Σε αχαρτογράφητα νερά έχει εισέλθει το πολιτικό σκηνικό στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την τρίτη -και σοβαρότερη μέχρι τώρα- ποινική δίωξη κατά του Ντόναλντ Τραμπ.
Ενώ ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ προηγείται με μεγάλη διαφορά από τους αντιπάλους του στην κούρσα για το προεδρικό χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, οι δικαστικές του περιπέτειες εγκλωβίζουν ουσιαστικά τις πολιτικές διαδικασίες αφού οι σχετικές δίκες αναμένεται να ξεκινήσουν στο πρώτο εξάμηνο του 2024 και να ολοκληρωθούν πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου 2024.
Η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε μεν να χαρακτηριστεί ως μια αμερικανική ιδιαιτερότητα και ακόμη μια πολιτική και συνταγματική κρίση που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα επιλυθεί, αλλά το αποτέλεσμα των προεδρικών και βουλευτικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να επηρεάσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη σε δραματικό βαθμό.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, μια ενδεχόμενη αναμέτρηση μεταξύ του Μπάιντεν και του Τραμπ θα ήταν εξαιρετικά αμφίρροπη, καθώς ο Μπάιντεν απολαμβάνει ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά αποδοχής από τους ψηφοφόρους, ενώ ο Τραμπ διατηρεί πολύ υψηλά ποσοστά δημοφιλίας ανάμεσα στους οπαδούς των Ρεπουμπλικανών. Η τελευταία όμως ποινική δίωξη κατά του de facto ηγέτη των Ρεπουμπλικανών ενδέχεται να αλλάξει τους συσχετισμούς, καθώς δεν πρόκειται απλά για κάποια σοβαρά μεν παραπτώματα, που όμως δεν επηρεάζουν σοβαρά την κρίση των ψηφοφόρων. Οι κατηγορίες για προσπάθεια αλλοίωσης του αποτελέσματος των εκλογών του 2020 αφορούν τον πυρήνα του πολιτεύματος και όπως εκτιμούν αναλυτές και δημοσκόποι είναι εξαιρετικά πιθανό να αποτρέψουν μια σημαντικά μερίδα των ψηφοφόρων από το να ψηφίσουν τον Τραμπ, ειδικά εάν η δίκη ολοκληρωθεί πριν από τις εκλογές και υπάρξει τελικά καταδίκη του πρώην Προέδρου.
Οι πολιτικο-δικαστικές αυτές εξελίξεις στις ΗΠΑ αφορούν άμεσα και την Ευρώπη, καθώς και ο Ντόναλντ Τραμπ αλλά και ο ισχυρός ανθυποψήφιός του Ρον Ντεσάντις έχουν δηλώσει ότι δεν θα συνεχίσουν την πολιτική της μαζικής στρατιωτικής και οικονομικής στήριξης της Ουκρανίας που τηρεί ο Τζο Μπάιντεν. Ο δε Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει πως αν εκλεγεί θα μπορεί να τελειώσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες, χωρίς να εξηγεί βέβαια ακριβώς το πως. Ο δε Ντεσάντις είχε υποβιβάσει σε δηλώσεις του προ μηνών την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ως “εδαφικές διαφορές”, αν και στη συνέχεια προσπάθησε κάπως να ανασκευάσει.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η στάση των ηγετών των Ρεπουμπλικανών ως προς τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής του Βλαντίμιρ Πούτιν. Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους που επικαλούνται εκτιμήσεις των υπηρεσιών ασφαλείας, ο Ρώσος ηγέτης υπολογίζει ιδιαίτερα στο ενδεχόμενο νίκης του Τραμπ ή του Ντεσάντις, προσβλέποντας στη σημαντική μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία ή την εκβιαστική διασύνδεσή της με μια ταπεινωτική για το Κίεβο συνθήκη ειρήνευσης που θα παραχωρεί σημαντικά ουκρανικά εδάφη στη Ρωσία και θα αποκλείει μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στο NATO. Είναι εμφανές ότι μια έστω και επιμέρους νίκη της Ρωσίας επί της Ουκρανίας με έμμεση αμερικανική παρέμβαση θα επηρεάσει δραματικά το γεωπολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη και θα ενισχύσει περαιτέρω τον ρωσικό αναθεωρητισμό.
Και στο επίπεδο όμως των διμερών σχέσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια πιθανή εκλογική επικράτηση του Τραμπ ή του Ντεσάντις αναμένεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις, και σε πολιτικό και σε οικονομικό επίπεδο. Ενώ είναι γνωστή η απέχθεια του Τραμπ για την ΕΕ, και ο Ντεσάντις έχει αναφερθεί αρνητικά για την Ένωση και έχει υποστηρίξει θερμά την απόφαση της Βρετανίας για το Brexit.
Το χρονικό διάστημα βέβαια μέχρι το φθινόπωρο του 2024 είναι μεγάλο, αλλά η προεκλογική περίοδος στις ΗΠΑ έχει ουσιαστικά αρχίσει. Στις 23 Αυγούστου θα διεξαχθεί το πρώτο ντιμπέιτ των υποψηφίων για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, με τον Τραμπ να κρατάει ακόμη κλειστά τα χαρτιά του για να το αν θα λάβει μέρος. Πέντε ημέρες αργότερα θα συνεδριάσει το δικαστήριο στην Ουάσινγκτον, το οποίο θα ορίσει και την ημερομηνία της δίκης του πρώην Προέδρου για τις κατηγορίες της απόπειρας ανατροπής του αποτελέσματος των εκλογών. Έτσι όπως διαμορφώνεται πλέον το σκηνικό, ο Ντόναλντ Τραμπ θα στηρίξει την καμπάνια στο ψευδοαφήγημα της στοχοποίησής του από τους “διεφθαρμένους” θεσμούς της δικαιοσύνης και τον “διεφθαρμένο” Μπάιντεν. Φαίνεται πως ένα μεγάλο μέρος των οπαδών των Ρεπουμπλικανών θα τον ακολουθήσει στις κάλπες ακόμη και αν ο Τραμπ καταδικαστεί βάσει αδιάψευστων στοιχείων. Το κρίσιμο όμως είναι το πως θα αντιδράσει η πλειοψηφία της αμερικανικής κοινωνίας, όπως και το αν η Ευρώπη έχει κάποιο Σχέδιο Β για την περίπτωση νίκης του ινδάλματος του αμερικανικού εθνικολαϊκισμού.