Με το Νόμπελ Οικονομίας 2924 τιμήθηκαν σήμερα οι Ντάρον Ατζέμογλου, Σάιμον Τζόνσον και Τζέιμς Α. Ρόμπινσον.
Η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών αποφάσισε να απονείμει το Βραβείο Νόμπελ Οικονομίας της Sveriges Riksbank στη μνήμη του Alfred Nobel το 2024 στους Daron Acemoglu, Simon Johnson και James A. Robinson «για τις μελέτες τους σχετικά με το πώς οι θεσμοί διαμορφώνονται και επηρεάζουν την ευημερία».
Γιατί αποτυγχάνουν τα Έθνη
Οι δύο εκ των τριών οικονομολόγων που βραβεύθηκαν με το Νόμπελ Οικονομίας, Daron Acemoglu και James A. Robinson έγραψαν το βιβλίο «Γιατί αποτυγχάνουν τα έθνη -Οι καταβολές της ισχύος, της ευημερίας και της φτώχειας» (Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη), το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2012. 'Ενα εντυπωσιακό και συναρπαστικό βιβλίο, το οποίο απαντάει στο ερώτημα που προβληματίζει εδώ και αιώνες τους ειδικούς: Για ποιους λόγους μερικά έθνη είναι πλούσια και κάποια άλλα φτωχά, για ποιους λόγους η ευημερία και η ένδεια, η υγεία και οι ασθένειες, η σίτιση και οι σιτοδείες χωρίζουν τα έθνη; Ευθύνεται η κουλτούρα, το κλίμα, η γεωγραφία; Ή, μήπως, η άγνοια για το ποιες είναι οι σωστές πολιτικές;
Η απάντηση είναι "όχι". Κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν είναι καθοριστικός ή μοιραίος. Διαφορετικά, πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός ότι η Μποτσουάνα είναι μια από τις ταχύτατα αναπτυσσόμενες χώρες στον κόσμο, ενώ άλλα αφρικανικά έθνη, όπως η Ζιμπάμπουε, το Κονγκό και η Σιέρα Λεόνε, είναι βυθισμένα στη φτώχεια και τη βία;
Ο Ντάρον Ατζέμογλου και Τζέιμς Ρόμπινσον υποστηρίζουν ότι οι πολιτικοί και οικονομικοί θεσμοί αποτελούν τη βάση για την οικονομική επιτυχία ή αποτυχία.
Βασιζόμενοι σε δεκαπέντε χρόνια πρωτότυπων ερευνών, οι Ατζέμογλου και Ρόμπινσον παραθέτουν εντυπωσιακά ιστορικά τεκμήρια από τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, τις πόλεις-κράτη των Μάγια, τη μεσαιωνική Βενετία, τη Σοβιετική Ένωση, τη Λατινική Αμερική, την Αγγλία, την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αφρική, προκειμένου να θεμελιώσουν μια νέα θεωρία πολιτικής οικονομίας.
Η ακαδημία για τη μελέτη των βραβευθέντων με Νόμπελ Οικονομίας
«Η καθιέρωση θεσμών χωρίς αποκλεισμούς, η μείωση των εκχυδαϊσμών και το κράτος δικαίου θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμα οφέλη. Γιατί, λοιπόν, η ελίτ δεν αντικαθιστά απλώς το υπάρχον οικονομικό σύστημα;», εξηγεί η ακαδημία για τη μελέτη των βραβευθέντων.
Το μοντέλο τους για την εξήγηση των συνθηκών υπό τις οποίες διαμορφώνονται και αλλάζουν οι πολιτικοί θεσμοί έχει τρεις συνιστώσες.
- Το πρώτο είναι η σύγκρουση σχετικά με τον τρόπο κατανομής των πόρων και το ποιος κατέχει την εξουσία λήψης αποφάσεων σε μια κοινωνία (η ελίτ ή οι μάζες).
- Το δεύτερο είναι ότι οι μάζες έχουν μερικές φορές την ευκαιρία να ασκήσουν εξουσία κινητοποιώντας και απειλώντας την κυρίαρχη ελίτ- η εξουσία σε μια κοινωνία είναι επομένως κάτι περισσότερο από την εξουσία λήψης αποφάσεων.
- Το τρίτο είναι το πρόβλημα της δέσμευσης, το οποίο σημαίνει ότι η μόνη εναλλακτική λύση είναι να παραδώσει η ελίτ την εξουσία λήψης αποφάσεων στο λαό.