Σε ένα σκληρό μπρα ντε φερ μεταξύ Δύσης και Ρωσίας έχει εξελιχθεί η κρίση στα ανατολικά της Ευρώπης με επίκεντρο την Ουκρανία.
Την ώρα που οι ΗΠΑ συνεχίζουν να εμπλουτίζουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη γηραιά ήπειρο, με την άφιξη F-15 στην Πολωνία, η Ρωσία σκληραίνει τη στάση της και δεν διστάζει να ανεβάσει τους τόνους. Η Μόσχα θεωρεί ότι οι κινήσεις των δυτικών δυνάμεων αποτελούν απειλή για εκείνη, την ώρα που η Ουκρανία πιέζει με τη σειρά της για περισσότερες κυρώσεις εις βάρος της.
Την ίδια ώρα, οι κινήσεις της Γαλλίας και του προέδρου της σε ρόλο ειρηνοποιού, δεν φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι ο Εμανουέλ Μακρόν εισέπραξε θετικό κλίμα κατά την πρόσφατη συνάντησή του στη Μόσχα με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Σύμφωνα με δύο πηγές του από το περιβάλλον του Εμ. Μακρόν, ο Βλ. Πούτιν έκανε λόγο για αδικίες που χρονολογούνται από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Αναφορικά με τη συνάντηση της Δευτέρας στη Μόσχα, σημειώνουν ότι ο Γάλλος πρόεδρος έμεινε κατάπληκτος από το πόσο διαφορετικός ήταν ο ομόλογός του της Ρωσίας από τον άνθρωπο που είχε συναντήσει στη θερινή του κατοικία, στη Γαλλική Ριβιέρα, πριν από τρία χρόνια.
«(Ο Πούτιν) του έκανε μάθημα πέντε ωρών ιστορικού ρεβιζιονισμού», είπε μια από τις δύο πηγές, περιγράφοντας πώς ο Ρώσος ηγέτης εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η Δύση παραβίαζε τις δεσμεύσεις προς τη Μόσχα από το 1997 με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ για να συμπεριλάβει κράτη του πρώην σοβιετικού μπλοκ.
«Έτσι συνέχισε για ώρες, ξαναγράφοντας την Ιστορία από το 1997 και έπειτα. Σε πνίγει με αυτούς τους μακροσκελείς μονολόγους. Και ο πρόεδρος (Μακρόν) προσπαθούσε ξανά και ξανά να γυρίσει τη συζήτηση σε σημερινά ζητήματα», είπε η πηγή.
Αυτά τα σχόλια των γαλλικών πηγών έρχονται καθώς η Ρωσία, η οποία έχει συγκεντρώσει περισσότερους από 100.000 στρατιώτες κοντά στα σύνορά της με την Ουκρανία, πραγματοποίησε στρατιωτικά γυμνάσια στη γειτονική Λευκορωσία και τη Μαύρη Θάλασσα και οι δυτικοί ηγέτες προειδοποίησαν ξανά για μεγάλης κλίμακας πολεμική σύγκρουση.
«Αυτές οι περισσότερες από πέντε ώρες συνομιλιών μας κάνουν να συνειδητοποιήσουμε πόσο διαφορετικός είναι ο σημερινός Πούτιν από τον Πούτιν πριν από τρία χρόνια», τόνισε η πηγή, η οποία ενημερώθηκε για το περιεχόμενο των συνομιλιών μεταξύ των δύο ηγετών και μίλησε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί.
Ένας εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δεν απάντησε σε ερωτήσεις που υπέβαλε το Reuters σχετικά με τις αναφορές αυτές των γαλλικών πηγών.
«Ο Πούτιν έχει γίνει πιο επιθετικός»
Ο ίδιος ο Πούτιν μιλά με αυξανόμενη δυσφορία για αυτό που αποκαλεί αποτυχία της Δύσης να λάβουν υπόψη τις ανησυχίες της Ρωσίας σε θέματα ασφάλειας. «Ξέρετε, προσπαθήσαμε να τους μιλήσουμε για την αποφυγή ορισμένων ενεργειών εδώ και 30 χρόνια. Αυτό που λαμβάνουμε ως απάντηση είναι η πλήρης περιφρόνηση των ανησυχιών μας», δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Εμανουέλ Μακρόν τη Δευτέρα (7/2).
Όπως αναφέρει το Reuters, oι ενέργειες του ίδιου του κ. Πούτιν καθιστούν σαφές ότι έχει γίνει πιο επιθετικός, συμπεριλαμβανομένης της καταστολής εγχώριων αντιπάλων του, της πίεσης σε ανεξάρτητους δημοσιογράφους και τώρα της μαζικής στρατιωτικής ανάπτυξης στα σύνορα με την Ουκρανία.
Αλλά, η συνάντηση με τον πρόεδρο Μακρόν ήταν μια σπάνια ευκαιρία για έναν δυτικό ηγέτη να περάσει για μεγάλο χρονικό διάστημα μαζί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και να επιχειρήσει να καταλάβει, πρόσωπο με πρόσωπο, την ψυχική του κατάσταση. Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών τους, οι δύο ηγέτες ήταν μόνοι τους, χωρίς βοηθούς και μόνο έναν διερμηνέα.
Ουκρανία: Ο Πούτιν είπε στον Μακρόν πως τον Ζελένσκι τον επέβαλαν οι ΗΠΑ
Σύμφωνα με τη μία γαλλική πηγή, ο κ. Πούτιν επέστρεψε επανειλημμένα κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στο θέμα της συμφωνίας του ΝΑΤΟ του 1997 που άνοιξε το δρόμο σε τρία κράτη του πρώην σοβιετικού μπλοκ -Πολωνία, Ουγγαρία και Τσεχική Δημοκρατία- να ενταχθούν στη Συμμαχία.
Ο κ. Πούτιν, ανέφεραν οι πηγές, χαρακτήρισε τη συμφωνία ως προδοσία των προηγούμενων υποσχέσεων της Συμμαχίας να μην επεκταθεί. Τα μέλη του ΝΑΤΟ αρνούνται ότι έχουν δοθεί ποτέ τέτοιες υποσχέσεις.
Ο Ρώσος πρόεδρος αναφέρθηκε επίσης στην εξέγερση της πλατείας Μεϊντάν του 2014 στο Κίεβο -η οποία οδήγησε στη φυγή ενός φιλορώσου ηγέτη εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων στους δρόμους- και στην εκλογή του Βολοντίμιρ Ζελένσκι το 2019 ως προέδρου της Ουκρανίας. «Είπε ότι ήταν ένα πραξικόπημα και ότι ο Ζελένσκι είναι υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ», τόνισε μια από τις πηγές.
Η εκλογή του Β. Ζελένσκι, ο οποίος αντικατέστησε έναν επίσης φιλοδυτικό πρόεδρο, χαρακτηρίστηκε από τους παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) ως δίκαιη και με σεβασμό στις θεμελιώδεις ελευθερίες.
Μετά τις συνομιλίες της Δευτέρας, ο πρόεδρος Μακρόν τόνισε στο επιτελείο του ότι όταν φιλοξένησε τον πρόεδρο Πούτιν στη Γαλλία το 2019, ο ηγέτης του Κρεμλίνου φαινόταν «λιγότερο σκληρός και εστίαζε λιγότερο στην ιστορία» από αυτήν τη φορά, σύμφωνα με μια δεύτερη πηγή.
Ο Εμανουέλ Μακρόν είπε σε δημοσιογράφους, καθώς έφευγε από τη Μόσχα, ότι πίστευε ότι υπάρχει πραγματική προοπτική για αποκλιμάκωση, αν και τόνισε ότι είναι πολύ νωρίς για να επισημάνουμε συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τη Ρωσία να υποχωρήσει και ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πραγματικοί κίνδυνοι να ξεσπάσει μια ένοπλη σύρραξη.
Μ. Βρετανία: Νέος νόμος που προβλέπει αυστηρότερες κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας
Μια νέα νομοθεσία της Μεγάλης Βρετανίας που επεκτείνει το εύρος όσων συνδέονται με τη Ρωσία στους οποίους θα μπορούσαν να επιβληθούν κυρώσεις σε περίπτωση που η Μόσχα αποφασίσει να εισβάλει στην Ουκρανία, τέθηκε σήμερα σε ισχύ.
Το Λονδίνο έχει δεσμευτεί ότι η νομοθεσία θα του επιτρέψει να επιβάλει αυστηρές κυρώσεις σε όσους πρόσκεινται στο Κρεμλίνο και εμπλέκονται στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας. Ο νόμος εντάσσεται στο πλαίσιο μιας διεθνούς προσπάθειας να σκιαγραφηθούν οι οικονομικές συνέπειες εις βάρος της Ρωσίας.
Η Ρωσία αρνείται ότι σκοπεύει να εισβάλει στην Ουκρανία.
Ο νόμος που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα περιλαμβάνει την εξουσιοδότηση επιβολής κυρώσεων σε άτομα που είναι κοντά στο Κρεμλίνο και έχουν «εμπλακεί στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας, την υπονόμευση, την απειλή της εδαφικής ακεραιότητας, κυριαρχίας ή ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, ή στην αποκόμιση οφελών, ή στηρίζουν την ρωσική κυβέρνηση».
Σολτς: «Η Ρωσία να μην υποτιμά την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας»
«Η Ρωσία δεν θα πρέπει να υποτιμήσει την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας», τόνισε ο Καγκελάριος Όλαφ Σολτς, αναφερόμενος στη στάση της Δύσης έναντι της ρωσικής επιθετικότητας και αναφέρθηκε για μία ακόμη φορά στη διττή στρατηγική, από τη μία πλευρά της προετοιμασίας για «πολύ σοβαρές» οικονομικές, πολιτικές και στρατηγικές συνέπειες σε περίπτωση εισβολής στην Ουκρανία και από την άλλη για συνέχιση του διαλόγου με τη Μόσχα και προώθηση διπλωματικής λύσης.
«Δεν πρόκειται για τίποτα λιγότερο από την αποτροπή ενός πολέμου στην Ευρώπη», δήλωσε ο κ. Σολτς, πριν από τη συνάντησή του με τους ηγέτες της Εσθονίας, της Λιθουανίας και της Λετονίας. «Η αποκλιμάκωση είναι η επίκαιρη πρότασή μας», τόνισε.
«Είμαστε ενωμένοι και αποφασισμένοι» απέναντι στη Ρωσία, επανέλαβε ο καγκελάριος Σολτς και τόνισε για μία ακόμη φορά ότι «δεν πρόκειται για κάτι λιγότερο από την αποτροπή ενός πολέμου στην Ευρώπη», λίγο αργότερα, κατά τη συνάντησή του με τους ηγέτες των χωρών της Βαλτικής. Ο ίδιος αναγνώρισε ότι η περιοχή επηρεάζεται άμεσα από τις ανησυχητικές στρατιωτικές δραστηριότητες της Ρωσίας και διαβεβαίωσε τους συνομιλητές του για τη στήριξη της Γερμανίας.
Η Ρωσία «δεν πρέπει να υποτιμά την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας», τόνισε ο κ. Σολτς και κάλεσε για μία ακόμη φορά τη Μόσχα να προχωρήσει σε αποκλιμάκωση της έντασης. Λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπ' όψιν τις ανησυχίες των συμμάχων μας, πρόσθεσε και επανέλαβε ότι περαιτέρω στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας «θα είχε πολύ σοβαρές πολιτικές, οικονομικές και στρατηγικές συνέπειες». Ταυτόχρονα, τόνισε, «είμαστε έτοιμοι για σοβαρές συνομιλίες με τη Ρωσία».
Ο πρωθυπουργός της Λετονίας, Κρισγιάνις Καρίνς, έκανε από την πλευρά του λόγο για «τρομερή κατάσταση, λέγοντας ότι η Ρωσία διαπραγματεύεται «με τα όπλα στο χέρι» και τόνισε ότι οι χώρες της Βαλτικής αισθάνονται ότι απειλούνται και χρειάζονται την «ομπρέλα» προστασίας του ΝΑΤΟ. Ζήτησε μάλιστα ενίσχυση της παρουσίας της Συμμαχίας στα ανατολικά σε μόνιμη βάση και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον Όλαφ Σολτς για την απόφαση της Γερμανίας να στείλει επιπλέον 350 στρατιώτες στη Λιθουανία. «Η Γερμανία είναι η σημαντικότερη οικονομία της Ευρώπης και έχει μεγάλο ειδικό βάρος τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ σε αυτές τις δύσκολες εποχές», σημείωσε ο κ. Καρίνς.
Η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλας, ανέδειξε την ανάγκη «να ενισχυθεί η αρχιτεκτονική ασφάλειας» στην Ευρώπη και τόνισε ότι ο διπλωματικός διάλογος έχει πιθανότητες επιτυχίας εφόσον ταυτόχρονα υπάρχει και αξιόπιστη ικανότητα δράσης. Εξέφρασε και εκείνη την ευγνωμοσύνη της στη Γερμανία «για τη συνεισφορά της στην ασφάλεια» της περιοχής, αλλά επισήμανε ότι η Εσθονία, επενδύει η ίδια στην ασφάλειά της, διαθέτοντας το 2,4% του ΑΕΠ της στην άμυνα.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουζέντα, δήλωσε ότι είναι τώρα πιο αναγκαίο από ποτέ να υπερασπιστούμε τις αξίες της Ευρώπης και τόνισε την ανάγκη το ΝΑΤΟ να είναι σε θέση να δράσει άμεσα και αποφασιστικά -και να ενισχύσει την παρουσία του στα ανατολικά. «Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα τα σενάρια- για στρατιωτικές και υβριδικές επιθέσεις» από την πλευρά της Ρωσίας, ανέφερε και διαβεβαίωσε ότι η Λιθουανία στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Επικοινωνία των επικεφαλής Ενόπλων Δυνάμεων ΗΠΑ και Λευκορωσίας
Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, στρατηγός Μαρκ Μίλι, συνομίλησε σήμερα τηλεφωνικά με τον Λευκορώσο ομόλογό του, τον στρατηγό Βίκτορ Γκούλεβιτς, με στόχο να αποφευχθεί κάποιο «ατυχές συμβάν» καθώς ξεκινούν στη Λευκορωσία σημαντικές στρατιωτικές ασκήσεις, με τη συμμετοχή ρωσικών δυνάμεων.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πενταγώνου, αυτή ήταν η πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν οι δύο στρατηγοί. Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού γενικού επιτελείου, συνταγματάρχης Ντέιβ Μπάτλερ, σε μια λακωνική ανακοίνωσή του, ανέφερε ότι στόχος ήταν να μειωθεί ο κίνδυνος ενός επεισοδίου και «να ανταλλάξουν απόψεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια».
Μίλι και Γκούλεβιτς συμφώνησαν να μην αποκαλύψουν λεπτομέρειες της συνομιλίας τους, διευκρίνισε.
Οι ρωσικές και οι λευκορωσικές ένοπλες δυνάμεις ξεκίνησαν σήμερα σημαντικές στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία, σε μια περίοδο που εντείνονται οι διπλωματικές προσπάθειες για την αποκλιμάκωση της κρίσης στη γειτονική Ουκρανία. Την παραμονή της έναρξης των ασκήσεων ο ρωσικός στρατός έδωσε στη δημοσιότητα ένα βίντεο που δείχνει μια συστοιχία του αντιπυραυλικού συστήματος S-400 στο χιονισμένο τοπίο της περιοχής Μπρεστ της Λευκορωσίας, που συνορεύει με την Ουκρανία.
Οι δύο χώρες δεν διευκρίνισαν πόσοι στρατιώτες συμμετέχουν στα γυμνάσια, αλλά οι Δυτικοί εκτιμούην ότι 30.000 Ρώσοι έχουν αναπτυχθεί στη Λευκορωσία.