Ο Φατίχ Μεχμέτ Ματσόγλου είναι γνωστός σε ολόκληρη την Τουρκία ως «ο κομμουνιστής δήμαρχος».
Μέχρι πρόσφατα ήταν δήμαρχος της κωμόπολης Οβατσίκ της επαρχίας Τουντσελί στην νοτιοανατολική Τουρκία. Στις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου ο Φατίχ Μεχμέτ Ματσόγλου εξελέγη δήμαρχος στην Τουντσελί, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, η οποία μέχρι πρόσφατα βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του κυβερνώντος ΑΚΡ, και της οποίας οι κάτοικοι είναι Κούρδοι αλαουϊτες αριστερών πεποιθήσεων και ελάχιστα θρήσκοι.
Η πρώτη κίνηση του Ματσόγλου, όταν εξελέγη δήμαρχος της πόλης του ήταν να κατεδαφίσει τους τοίχους γύρω από το γραφείο του σε μια συμβολική κίνηση υπέρ της διαφάνειας, πρωτόγνωρη στην Τουρκία.
Αρνείται να χρησιμοποιήσει το υπηρεσιακό του αυτοκίνητο και έχει αναρτήσει τα οικονομικά στοιχεία του δήμου στην είσοδο του κτιρίου στη διάθεση δηλαδή κάθε δημότη.
Ο δήμαρχος του Τουντσελί επισκέφθηκε μονάδα κλωστοϋφαντουργίας στην πόλη του την Πρωτομαγιά και ανήρτησε τις παρακάτω φωτογραφίες στο λογαριασμό του στο Twitter:
Ως ο μοναδικός κομμουνιστής δήμαρχος στην Τουρκία σήμερα ο 50χρονος Ματσόγλου κερδίζει θαυμαστές αλλά έχει συγκεντρώσει και επικριτικά σχόλια για την καινοτόμο προσέγγισή του σε μια χώρα υπό την κυριαρχία επί 17 χρόνια του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ του προέδρου Ρετζέπ Ταγί Ερντογάν. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο φυσικό από το να γνωρίζει ο λαός τί συμβαίνει», δήλωσε σε συνέντευξή του στο AFP από το γραφείο του. «Αυτό δεν θα έπρεπε να θεωρηθεί προσβολή από κανέναν», λέει.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Οβατζίκ καθιέρωσε μια σειρά από δημοφιλή μέτρα, ανάμεσά τους η ενίσχυση της γεωργίας και οι δωρεάν δημόσιες μεταφορές. Ο Ματσόγλου, ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός ως «Ο Κομμουνιστής Δήμαρχος της Τουρκίας», δήλωσε ότι ανέλαβε έναν δήμο με «άδεια ταμεία», με όλα τα έσοδά του να έχουν κατασχεθεί. Το 2014 τις δημοτικές εκλογές στο Τούντζελι κέρδισε το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), ωστόσο επικεφαλής του ανέλαβε στη συνέχεια ένας “kayyum” -ένα πρόσωπο διορισμένο από την κυβέρνηση του Ερντογάν, όπως συνέβη και σε πολλούς άλλους δήμους έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.
«Όχι κομμουνιστής, αλλά σοσιαλιστής»
Πολλά τουρκικά δίκτυα έσπευσαν να αφιερώσουν ρεπορτάζ στον «Κομμουνιστή δήμαρχο» της Τουρκίας.
Παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών ο Ματσόγλου δεν αυτοχαρακτηρίζεται «κομμουνιστής δήμαρχος, αλλά σοσιαλιστής». Προσθέτει όμως: «Αν με ρωτήσετε 'Είστε σοσιαλιστής; Στηρίζετε τον κομμουνισμό; Φυσικά και είμαι, αλλά σε μια περίοδο που ο καπιταλισμός έχει ξεφύγει, το να είσαι κομμουνιστής ή το να θεωρείται κομμουνιστική μια πόλη φαντάζει υπερβολικό», ειδικά στην Τουρκία.
Τούντζελι – Μια πόλη της Τουρκίας με αριστερό παρελθόν
Το Τούντζελι έχει, ιστορικά, αριστερό παρελθόν. Το 1938, ο τουρκικός στρατός βομβάρδισε την περιοχή για να καταστείλει μια εξέγερση Κούρδων, που αντιστέκονταν στην εξουσία της Δημοκρατίας της Τουρκίας που ανακηρύχθηκε το 1923. Το 2011 ο Ερντογάν, που ήταν τότε πρωθυπουργός, απολογήθηκε για την δολοφονία περισσότερων από 13.000 Κούρδων κατά την επίθεση -ο πρώτος κρατικός άρχοντας που το είχε κάνει μέχρι τότε. Οι περισσότεροι κάτοικοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την ονομασία Ντερσίμ, αλλά οι εθνικιστές το θεωρούν προσβολή προς τη σύγχρονη τουρκική δημοκρατία, η οποία ιδρύθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και ο οποίος ονόμασε την πόλη Τούντζελι.
Ο Ματσόγλου ανήρτησε στο γραφείο του μια ταμπέλα που γράφει: «Η ονομασία, η εξουσία και η απόφαση εναπόκεινται στον λαό του Ντερσίμ», γεγονός που προκάλεσε κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ερωτηθείς αν αισθάνεται απομονωμένος επειδή υπερασπίστηκε τον κομμουνισμό, ο Ματσόγλου απάντησε στο AFP: «Αντιθέτως, υπάρχει μεγάλη συμπάθεια από πλευράς του τουρκικού λαού». «Αν σήμερα, ακόμα και οι εκπρόσωποι της μπουρζουά πολιτικής μιλούν για παραγωγή και για συνεταιρισμούς, αυτή είναι μια νίκη για εμάς».
Σε εθνικό επίπεδο, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Τουρκίας είναι ένα περιθωριακό κόμμα και δεν διαθέτει βουλευτές στο κοινοβούλιο. Ως δήμαρχος του Οβατζίκ ο Ματσόγλου ξεκίνησε έναν συνεταιρισμό για να προωθήσει το οργανικό μέλι και τα ρεβίθια, τα έσοδα από τις πωλήσεις των οποίων διατέθηκαν σε φοιτητές πανεπιστημίου από φτωχές οικογένειες. Ο Ματσόγλου θέλει να επεκτείνει το μοντέλο του σε όλη την Τουρκία.
Από δήμαρχος μελισσοκόμος
Η επαρχία του Τούντζελι στη νοτιοανατολική Τουρκία πλήττεται από τη σύρραξη ανάμεσα στις τουρκικές δυνάμεις και στο εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο η Άγκυρα και οι δυτικοί σύμμαχοί της χαρακτηρίζουν τρομοκρατική οργάνωση. Ο στρατός εξακολουθεί να έχει σημεία ελέγχου στην ευρύτερη περιοχή με τους ενόπλους αντάρτες να βρίσκουν καταφύγιο στα βουνά. Οι ντόπιοι πάντως δηλώνουν ικανοποιημένοι από τον Ματσόγλου και η επαρχία δείχνει ότι αλλάζει. Ο Μαχμούτ Τουτάν, ένας ιδιοκτήτης μικρού ξενοδοχείου στο Οβατζίκ, λέει ότι τον περασμένο χρόνο η περιοχή γέμισε από τουρίστες. «Προέρχεται από μια φτωχή οικογένεια σε αυτή την κοιλάδα», λέει ο Τουτάν δείχνοντας ένα χωριό ορεινό. «Κάποια μέρα οι κάτοικοι του χωριού του ζήτησαν να εργαστεί για το καλό τους. Έτσι ξεκίνησε».
Ο Ματσόγλου ασχολείται με το κομμουνιστικό κίνημα από τα μέσα της δεκαετίας του ΄80, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ο ίδιος λέει ότι δεν είχε μεγάλα όνειρα, το επόμενο που θέλει να κάνει είναι να γίνει μελισσοκόμος. «Στ' αλήθεια, αυτό είναι που θέλω πιο πολύ να κάνω...», λέει. Κι όταν η κουβέντα επιστρέφει στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας ο Ματσόγλου αρνείται να σχολιάσει τον πρόεδρο Ερντογάν αλλά και τον αρχηγό του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος κατάγεται από το Τούντζελι. «Αν βρίσκονται στον σωστό δρόμο οι καπιταλιστές και οι ιμπεριαλιστές; Νομίζω πως όχι».