Θα ασκηθούν διώξεις στον Βλαντιμίρ Πούτιν για εγκλήματα πολέμου στο έδαφος της Ουκρανίας;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι εύκολη, σύμφωνα με τον δικηγόρο, Βασίλη Χειρδάρη.
«Τουλάχιστον όσο ο Ρώσος πρόεδρος βρίσκεται στην εξουσία αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο, καθώς ο ίδιος θα έπρεπε να συλληφθεί και να παραδοθεί στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης», τονίζει στο iefimerida.gr o κ. Χειρδάρης.
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο -τυπικά- δεν έχει αρμοδιότητα -Ένα κράτος μπορεί να δηλώσει μονομερώς αποδοχή της δικαιοδοσίας του
Πρόκειται για ένα περίπλοκο νομικό ζήτημα, το οποίο δυσχεραίνεται εν μέρει από το γεγονός ότι η Ρωσία, όπως και οι ΗΠΑ αλλά και η Κίνα, δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. «Για να είναι στη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου η Ρωσία θα πρέπει να έχει επικυρώσει το καταστατικό του. Στην προκειμένη περίπτωση ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία έχουν προχωρήσει στην πράξη αυτή. Άρα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο δεν έχει αρμοδιότητα».
Όμως, όπως εξηγεί ο γνωστός δικηγόρος που εξειδικεύεται σε θέματα ευρωπαϊκού δικαίου, υπάρχει δυνατότητα ένα κράτος να δηλώσει μονομερώς ότι αποδέχεται τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για εγκλήματα πολέμου στο έδαφός του. «Αυτό το έχει κάνει από το 2014 η Ουκρανία. Άρα μπορεί σ’ αυτή την περίπτωση μόνο για εγκλήματα πολέμου και όχι για εγκλήματα επίθεσης για τα οποία χρειάζεται η συναίνεση της Ρωσίας».
Σημειώνεται ότι η Μόσχα αποσύρθηκε επίσημα το 2016 από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο μετά τη δημοσίευση εγγράφου που περιέγραφε την προσάρτηση της Κριμαίας ως κατοχή. Η κίνηση αυτή χαρακτηρίστηκε περισσότερο τυπική καθώς η Ρωσία δεν είχε επικυρώσει τη συμμετοχή της.
Η Ρωσία ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας μπορεί να ασκήσει βέτο
Ένας ακόμη «δρόμος» για την καταδίκη της Ρωσίας θα ήταν μια απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Εδώ όμως προκύπτει ένα σοβαρό κώλυμα και αυτό έγκειται στο γεγονός ότι «η Ρωσία ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας θα μπορούσε να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε κίνηση του Συμβουλίου να παραπέμψει υπόθεση εγκλήματος πολέμου», σύμφωνα με τον Βασίλη Χειρδάρη.
«Η Διεθνής κοινότητα δεν έχει ασφαλείς διόδους για να τιμωρεί και κυρίως τις ισχυρές χώρες», σημειώνει, κάνοντας λόγο παράλληλα για πάρα πολύ σοβαρά εγκλήματα που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό δυσαπόδεικτα σε ότι αφορά στον κύριο υπεύθυνο. «Ο στρατιώτης ή ο αξιωματικός που διέπραξε εγκλήματα πολέμου, όπως στην Μπούχα, είναι πολύ πιθανόν να βρεθεί και να υπάρξουν αποδεικτικά στοιχεία που θα υποστηρίξουν τις κατηγορίες. Αλλά αυτοί που έχουν την κύρια ευθύνη, αυτοί που έδωσαν τις εντολές είναι εξαιρετικά δύσκολο να τιμωρηθούν».
Τα εγκλήματα πολέμου δεν παραγράφονται
Οι συνθήκες βέβαια θα μπορούσαν να γίνουν πιο ευνοϊκές εάν ο Πούτιν σταματήσει να βρίσκεται στην εξουσία. Στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο τα εγκλήματα πολέμου δεν παραγράφονται όσα χρόνια και αν περάσουν. Θα πρέπει όμως ο ένοχος να συλληφθεί και η δίκη να γίνει παρουσία του. «Όσο ο Πούτιν βρίσκεται στο Κρεμλίνο είναι αδύνατον», σχολιάζει ο κ. Χειρδάρης και προσθέτει ότι χρειάζονται χρόνια για να διεξαχθεί μια πλήρης έρευνα.
Ήδη, από τον Φεβρουάριο έχει ξεκινήσει προκαταρκτική εξέταση για τη Ρωσία. Στο πλαίσιο αυτής το δικαστήριο έχει στείλει εισαγγελείς για επιτόπια έρευνα. Καμία ανάλογη έρευνα όμως δεν τελειώνει, όπως έχει δείξει η ιστορία, πριν από τη λήξη του πολέμου, ενώ για να «δεθούν» οι κατηγορίες και να υπάρξουν καταδίκες χρειάζονται αδιάσειστα στοιχεία.
