Να μειώσει τα κόστη λειτουργίας του σχεδιάζει ο ΟΗΕ, στην σκιά της αβεβαιότητας που προκαλεί η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
Τα Ηνωμένα Έθνη προσπαθούν να βρουν τρόπους να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και να μειώσουν τα κόστη καθώς φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από την ίδρυσή τους εν μέσω κρίσης ρευστότητας, δήλωσε σήμερα ο Γενικός Γραμματέας του οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες, αλλά η προσπάθεια αυτή δεν θα μοιάζει με την εκείνην των ΗΠΑ από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον Έλον Μασκ.
«Καμία σχέση με αυτού του είδους την πρωτοβουλία», είπε ο Γκουτέρες απαντώντας σε ερώτηση αν δημιουργεί στον ΟΗΕ μια εκδοχή της υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE) υπό την ηγεσία του Μασκ που έχει κάνει σαρωτικές μειώσεις στο ανθρώπινο δυναμικό του ομοσπονδιακού κράτους.
«Μιλάμε για εντελώς διαφορετικές διαδικασίες, μεθοδολογία και στόχους. Είναι μια συνέχιση και εντατικοποίηση της εργασίας που κάναμε πάντα», δήλωσε στους δημοσιογράφους ανακοινώνοντας τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας UN80.
Δύο αξιωματούχοι του ΟΗΕ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, παραδέχθηκαν πως η επιστροφή του Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ τον Ιανουάριο προσέθεσε επιτακτικότητα και φιλοδοξία στην προσπάθεια.
Ο Τραμπ δήλωσε τον Φεβρουάριο πως ο ΟΗΕ έχει «σπουδαίες δυνατότητες.. θα συνεχίσουμε να τον στηρίζουμε, αλλά θα πρέπει να αρχίσουν να οργανώνονται». Ο ΟΗΕ είχε απορρίψει τότε το σχόλιο, λέγοντας πως ο Γκουτέρες εργάζεται ακούραστα για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων.
«Στόχος μου είναι να κινηθούμε όσο πιο γρήγορα γίνεται σε πεδία όπου έχω την εξουσία -- και να καλέσω τις χώρες μέλη να εξετάσουν πολλές αποφάσεις που εξαρτώνται από αυτά», είπε ο Γκουτέρες.
«Αυτό πάει πολύ πιο πέρα από το τεχνικό. Οι προϋπολογισμοί στα Ηνωμένα Έθνη δεν είναι απλοί αριθμοί σε έναν ισολογισμό, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αξίζουν τα λεφτά τους προωθώντας παράλληλα κοινές αξίες».
Το μέτρο έρχεται καθώς τα Ηνωμένα Έθνη, που ιδρύθηκαν τον Οκτώβριο του 1945, αντιμετωπίζουν κρίση ρευστότητας για έβδομη, τουλάχιστον, χρονιά. Τα 193 μέλη του ΟΗΕ δεν καταβάλλουν όλα τις υποχρεωτικές εισφορές τους στο σύνολό τους ή εγκαίρως, είπε ο Γκουτέρες.
ΗΠΑ και Κίνα οι χώρες με τις μεγαλύτερες συνεισφορές στον ΟΗΕ
Ο τακτικός προϋπολογισμός των Ηνωμένων Εθνών για το 2025 ανέρχεται στα 3,7 δισ. δολάρια και περιλαμβάνει εργασία στον τομέα της πολιτικής, της ανθρωπιστικής βοήθειας, του αφοπλισμού, της οικονομίας, των κοινωνικών υποθέσεων και των επικοινωνιών. Οι εισφορές στις περισσότερες υπηρεσίες και προγράμματα του ΟΗΕ --όπως το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα και η υπηρεσία του ΟΗΕ για τα παιδιά UNICEF-- είναι εθελοντικές.
Οι δύο χώρες με τη μεγαλύτερη συμβολή στον τακτικό προϋπολογισμό, σύμφωνα με αξιολογήσεις που συμφωνήθηκαν από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα. Η Ουάσινγκτον καταβάλλει το μεγαλύτερο ποσοστό, 22%, ενώ η συμβολή της Κίνας αυξήθηκε 5% φέτος φθάνοντας το 20%.
Ωστόσο η Κίνα καταβάλλει τώρα τις οφειλές της στα τέλη του έτους, έξι μήνες αργότερα από άλλοτε. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, χρωστώντας 1,5 δισ. δολάρια. Η τελευταία φορά που η Ουάσινγκτον κατέβαλε μια πληρωμή ήταν 275 εκατ. δολάρια τον Νοέμβριο, υπό τον προκάτοχο του Τραμπ, τον Τζο Μπάιντεν.
Ένας από τους αξιωματούχους του ΟΗΕ δήλωσε πως υπάρχει «πολλή αβεβαιότητα» με τον προϋπολογισμό φέτος. Η Κίνα διαβεβαίωσε τον ΟΗΕ ότι θα καταβάλει το πλήρες ποσό φέτος, αλλά δεν είναι σαφές πότε θα γίνει αυτό, ενώ η Ουάσινγκτον δεν είναι ακόμη σε θέση να πει στον ΟΗΕ πόση θα είναι η συνεισφορά της, είπε ο αξιωματούχος. «Αποφασίσαμε μεταξύ, Ιανουαρίου και Αυγούστου, να είμαστε πολύ προσεκτικοί οικονομικά», είπε ο αξιωματούχος.
Μέχρι τις 7 Μαρτίου, 75 χώρες μέλη - λίγο πάνω από το ένα τρίτο - είχαν καταβάλει πλήρως τις εισφορές τους στον τακτική προϋπολογισμό. Εν μέσω οικονομικής στενότητας, τα Ηνωμένα Έθνη έχουν μειώσει τις σχεδιαζόμενες δαπάνες τους έως και 20% και επέβαλαν πάγωμα προσλήψεων.
Απαντώντας σε ερώτηση για ενδεχόμενες περικοπές θέσεων εργασίας ως αποτέλεσμα της προσπάθειας για αποτελεσματικότητα UN80, ο αξιωματούχος είπε: «Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να πω. Αυτό που θα πω είναι πως όλα είναι στο τραπέζι και τίποτε δεν είναι εκτός του τραπεζιού».