Ο βραβευμένος με Νόμπελ, Μουχάμαντ Γιουνούς, ζήτησε έναν «εξωφρενικά τολμηρό» τρόπο σκέψης ώστε να αναδιαμορφωθεί η κοινωνία μετά τον κορωνοϊό, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός νέου τύπου τράπεζας για να βοηθήσει εκατομμύρια εργαζομένους, των οποίων τα μέσα βιοπορισμού επλήγησαν από την πανδημία.
Ο Μπαγκλαντεσιανός οικονομολόγος, γνωστός ως ο «τραπεζίτης των φτωχών», δήλωσε ότι η κρίση αποτελεί μια ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα πιο δίκαιο και πιο «πράσινο μέλλον» για τον κόσμο, που αυτή τη στιγμή είναι «μια ωρολογιακή βόμβα». Ο ίδιος επισήμανε τρεις προτεραιότητες: να σταματήσει η κλιματική αλλαγή, να αντιμετωπιστεί η ανισότητα στον πλούτο και να αποφευχθεί η μαζική ανεργία, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί να εξαλείψει θέσεις εργασίας.
Ο Γιουνούς είπε στην ετήσια εκδήλωση του Thomson Reuters Foundation, το Trust Conference, ότι η COVID-19 αποκάλυψε τις αδυναμίες της παγκόσμιας οικονομίας και κοινωνίας. Ωστόσο, πρόσθεσε: «Όταν φθάσεις στο πιο σκοτεινό σημείο, τότε βρίσκεις τις πιο λαμπρές ιδέες». «Γιατί να μην πετάξουμε όλο τον παλιό τρόπο σκέψης; Θα πρέπει να είμαστε εξωφρενικά τολμηροί… Να υιοθετήσουμε πράγματα που δεν έχουν υιοθετηθεί ποτέ πριν».
Οι άνθρωποι δεν είναι «ρομπότ που γεννούν χρήματα»
Ο Γιουνούς κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 2006 μαζί με την Τράπεζα Γκραμίν, έναν οργανισμό μικροχρηματοδότησης που ο ίδιος ίδρυσε το 1983 για να παράσχει δάνεια σε ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στις συμβατικές τράπεζες -μια πρωτοβουλία που έκτοτε αποτέλεσε έμπνευση για παρόμοια προγράμματα σε όλο τον κόσμο. Ο 80χρονος οικονομολόγος είπε στο συνέδριο, που έγινε μέσω διαδικτύου, ότι το μέλλον μετά την COVID θα πρέπει να οικοδομηθεί στις κοινωνικές επιχειρήσεις-εταιρείες που θα είναι αφιερωμένες στο να αντιμετωπίζουν κοινωνικά και περιβαλλοντικά προβλήματα με εμπορικά μέσα.
Οι άνθρωποι δεν είναι «ρομπότ που γεννούν χρήματα» και το συλλογικό συμφέρον, όχι η μεγιστοποίηση των κερδών, θα πρέπει να είναι η κινητήριος δύναμη για το επιχειρείν, δήλωσε. Ο Γιουνούς είπε ότι η πανδημία έχει ιδιαίτερα καταστροφικό αντίκτυπο στους ανθρώπους του λεγόμενου ανεπίσημου τομέα, που αντιστοιχούν στο 70% των εργαζομένων σε χώρες όπως το Μπαγκλαντές και συχνά δεν έχουν αποταμιεύσεις.
Οι κοινωνικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να είναι μια λύση για τα προβληματικά συστήματα υγείας
Είπε ότι οι εργαζόμενοι του ανεπίσημου τομέα θα πρέπει να αναγνωριστούν ως επιχειρηματίες και ζήτησε να δημιουργηθούν τράπεζες «μικρο-επιχειρηματικότητας κοινωνικών επιχειρήσεων», προκειμένου να τους βοηθήσουν να σταθούν και πάλι στα πόδια τους. Οι κοινωνικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν επίσης να είναι μια λύση για τα προβληματικά συστήματα υγείας, των οποίων οι αστοχίες αποκαλύφθηκαν από την πανδημία, δήλωσε ο Γιουνούς.
Επέκρινε τις «εγωιστικές» πλούσιες χώρες, που αγοράζουν ολόκληρη την παραγωγή εμβολίων της COVID-19, αλλά προειδοποίησε ότι η πανδημία μπορεί να ηττηθεί μόνο από κοινού. «Εάν μείνει ένας άνθρωπος χωρίς προστασία, τότε κανείς δεν είναι προστατευμένος», δήλωσε.
Αυτοκαταστροφικός κόσμος
Ο Γιουνούς είπε επίσης ότι είναι ώρα να επανεξεταστεί η «αστικοκεντρική» οικονομία του πλανήτη, που αναγκάζει πολλούς να αναζητήσουν απασχόληση εκατοντάδες μίλια μακριά από τα σπίτια τους. Στην εποχή της σύγχρονης τεχνολογίας, αναρωτήθηκε για ποιον λόγο πολλές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου (call centres), δεν μπορούν να χτιστούν σε περιοχές με χωριά.
Ο οικονομολόγος δήλωσε ότι δεν κατανοεί την ανυπομονησία όλων να επιστρέψουμε στην προ της COVID εποχή. Ένας κόσμος όπου περίπου το 1% του πληθυσμού κατέχει το 99% του πλούτου είναι μια ωρολογιακή βόμβα και θα «εκραγεί με οργή, δυσαρέσκεια και πολιτική αναταραχή», δήλωσε.
«Γιατί θέλετε να επιστρέψετε σε εκείνο τον κόσμο; Εκείνος ο κόσμος ήταν απαίσιος», πρόσθεσε, υπονοώντας την κλιματική αλλαγή, καθώς και το διευρυνόμενο χάσμα στον πλούτο. «Εκείνος ο κόσμος ήταν σαν να βρισκόμασταν σε ένα μεγάλο τρένο, και να κινούμασταν με ταχύτητα προς τον θάνατό μας…Θέλουμε να επιστρέψουμε και πάλι σε εκείνο το τρένο;».
Αντ’ αυτού, ο Γιουνούς ζήτησε έναν «κόσμο τριών μηδενικών» -μηδενικές καθαρές εκπομπές ρύπων, μηδενική συγκέντρωση πλούτου, μηδενική ανεργία. «Τώρα είναι η ώρα να το πετύχουμε», είπε ο Νομπελίστας οικονομολόγος.