Ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ, Ναγίμπ Μπουκέλε είναι ένας από τους λιγοστούς ηγέτες στον κόσμο που έχουν δεχθεί ταυτόχρονα επαίνους αλλά και αρνητικά σχόλια για τη διαχείριση της πανδημίας του κορωνοϊού στις χώρες τους.
Αν και δεν έχει συμπληρώσει καλά – καλά ένα χρόνο στο ύπατο αξίωμα, ο Μπουκέλε αποφάσισε περί τα μέσα Μαρτίου να σφραγίσει τα σύνορα του Ελ Σαλβαδόρ πριν ακόμη διαγνωστεί έστω και ένα κρούσμα του κορωνοϊού, υποστηρίζοντας ότι ήταν ένα αναγκαίο βήμα ώστε η μικρή χώρα της Κεντρικής Αμερικής να βρεθεί μπροστά από τις εξελίξεις.
Ορισμένοι πολίτες του Ελ Σαλβαδόρ πλέκουν το εγκώμιό του για τις αποφασιστικές κινήσεις του, που ίσως γλίτωσαν τη χώρα από τις δυσμενέστερες επιπτώσεις της φονικής πανδημίας με τους σχεδόν 330.000 νεκρούς ανά την υφήλιο. Άλλοι, ωστόσο, τον κατηγορούν ότι υιοθετεί ένα ολοένα και αυταρχικότερο στιλ διακυβέρνησης παραβιάζοντας το σύνταγμα της χώρας, όπως για παράδειγμα με τις κόντρες του με τη Βουλή και το Ανώτατο Δικαστήριο για το πότε θα πρέπει να ξανανοίξει το Ελ Σαλβαδόρ.
Ένας πρόεδρος αντισυμβατικός
Ο 38χρονος Μπουκέλε είναι ο πρώτος πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ από τη λήξη του εμφυλίου πριν από 28 χρόνια, που δεν ανήκε σε κάποιο από τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα της χώρας.
Οι παππούδες του από την πλευρά του πατέρα του ήταν Παλαιστίνιοι μετανάστες στο Ελ Σαλβαδόρ κι ο ίδιος κατέβηκε υποψήφιος για την προεδρία της χώρας ποντάροντας στο προφίλ ενός γοητευτικού αουτσάιντερ με δερμάτινα μπουφάν κι αγάπη στις μοτοσικλέτες, ειδήμονα στα social media αλλά και στη δέσμευσή του να αλλάξει τα πάντα σε μια χώρα που ταλανίζεται από τη χρόνια διαφθορά και την δράση των αδίστακτων συμμοριών, όπως η διαβόητη Μάρα Σαλβατρούτσα. Αν και δεν είχε τη στήριξη των παγιωμένων πολιτικών δυνάμεων ο Μπουκέλε επικράτησε στις εκλογές πείθοντας τους ψηφοφόρους ότι είναι άνθρωπος της δράσης κι όχι των λόγων.
Με τη δημοτικότητά του να αγγίζει σταλινικά επίπεδα (συχνά πάνω από το 90%) και πάνω από δύο εκατομμύρια ακολούθους στο Twitter ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ έσπασε το παραδοσιακό καλούπι των πολιτικών στο Ελ Σαλβαδόρ και έχει συχνά προσελκύσει πάνω του το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινής γνώμης, όπως τον περασμένο Σεπτέμβριο όταν ανέβηκε στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και ζήτησε από το κοινό ένα δευτερόλεπτο για να τραβήξει… selfie!
Ειδήμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Μετά τον θάνατο πέρυσι τον Ιούνιο από πνιγμό ενός πατέρα και της δίχρονης κόρης του στον ποταμό Ρίο Γκράντε ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ παραδέχθηκε ότι η χώρα του φέρει ευθύνη για τις συνθήκες που ώθησαν χιλιάδες μετανάστες να την εγκαταλείψουν. Αλλά λίγους μήνες αργότερα, και πριν ακόμη ξεσπάσει η πανδημία του κορωνοϊού, ορισμένοι επικριτές του στο Ελ Σαλβαδόρ προειδοποίησαν ότι το ανατρεπτικό ύφος του Μπουκέλε διαβρώνει ολοένα και περισσότερο τον διαχωρισμό των εξουσιών και απειλεί την εύθραυστη δημοκρατία της χώρας. Τον Φεβρουάριο, όταν ζήτησε από την ελεγχόμενη από τα δύο μεγάλα κόμματα της χώρας Βουλή να εγκρίνει ένα αίτημα δανείου 109 εκατ. δολαρίων για τη βελτίωση του εξοπλισμού του στρατού και της αστυνομίας, πάνοπλοι στρατιώτες εισήλθαν με εντολή του Μπουκέλε στο κοινοβούλιο, κάτι που πολλοί στη χώρα χαρακτήρισαν απόπειρα εκφοβισμού και επιστροφής σε μια εποχή που κυριαρχούσε η πολιτική βία στη χώρα.
Η Βουλή δεν ενέδωσε στην πίεση και το περιστατικό ζημίωσε την εικόνα του Μπουκέλε στο εξωτερικό, αν και η κυβέρνηση Τραμπ δεν καταδίκασε τις ενέργειές του, καθώς τον θεωρεί πολύτιμο σύμμαχο στο μεταναστευτικό και στη στρατηγική της έναντι της Βενεζουέλας του Νικολάς Μαδούρο.
Τον Μάρτιο η εξάπλωση της πανδημίας έδωσε στον Μπουκέλε άλλη μια ευκαιρία να δράσει, όπως λέει ο ίδιος, αποφασιστικά, ή όπως λένε οι επικριτές του, να συγκεντρώσει ακόμη περισσότερες εξουσίες στα χέρια του. Αφού έκλεισε τα σύνορα του Ελ Σαλβαδόρ, επέβαλε αυστηρή καραντίνα, παρέχοντας ταυτόχρονα τρόφιμα και χρηματικά ποσά στους φτωχούς συμπολίτες του. Διέταξε, όμως, το στρατό να συλλαμβάνει όσους παραβιάζουν το lockdown, στέλνοντας χιλιάδες στα ειδικά «κέντρα καραντίνας». Κι όταν το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικές τις συλλήψεις και τον διέταξαν να σταματήσει, ο Μπουκέλε κώφευσε κι ο στρατός παρέμεινε στους δρόμους. «Δεν θα αποφασίσουν πέντε άνθρωποι τον θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών του Ελ Σαλβαδόρ. Είναι άλλο πράγμα να ερμηνεύεις το Σύνταγμα κι άλλο να διατάζεις τον θάνατο των ανθρώπων»«, είχε σχολιάσει τότε στο Twitter.
Nέο πεδίο κόντρας πότε θα λήξει η καραντίνα στο Ελ Σαλβαδόρ
Η μάχη αναφορικά με το ποιος αποφασίζει για τα περιοριστικά μέτρα στο Ελ Σαλβαδόρ αναμένεται να συνεχιστεί όσο κρατά κι η πανδημία. Ο Μπουκέλε είπε ότι θέλει να παραμείνει σε ισχύ η καραντίνα μέχρι τις 6 Ιουνίου, αλλά βουλευτές ζητούν να σταματήσει νωρίτερα το lockdown.
Την Δευτέρα το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο Μπουκέλε δεν διαθέτει τις εξουσίες που απαιτούνται για την παράταση των περιοριστικών μέτρων και τον κάλεσε να συνεργαστεί με την Εθνοσυνέλευση για την άρση του lockdown. Αλλά μόλις οι βουλευτές πρότειναν νομοσχέδιο για την άμεση άρση της καραντίνας ο πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ δεσμεύτηκε ότι θα κάνει ό,τι περνά απ’ το χέρι του για να το σταματήσει: ακόμη και να βάλει βέτο…