Η Ευρώπη είναι ενωμένη σε μια οργισμένη αντίδραση απέναντι στα στοιχεία για τις θηριωδίες της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επανέλαβε τον χαρακτηρισμό «εγκληματίας πολέμου» για τον Πούτιν, ζήτησε να δικαστεί για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου μετά τα γεγονότα στην Μπούκα, ενώ προανήγγειλε νέες κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας.
Μπάιντεν για Πούτιν: «Αυτός ο τύπος είναι βάναυσος»
«Μπορεί να θυμάστε ότι με επέκριναν επειδή αποκάλεσα τον Πούτιν εγκληματία πολέμου. Λοιπόν, στην αλήθεια του ζητήματος, είδατε τι συνέβη στην Μπούκα, αυτό δικαιολογεί τον χαρακτηρισμό μου… Είναι εγκληματίας πολέμου», είπε ο πρόεδρος Μπάιντεν σε δημοσιογράφους.
«Αυτός ο τύπος είναι βάναυσος. Αυτό που συνέβη στην Μπούκα είναι εξωφρενικό και το έχουν δει όλοι. Νομίζω ότι είναι έγκλημα πολέμου. Ο Πούτιν θα πρέπει να λογοδοτήσει».
Ο Αμερικανός πρόεδρος, ερωτηθείς για την απάντηση της Αμερικής, ανέφερε: «Ναι, ζητώ περισσότερες κυρώσεις και τις ανακοινώσω σύντομα».
Την ίδια στιγμή, όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι σίγουρη τι είναι διατεθειμένη να κάνει γι' αυτό, ειδικά όσον αφορά την ενέργεια, υποστηρίζει η «Washington Post».
Καθώς οι φωτογραφίες των νεκρών αμάχων στους δρόμους της πόλης Μπούκα κάνουν από το Σάββατο τον γύρο του διαδικτύου προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων, τρομοκρατημένοι Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση να σταματήσει -επιτέλους- να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
«Κάθε βαρέλι πετρελαίου και κάθε τόνος φυσικού αερίου είναι εμποτισμένα με το αίμα των νεκρών», δήλωσε ο πρόεδρος του Κοινοβουλίου της Ουκρανίας, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας προειδοποίησε με τη σειρά του τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες να μη γίνουν «συνένοχοι».
Οι πρώτες αντιδράσεις των Ευρωπαίων για τις φρικαλεότητες της Ρωσίας στην Μπούκα
Με τις σκηνές της καταστροφής να μεταδίδονται σε όλες τις εφημερίδες εθνικής εμβέλειας, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι ενδείξεις για «εγκλήματα πολέμου» στην Ουκρανία δικαιολογούν νέες κυρώσεις. Το Μέγαρο των Ηλυσίων επιβεβαίωσε αργότερα ότι η Γαλλία θα υποστήριζε ένα εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και στον άνθρακα και ότι οι προτάσεις θα συζητηθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο την Τετάρτη.
Η Γερμανίδα υπουργός Άμυνας, Κριστίν Λάμπρεχτ, δήλωσε την Κυριακή ότι ο Μπούκα επανέφερε στο τραπέζι τις ενεργειακές κυρώσεις. Αργότερα, όμως, άλλοι Γερμανοί αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι ένα ενεργειακό εμπάργκο είναι απίθανο, ωθώντας τον πρωθυπουργό της Πολωνίας να αποκαλέσει το Βερολίνο «εμπόδιο» για την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η όλη συζήτηση εγείρει άβολα ερωτήματα για το πού βρίσκονται οι «κόκκινες γραμμές» της ΕΕ όσον αφορά στη ρωσική ενέργεια -αν, τυχόν, υπάρχουν αυτές οι γραμμές.
«Αν υπάρχει μια κόκκινη γραμμή, πιθανότατα δεν έχει ξεπεραστεί για τη Γερμανία», δήλωσε ο Μάρσελ Ντίρσους, Γερμανός πολιτικός επιστήμονας και μη μόνιμος συνεργάτης του Ινστιτούτου Πολιτικής Ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Κιέλου.
Η τακτική της ΕΕ στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Τις εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ συνεργάζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους συμμάχους για να χτυπήσει τη Ρωσία με πακέτα κυρώσεων, αλλά συνεχίζει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο μείωσαν τις εισαγωγές, η ΕΕ υποστήριξε ότι δεν είχε την πολυτέλεια να ακολουθήσει αυτές τις κινήσεις επειδή εξαρτάται πολύ περισσότερο από την ενέργεια της Ρωσίας.
Η Ευρώπη εισάγει περίπου το 40% του φυσικού αερίου της και περισσότερο από το ένα τέταρτο του πετρελαίου της από τη Ρωσία, ενώ ΗΠΑ και Βρετανία εισάγουν πολύ λιγότερο.
Αντί να σταματήσει αμέσως τις αγορές, η ΕΕ δεσμεύθηκε να απογαλακτιστεί από τις ρωσικές εισαγωγές, υποσχόμενη να μειώσει τις εισαγωγές φυσικού αερίου κατά τα δύο τρίτα φέτος ως μέρος μιας σταδιακής απομάκρυνσης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Τα κράτη της Βαλτικής και ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης έχουν ζητήσει από την Ε.Ε. να κάνει περισσότερα, ενώ οι ισχυρές οικονομίες της Ευρώπης, όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία, έχουν αντιταχθεί σε τέτοιες εκκλήσεις.
Σημείο καμπής η τραγωδία στην Μπούκα
Αλλά οι σκηνές από την Μπούκα θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημείο καμπής. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας δήλωσε τη Δευτέρα ότι η χώρα δεν θα ασκήσει βέτο σε τυχόν κυρώσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο.
«Είναι πολύ σαφές ότι υπάρχουν ενδείξεις για εγκλήματα πολέμου», είπε ο Μακρόν σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter. «Δεν νομίζω ότι μπορούμε να το αφήσουμε να φύγει… Αυτό που συνέβη στην Μπούκα υπαγορεύει την αναγκαιότητα για ένα νέο πακέτο κυρώσεων».
Ο Μακρόν είπε ότι απαιτούνται πιο αυστηρές κυρώσεις για να αποφευχθούν παρόμοιες καταστροφές σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας. «Θα συντονιστούμε με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, ιδιαίτερα με τη Γερμανία. Όσον αφορά τον άνθρακα και το πετρέλαιο, πρέπει να είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε», τόνισε.
Όμως ούτε ο Γάλλος πρόεδρος ούτε ο αξιωματούχος του Μεγάρου των Ηλυσίων αναφέρθηκαν στο ρωσικό φυσικό αέριο, υποδηλώνοντας ότι το εμπάργκο σε αυτό μπορεί να εξακολουθεί να θεωρείται πολύ αμφιλεγόμενο.
Ο Μακρόν, ο οποίος είναι υποψήφιος για επανεκλογή, έχει ταχθεί υπέρ της λήψης σκληρότερων μέτρων για τη Ρωσία, παρόλο που συνέχισε τις συνομιλίες με τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, τις τελευταίες εβδομάδες.
Στη Γαλλία, η συζήτηση για την επιβολή κυρώσεων στις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία έρχεται λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών την Κυριακή, που, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, θα μπορούσε να οδηγήσει σε δεύτερο γύρο μεταξύ του Μακρόν και της ηγέτιδας της ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν.
Τόσο ο Μακρόν όσο και η Λεπέν είδαν τη θέση τους στις δημοσκοπήσεις να βελτιώνεται μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τον Μακρόν να επωφελείται από τον ρόλο του στη διεθνή σκηνή και τη Λεπέν να παρουσιάζει τον εαυτό της ως πιο συντονισμένη με τις ανησυχίες των ψηφοφόρων για το πώς θα επηρεάσει ο πόλεμος την αγοραστική δύναμη των Γάλλων.
Τη Δευτέρα η Λεπέν επανέλαβε τα σχόλια του Μακρόν για την Μπούκα, χαρακτηρίζοντας τις εικόνες πιθανό «έγκλημα πολέμου», αλλά ζήτησε περισσότερη αυτοσυγκράτηση στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία.
Η ηγέτιδα της ακροδεξιάς, η οποία εθεωρείτο εδώ και καιρό σύμμαχος του Πούτιν, είπε τον περασμένο μήνα ότι η Γαλλία «πρέπει να επιλέξει κυρώσεις που δεν θα έχουν επίπτωση στην αγοραστική δύναμη των Γάλλων».
Η Γερμανία πιέζεται, αλλά δεν υποκύπτει
Η Γαλλία εξαρτάται λιγότερο από το ρωσικό αέριο από τη γειτονική Γερμανία, αλλά οι επιμέρους επιπτώσεις της διακοπής των εισαγωγών από τη Ρωσία θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις βαθιά συνδεδεμένες οικονομίες της Ευρώπης.
Οι αποκαλυπτικές εικόνες από την Μπούκα ενέτειναν την πίεση προς τους Γερμανούς ηγέτες, οι οποίοι δεσμεύθηκαν για μια σοβαρή απάντηση, αλλά εξακολουθούν να συζητούν πόσο μακριά είναι διατεθειμένοι να πάνε. Η υπουργός Άμυνας, Κριστίν Λάμπρεχτ, δήλωσε την Κυριακή ότι η ΕΕ θα πρέπει να συζητήσει τη διακοπή της προμήθειας φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Ωστόσο, τη Δευτέρα, μια εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών επανέλαβε ότι το άμεσο εμπάργκο δεν θα ήταν ρεαλιστικό. «Δυστυχώς, η Γερμανία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ρωσικές εισαγωγές, και αυτό δεν μειώθηκε τα τελευταία 10 χρόνια, αλλά μάλλον αυξήθηκε», είπε ο Beate Baron στους δημοσιογράφους.
Ο υπουργός Οικονομικών της Αυστρίας, Μάγκνους Μπρούνερ, επίσης κράτησε «στον πάγο» τις προτάσεις για γενική αναθεώρηση των κυρώσεων ως απάντηση στις σκηνές της Μπούκα, λέγοντας ότι είναι σημαντικό να «διατηρηθεί η ψυχραιμία».
«Οι κυρώσεις», είπε, «δεν πρέπει να μας επηρεάσουν περισσότερο από τη Ρωσία. Γι’ αυτό είμαστε, μαζί με τη Γερμανία, πολύ διστακτικοί σχετικά με το εμπάργκο φυσικού αερίου» είπε στους δημοσιογράφους, καθώς έφτασε στο Λουξεμβούργο για μια συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Δήλωση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανέφερε ότι η ΕΕ έχει δημιουργήσει μια κοινή ομάδα έρευνας με την Ουκρανία για τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και τη διερεύνηση εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, αλλά δεν ανέφερε κυρώσεις.