Τι θέλουν οι δύο πλευρές από τη συμφωνία για τις σπάνιες γαίες και άλλα ορυκτά που αναμένεται να υπογραφεί τις επόμενες μέρες μεταξύ ΗΠΑ-Ουκρανίας;
Τρεις από τις σκληρότερες εβδομάδες της ζωής του πέρασε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι από τη στιγμή που ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, ήρθε στο Κίεβο και του παρουσίασε το σχέδιο συμφωνίας για τη συνεκμετάλλευση των σπάνιων γαιών της Ουκρανίας.
Το κείμενο αυτό χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «αποικιακού χαρακτήρα». Όπως υποστηρίζουν ορισμένες πηγές, οι όροι για την Ουκρανία ήταν χειρότεροι από εκείνους που επιβλήθηκαν στη Γερμανία μετά την ήττα της στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Έκτοτε, τουλάχιστον 10 κείμενα με διάφορες εκδοχές της συμφωνίας άλλαξαν χέρια μεταξύ των Αμερικανών και των Ουκρανών. Εκνευρισμένος ο Τραμπ από το γεγονός ότι δεν κατάφερε να επιτύχει μια άμεση συμφωνία, επιτέθηκε λεκτικά στον Ζελένσκι, χαρακτηρίζοντάς τον «δικτάτορα». Κάτι φαίνεται να άλλαξε και πριν από λίγες ώρες ο ίδιος ο Τραμπ είπε ότι ενδεχομένως την ερχόμενη Παρασκευή ο Ζελένσκι θα βρεθεί στις ΗΠΑ, όπου θα υπογράψουν το έγγραφο.
Η αμερικανική πλευρά φαίνεται ότι ήθελε να καταγράψει εγγράφως και με την υπογραφή του Ζελένσκι ότι η Ουκρανία χρωστάει χρήματα στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ μιλούσε για 350 δισεκατομμύρια δολάρια, ενώ η συμφωνία που ήθελε να υπογράψει προέβλεπε πάνω από μισό τρισεκατομμύριο. Και αυτό την ώρα που σύμφωνα με όλες τις πηγές τα χρήματα που έχουν δώσει οι ΗΠΑ εν είδει βοήθειας και όχι δανείου στην Ουκρανία είναι λιγότερα από τα μισά από αυτά που λέει ο Ντόναλντ Τραμπ.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Ζελένσκι ήθελε μέσα στο κείμενο να αναφέρονται ρητές εγγυήσεις ασφαλείας που θα προσφέρουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία προκειμένου να σταματήσει η ρωσική εισβολή και να μην επαναληφθεί το επόμενο διάστημα. Οι Ουκρανοί παραμένουν πεπεισμένοι ότι οι Ρώσοι δεν σκοπεύουν σε μια μακροχρόνια ειρήνη και πως θα χρησιμοποιήσουν πιθανή διακοπή εχθροπραξιών για να προετοιμάσουν νέα επίθεση.
Ούτε η μία ούτε η άλλη πλευρά φαίνεται να επιτυγχάνει αυτά που θέλει. Ωστόσο είναι μια συμφωνία που χρειάζεται πρωτίστως η Ουκρανία, καθώς από αυτήν θα εξαρτηθεί το αν οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να δίνουν στρατιωτική βοήθεια. Το είπε εμμέσως ο ίδιος ο Τραμπ, όταν -στη συζήτηση σχετικά με τη συμφωνία- τόνισε: «Κοιτάξτε, Ουκρανία… Θα πω είναι πολύ γενναίοι, είναι καλοί στρατιώτες, αλλά χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα χρήματα και τον στρατιωτικό μας εξοπλισμό, αυτός ο πόλεμος θα τελείωνε πολύ γρήγορα». Και δεν έχει άδικο σε αυτό.
Πριν φύγει η διακυβέρνηση του Τζόζεφ Μπάιντεν, η Ουκρανία πήρε μεγάλο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ, χωρίς το οποίο σήμερα θα αντιμετώπιζε κρίσιμα προβλήματα στα πεδία των μαχών. Ωστόσο, με τον σημερινό ρυθμό πολέμου τα αποθέματα αμερικανικού οπλισμού αναμένεται να αδειάσουν κάπου τον Ιούλιο. Μετά… κανείς δεν ξέρει.
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι βοηθούν όπως μπορούν -τις προηγούμενες μέρες ανακοινώθηκαν διάφορα πακέτα στήριξης της Ουκρανίας-, ωστόσο δεν έχουν δυνατότητα να αναπληρώσουν την αμερικανική βοήθεια. Γι' αυτό η υπογραφή συμφωνίας θεωρείται από πολλούς ως ζήτημα επιβίωσης για την Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι τις προηγούμενες ημέρες άντεξε στην τεράστια πίεση του Τραμπ και των φίλων του και κυριολεκτικά παρέδωσε μαθήματα διαπραγματεύσεων από αδύναμη θέση. Χωρίς να έχει κανένα πλεονέκτημα στα χέρια του, εκτός από τους συμμάχους και το ηθικό πλεονέκτημα, ο Ζελένσκι φαίνεται να καταφέρνει να μετατρέπει μια καταστροφική για την Ουκρανία συμφωνία σε μια συμφωνία… σχεδόν συμφέρουσα για τη χώρα του.
Ο ίδιος δείχνει να το παλεύει μέχρι το τέλος, επιδιώκοντας να διαπραγματευτεί ακόμα και κατά τη διάρκεια της επικείμενης συνάντησης με τον Τραμπ. «Η επιτυχία θα εξαρτηθεί από τη συζήτησή μας με τον πρόεδρο Τραμπ» είπε σήμερα ο Ζελένσκι, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία μπορεί να μετατραπεί σε «μεγάλη επιτυχία».
Ουκρανικές πηγές εκτιμούν ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει οπωσδήποτε κάποια συμφωνία με την Ουκρανία μέσα στις επόμενες μέρες προκειμένου να επικεντρωθεί σε μια άλλη συμφωνία, αυτή τη φορά με τους Ρώσους.
Έχοντας χάσει την «επέτειο» των τριών ετών πολέμου στην Ουκρανία, ο Τραμπ φαίνεται να θέλει να επιτύχει κάποια κατάπαυση πυρός τις ημέρες του Πάσχα. Είναι μια σημαδιακή ημερομηνία που θα εκτιμηθεί δεόντως από το κοινό του Αμερικανού προέδρου. Αντίθετα, η μη επίτευξη κατάπαυσης πυρός δεν πρόκειται να εκτιμηθεί καθόλου, δεδομένων των προεκλογικών υποσχέσεων του Ντόναλντ Τραμπ για άμεση επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία.
-