρελαθήκατε, εδώ δεν έχει ο στρατός Τζεβελίν και θέλετε να σας δώσουμε στο Συνταγματικό Δικαστήριο;”. Κάπως έτσι ήταν τα πράγματα στην αρχή» λέει στο iefimerida.gr ο Βίκτωρ Κιτσιούν , δικαστής του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ουκρανίας.
Στην ταράτσα -σημείο εναέριας άμυνας- συναντάμε άλλον δικαστή που μας δείχνει ένα «πρωτότυπο» όπλο. Δύο παλιά οπλοπολυβόλα του Β’ ΠΠ, ενωμένα μαζί, πάνω σε μια αυτοσχέδια βάση. Το όπλο αυτό, αν και εκ πρώτης όψεως μοιάζει αλλοπρόσαλλο, είναι πολύ αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των ιρανικών drone - καμικάζι, γνωστών ως «σαχέντ». Τα πυρομαχικά του φτάνουν σε μεγάλη απόσταση ενώ η κάνη δεν ζεσταίνεται, όπως σε άλλα πολυβόλα, εξαιτίας του υδραυλικού συστήματος ψύξης που έχει.
Πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κανένας στρατός δεν είχε αναπτύξει τακτική για την αντιμετώπιση των drones - καμικάζι. Εξαιτίας της χαμηλής τους τιμής (30-100.000 δολάρια) θεωρείται καταστροφικό οικονομικά το να καταρρίπτονται με αντιαεροπορικά συστήματα, οι πύραυλοι των οποίων μπορεί να κοστίζουν εκατομμύρια και είναι συνήθως λίγοι σε αριθμό.
Αγόρασαν εξοπλισμό με δικά τους χρήματα
Μετά από πολλές δοκιμές αποφασίστηκε ότι ο πιο αποτελεσματικός και εργονομικός τρόπος αναχαίτισης είναι τα μεγάλα πυροβόλα. Αργότερα, τα στελέχη του τάγματος «Μρία» κατάλαβαν ότι τη νύχτα τα σαχέντ εντοπίζονται με κάμερες θερμότητας -εξαιτίας της θερμότητας που παράγει ο κινητήρας- ενώ ακόμα καλύτερα αν στην κάμερα προστεθεί και ένα λέιζερ που να δείχνει στον πυροβολητή που να ρίχνει. Σημειωτέων, μετά από τους πρώτους μήνες χρήσης οι Ρώσοι άρχισαν να βάφουν μαύρα τα σαχέντ για να είναι αόρατα κατά τη διάρκεια της νύχτας.
«Όλα αυτά τα αγοράσαμε με δικά μας λεφτά. Στην αρχή είχαμε μόνο το πυροβόλο και σακιά με άμμο. Σταδιακά πήραμε και εξοπλισμό, φτιάξαμε και το δωματιάκι εδώ πάνω στην ταράτσα για να είμαστε πιο άνετα. Γενικά προσφέρουμε ό,τι μπορούμε χωρίς να κοστίζουμε στο κράτος, δεν μας ντύνουν, δεν μας ταίζουν και κάνουμε και την κανονική μας δουλειά. Συν του ότι οι επαγγελματίες στρατιωτικοί δεν είναι αναγκασμένοι να καλύπτουν αυτές τις θέσεις και πολεμούν σε άλλα σημεία, όπου υπάρχει μεγάλη ανάγκη» μας λέει με χαμόγελο ο Γιούρι Τσουμάκ, δικαστής του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (Εμπορικό τμήμα).
Τα σαχέντ, που αρχικά φτιάχνονταν μόνο στο Ιράν αλλά τώρα παράγονται και στη Ρωσία, είναι στην ουσία τηλεκατευθυνόμενα αεροπλανάκια που φέρουν περισσότερα από 40 κιλά εκρηκτικά. Στην αρχή ακολουθούσαν συγκεκριμένες διαδρομές, κυρίως πάνω από τον ρου του Δνείπερου, αλλά στη συνέχεια άρχισαν να δοκιμάζουν καινούριες διαδρομές και να κάνουν μανούβρες. «Για αυτό είναι πολύ σημαντικές οι κινητές μονάδες αναχαίτισης. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να απομακρύνουμε τον κίνδυνο όσο το δυνατόν πιο μακριά από το Κίεβο γιατί ακόμα και αν ένα σαχέντ καταρριφθεί δεν παύει να είναι κίνδυνος καθώς μπορεί να πέσει πάνω σε κάποιον και να εκραγεί» μας λέει ο Βιτάλι Ζούγιεφ, δικαστής του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (τμήμα Εμπορικό).
Όπως λέει ο ίδιος, το σαχέντ είναι αρκετά απλό στην κατασκευή του αλλά αυτό το καθιστά ακόμα πιο επικίνδυνο: «Είναι συχνό όταν το πετυχαίνεις αυτό να μην πέφτει. Σε σαχέντ που έχουμε καταρρίψει μετρήσαμε μέχρι και 140 τρύπες από σφαίρες, το πετύχαιναν αλλά αυτό συνέχιζε να πετάει. Μόνο αν πετύχεις τον κινητήρα ή την εκρηκτική ύλη αυτό πέφτει».
«Όταν ήρθαμε τον Μάρτιο, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που βλέπετε, ποτέ δεν είχαν πιάσει όπλα ή μόνο όταν είχαν υπηρετήσει στον στρατό. Οι περισσότεροι από μας κάναμε εντατικά μαθήματα, εκτός από την δουλειά μας και τις υπηρεσίες μας εδώ. Τώρα εμείς διδάσκουμε τους νεότερους» λέει ο Ναταλία Κοβαλένκο, δικαστής του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (τμήμα διοικητικό)και μέλος του «Μρία». Η ίδια μαζί με τον σύζυγό της και τις δύο κόρες τους δεν έφυγαν από το Κίεβο ούτε στις πιο δύσκολες στιγμές της πολιορκίας της πρωτεύουσας. Συνεχίζει μέχρι και σήμερα να δίνει το παράδειγμα όχι μόνον θάρρους αλλά και ικανοτήτων στην στρατιωτική δουλειά που ανέλαβε.
Όσον αφορά τους λόγους για την αποφασιστικότητα των Ουκρανών στην αντιμετώπιση του εχθρού, οι δικαστές που μίλησαν στο iefimerida.gr απάντησαν δια μέσου του Βιτάλι Τσουμάκ: «Ήμασταν από τους πρώτους που φτάσαμε στη Μπούτσα και το Ιρπίν μετά την απευλευθέρωσή τους από τους Ρώσους. Αυτό που είδαμε και αυτό που είδε μετέπειτα όλος ο ουκρανικός λαός είναι ότι οι Ρώσοι δεν θέλουν απλώς κάποια πολιτική αλλαγή στην Ουκρανία - οι Ρώσοι θέλουν την εξόντωση του Ουκρανικού λαού. Ακόμα και εκείνοι που αμφέβαλλαν νωρίτερα έπαψαν να αμφιβάλλουν».
Τι είναι το τάγμα «Μρία»
*Μρία - στα Ουκρανικά σημαίνει «όνειρο». Το όνομα του μεγαλύτερου μεταγωγικού αεροπλάνου (An-225) που πετούσε πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το μοναδικό εν λειτουργία An-225 καταστραφηκε στο αεροδρόμιο του Γοστόμελ, όταν αυτό βομβαρδίστηκε από τους Ρώσους εισβολείς στις 27 Φεβρουαρίου 2022.