Η «Οδύσσεια» των Ελλήνων της Ουκρανίας συνεχίζεται. Μετά τον διωγμό τους από την Κριμαία και τις βάναυσες σταλινικές εκκαθαρίσεις, οι Έλληνες έχουν πάρει ξανά τον δρόμο της προσφυγιάς.
Ωστόσο είναι αποφασισμένοι και να επιβιώσουν και να διατηρήσουν τις ελληνικές τους ρίζες. Ιδρύουν διαρκώς νέους συλλόγους σε περιοχές της Ουκρανίας όπου νωρίτερα δεν υπήρχε ελληνική παρουσία. Και τώρα… υπάρχει.
Οι Έλληνες της Υπερκαρπαθίας
Η περιοχή της Υπερκαρπαθίας στην Ουκρανία είναι από τις λίγες που οι Έλληνες δεν κατάφεραν να στεριώσουν, να δημιουργήσουν μια συμπαγή κοινότητα, όπως έκαναν σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας π.χ. στην Οδησσό, στο Κίεβο ή την Αζοφική.
Ορισμένοι Έλληνες ζούσαν στην πόλη Ούζχοροντ κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα, κυρίως έμποροι, είχαν φτιάξει και μια εκκλησία, η οποία δεν υπάρχει σήμερα. Αργότερα αφομοιώθηκαν με τον ντόπιο πληθυσμό και άφησαν πίσω τους μόνο αναμνήσεις στα βιβλία ιστορίας.
Ο ρόλος του πολέμου στην Ουκρανία
Λόγω του πολέμου στην Ουκρανία ωστόσο, το ελληνικό στοιχείο επέστρεψε στην περιοχή και σταδιακά ρίχνει καινούριες ρίζες. Ο λόγος είναι φυσικά ότι δεκάδες χιλιάδες Έλληνες της Ουκρανίας -όπως και άλλες εθνότητες- έχουν αναγκαστεί να φύγουν από την Αζοφική. Τη Μαριούπολη, τον Σαρτανά και τις άλλες πόλεις και χωριά και να ψάξουν «ασφαλές λιμάνι» αλλού.
Ο πρόεδρος του συλλόγου Ελλήνων της Υπερκαρπαθίας μιλά στο iefimerida.gr
«Υπάρχει αναφορά στους Έλληνες της Υπερκαρπαθίας κάπου το 1860. Περίπου σαράντα οικογένειες, Έλληνες επιχειρηματίες που οργανώθηκαν εδώ, άνοιξαν καταστήματα και αναπτύχθηκαν αρκετά επιτυχημένα, χτίστηκε και μια εκκλησία εδώ, στην οδό Βολόσιν αν δεν κάνω λάθος. Αλλά δεν υπήρξε αργότερα συνέχιση μετανάστευσης Ελλήνων προς αυτές τις περιοχές οπότε ο ελληνισμός σταδιακά εξαφανίστηκε από αυτά τα μέρη». Αυτά τα λόγια ανήκουν στον Ντμίτρι Τακατζή, πρόεδρο του νεοσύστατου συλλόγου Ελλήνων της Υπερκαρπαθίας, ο οποίος μίλησε στο iefimerida.gr.
Ο ίδιος κατάγεται από το χωριό Γιάλτα της Αζοφικής, που έχει το ίδιο όνομα με την πόλη στην Κριμαία. Είναι αρκετά συχνό αυτό καθώς οι Έλληνες της Αζοφικής κατάγονται από την Κριμαία και έτσι έχουν μεταφέρει εκεί και πολλά από τα τοπωνύμια των πατρογονικών τους εστιών. Τώρα, αυτοί οι Έλληνες αναγκάζονται να φύγουν ξανά - μετακινούνται αυτοί, μετακινείται και το πνεύμα του ελληνισμού σε νέα μέρη.
Πού μετακινούνται οι Έλληνες της Ουκρανίας λόγω του πολέμου
«Δυστυχώς, υπάρχει πόλεμος στην Ουκρανία και πολλοί από τους κατοίκους μας από την περιοχή του Ντονέτσκ, από την περιοχή μας, από τον τόπο συμπαγούς διαμονής των Ελλήνων, μετεγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές της Ουκρανίας. Και σε περιοχές στην Ανατολική Ουκρανία αλλά και πιο κοντά στα δυτικά σύνορα, εδώ που είμαστε εμείς, αλλά και στο Λβιβ και στο Τσερνιβτσί. Στο Ούζχοροντ που είμαστε έχουν έρθει αρκετοί Έλληνες οπότε αποφασίσαμε να κάνουμε και εδώ ελληνικό σύλλογο» λέει ο κ. Τακατζή.
Ο ίδιος αλλά και γενικότερα η νέα διοίκηση της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας -της οργάνωσης που ενώνει τους ελληνικούς συλλόγους της χώρας- τονίζει ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίζεται ότι οι Έλληνες δεν έφυγαν από την Ουκρανία και πολλοί παρέμειναν σε άλλες περιοχές. Αρκετές οικογένειες, όπως και η οικογένεια του κ. Τακατζή, έχουν χωριστεί. Τα γυναικόπαιδα έχουν φύγει στο εξωτερικό ενώ οι άντρες έμειναν.
«Είναι καθήκον μας ως Ελλήνων να δείξουμε ότι παραμένουμε εδώ, ότι είμαστε ενωμένοι. Ακόμα, είναι πολύ σημαντικό και το κάνουμε, το να δείχνουμε στις νέες περιοχές που πηγαίνουμε -όπως εδώ στην Υπερκαρπαθία- τον πολιτισμό των Ελλήνων της Αζοφικής. Η κυρίως κατεύθυνση που έχουμε και ως Ομοσπονδία και ως σύλλογος είναι η ανάπτυξη και η παρουσίαση της γλώσσας, των παραδόσεων, τους πολιτισμού μας. Για αυτό τον λόγο έχουμε διαρκή επαφή με τις τοπικές κοινωνίες και τις τοπικές αρχές στους τόπους που έχουμε βρεθεί εξαιτίας του πολέμου».
Οι Έλληνες της Ουκρανίας είναι από τις αρχαιότητες εθνότητες -ίσως η αρχαιότερη- που ζει αδιάλειπτα σε αυτές τις περιοχές. Οι πρώτες αναφορές για Έλληνες σε περιοχές της σημερινής Ουκρανίας χάνονται στα βάθη των αιώνων, ακόμα στον 7ο π.Χ αιώνα. Όπως λένε, κατά τη διάρκεια όλων αυτών των αιώνων έχουν ζήσει κακουχίες και έχουν υποστεί διωγμούς, με σοβαρότερους αυτούς των σοβιετικών αρχών. Ωστόσο, έχουν καταφέρει να επιβιώσουν και να μην χάσουν τις ρίζες τους και σκοπεύουν να το κάνουν και στο μέλλον.