Υπερασπιστής του περιβάλλοντος δολοφονήθηκε το Σάββατο το βράδυ στη βορειοανατολικό τμήμα της Ονδούρας, χώρας που συγκαταλέγεται στις πιο επικίνδυνες στον κόσμο για τους οικολόγους.
Τη δολοφονία καταδίκασαν απερίφραστα οι αρχές, υποσχόμενες πως θα αποδοθεί «δικαιοσύνη».
Ο Χουάν Λόπες, που είχε συναντήσει το Γαλλικό Πρακτορείο το 2021, είχε αφηγηθεί τότε πως ζούσε μέσα στην αγωνία αφότου άρχισε να αγωνίζεται εναντίον της εγκατάστασης μεταλλείου στην περιοχή του, ορεινή, δασική ζώνη στη βορειοανατολική Ονδούρα.
Σύμφωνα με τον Τύπο, ο Χουάν Λόπες, 46 ετών, δολοφονήθηκε μέσα στο αυτοκίνητό του αφού πήγε σε εκκλησία στην Τοκόα, όπου ζούσε κι είχε εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος.
«Καταδικάζουμε την ειδεχθή δολοφονία του συντρόφου μας και οικολόγου ηγέτη Χουάν Λόπες στην Τοκόα. Διέταξα τις δυνάμεις ασφαλείας να ρίξουν φως σε αυτή την τραγωδία και να εντοπίσουν τους υπεύθυνους», τόνισε η αριστερή πρόεδρος Σιομάρα Κάστρο μέσω X. Θα αποδοθεί «δικαιοσύνη για τον Χουάν Λόπες», υποσχέθηκε.
Ο αγωνιστής ήταν μέλος του κόμματος της κυρίας Κάστρο, του LIBRE.
Η σύζυγός του Θέλμα Πένια, σε σύντομη συνδιάλεξή της με το Γαλλικό Πρακτορείο, είπε πως έγινε στόχος «πυρών» φεύγοντας από εκκλησία, όπου δεν τον συνόδευσε εκείνη.
«Η ζωή του ήταν υπόδειγμα αγώνα»
Ο εισαγγελέας Χοέλ Σελάγια εξήρε το θύμα, άνθρωπο που «η ζωή του ήταν υπόδειγμα αγώνα», τονίζοντας πως διενεργείται έρευνα από «εξειδικευμένη» ομάδα και «ο θάνατός του δεν θα μείνει ατιμώρητος».
Χθες το πρωί η αστυνομία ζήτησε από το κοινό, όποιον έχει πληροφορίες για το έγκλημα, να επικοινωνήσει μαζί της, υποσχόμενη «εμπιστευτικότητα».
Ο ακτιβιστής είχε κατηγορήσει τον όμιλο ορυχείων Los Pinares πως εκμεταλλευόταν υπαίθριο μεταλλείο κατά τρόπο που προκαλούσε καταστροφή στον εθνικό δρυμό Μποταδέρος, κοντά στην Τοκόα, 220 χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την πρωτεύουσα Τεγκουσιγκάλπα.
«Ήταν λαϊκός διανοούμενος, σύντροφος στρατευμένος στην κοινωνική αλλαγή, στην υπεράσπιση των κοινών αγαθών», τόνισε ο Χοακίν Μεχία, δικηγόρος και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που είχε συνεργαστεί μαζί του στον αγώνα για την προστασία του ποταμού Γουαπινόλ.
Ο εθνικός δρυμός περιλαμβάνει 34 υδρογραφικές λεκάνες, δέντρα μεγάλης αξίας, είδη ζώων που απειλούνται με εξαφάνιση, καθώς και προκολομβιανούς αρχαιολογικούς χώρους.
Όταν ο Χουάν Λόπες φοβόταν για τη ζωή του
Ο Χουάν Λόπες παραδεχόταν τον Νοέμβριο του 2021 πως φοβόταν για τη ζωή του, εξαιτίας των αγώνων που έδινε, εξηγώντας πως τον είχαν προειδοποιήσει πως θα είχε την ίδια τύχη με την Μπέρτα Κάσερες — διάσημη υπερασπίστρια του περιβάλλοντος, η οποία δολοφονήθηκε τη 2η Μαρτίου 2016 εξαιτίας της εναντίωσής της στην κατασκευή υδροηλεκτρικού φράγματος στο δυτικό τμήμα της χώρας.
«Όταν υπερασπίζεσαι τα κοινά αγαθά σε αυτή τη χώρα, σου επιτίθενται ισχυρά συμφέροντα. Όταν βγαίνεις από το σπίτι σου, ξέρεις πως μπορεί να συμβεί οτιδήποτε, πως μπορεί να μην επιστρέψεις», έλεγε τότε ο οικολόγος, πατέρας κόρης που μόλις έκλεινε τα πέντε.
Είχε εξομολογηθεί πως δεν έβγαινε ποτέ από το σπίτι του μόνος τη νύχτα κι απέφευγε να πηγαίνει σε απομακρυσμένες περιοχές. «Είναι τραγικό. Να ζεις με τον φόβο ότι θα σε σκοτώσουν», είχε σημειώσει.
Η συντονίστρια της επιτροπής συγγενών φυλακισθέντων και εξαφανισθέντων στην Ονδούρα, η Μπέρθα Ολίβα, χαρακτήρισε τον εκλιπόντα «εξαιρετικό ανθρώπινο ον, άνθρωπο του λαού που έδωσε τη ζωή του για τον λαό του».
Εξάλλου, ο Χουάν Λόπες είχε πρόσφατα ζητήσει, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, να παραιτηθούν στελέχη του LIBRE που εμφανίζονταν σε βίντεο, το οποίο αποκάλυψε εξειδικευμένος ιστότοπος, να διαπραγματεύονται δωροδοκίες με διακινητές ναρκωτικών το 2013.
Στο βίντεο εικονιζόταν ο Κάρλος Σελάγια, κουνιάδος της προέδρου Κάστρο, που παραιτήθηκε από το αξίωμα του βουλευτή αφού παραδέχθηκε ότι συμμετείχε στη συνάντηση.
Η επικίνδυνη Ονδούρα για τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος
Σύμφωνα με έκθεση της ΜΚΟ Global Witness, η Ονδούρα συγκαταλέγεται στις πιο επικίνδυνες χώρες στον πλανήτη για τους υπερασπιστές του περιβάλλοντος.
Το 2023, κατατάχτηκε τρίτη στον κόσμο ως προς τον αριθμό των δολοφονιών οικολόγων ακτιβιστών: διαπράχτηκαν 18, όσες και στο Μεξικό, πίσω από την Κολομβία και τη Βραζιλία.
Μεταξύ του 2012 και του 2023, στην Ονδούρα δολοφονήθηκαν 148 οικολόγοι.