Οι συμφωνίες, που υπέγραψαν το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με το Ισραήλ για την εξομάλυνση των διμερών τους σχέσεων υπό την αιγίδα ενός Ντόναλντ Τραμπ που πασχίζει να δώσει την εικόνα του «ειρηνοποιού ηγέτη» ενόψει της κρίσιμης αναμέτρησης της 3ης Νοεμβρίου, χαιρετίστηκαν ως «ιστορικές».
Κι ίσως όχι άδικα, επισημαίνουν διεθνή ΜΜΕ, αφού μολονότι αρκετές αραβικές πετρελαιοπαραγωγές χώρες καλλιεργούν διακριτικά σχέσεις με τις ισραηλινές Αρχές εδώ και χρόνια, οι μόνες εξ’ αυτών -πριν τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν -που είχαν αναγνωρίσει επισήμως το Ισραήλ ήταν η Αίγυπτος και η Ιορδανία, που υπέγραψαν ειρηνευτικές συμφωνίες το 1978 και το 1994 αντίστοιχα.
Το ερώτημα είναι κατά πόσον θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους κι άλλες αραβικές χώρες – ο Ντόναλντ Τραμπ είπε ότι άλλες «πέντε ή έξι» αραβικές χώρες έπονται σύντομα , χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ποιες είναι αυτές – και τα βλέμματα στρέφονται ιδιαίτερα στη Σαουδική Αραβία, που μέχρι στιγμής φαίνεται ότι δεν είναι έτοιμη για ένα τέτοιο βήμα.
Ώθηση στη συνεργασία Ισραήλ – αραβικών κρατών στην ασφάλεια, το εμπόριο, τα ταξίδια
Οι συμφωνίες αυτές αναμένεται να δώσουν ώθηση και στην ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας σε μια περιοχή, όπου αρκετά από τα αραβικά κράτη του Κόλπου έχουν μαζί με το Ισραήλ κοινό τους εχθρό το Ιράν. Παράλληλα, αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό βήμα στην επίτευξη της παναραβικής ενότητας, όπως σχολιάζει το BBC, και το σημαντικότερο διπλωματικό επίτευγμα της κυβέρνησης Τραμπ, που κατάφερε να πείσει δύο αραβικές χώρες να αναθερμάνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, χωρίς καν να έχει λυθεί προηγουμένως το Παλαιστινιακό ζήτημα.
Αν και δεν είναι ακόμη γνωστές οι λεπτομέρειες των συμφωνιών, ανοίγει ο δρόμος για να ανοίξουν οι χώρες πρεσβείες η μία στην άλλη, να συνάψουν εμπορικές συμφωνίες και να προχωρήσουν σε απευθείας πτήσεις από τη μία προς την άλλη. Η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ προσφέρει πλούσιες ευκαιρίες, ιδίως, οικονομικές στις χώρες που προσπαθούν να ανακάμψουν από τις συνέπειες της πανδημίας. Σύμφωνα με τον πρώην διπλωμάτη και αναλυτή του Ινστιτούτου Πολιτικής της Εγγύς Ανατολής της Ουάσινγκτον, Ντέιβιντ Μακόφσκι οι συμφωνίες συνιστούν «επιτυχία πρώτης τάξης», ειδικά για το Ισραήλ, που δεν ανέλαβε κανένα ρίσκο αυτή τη φορά, όπως είχε κάνει ο Μεναχέμ Μπέγκιν όταν παραχώρησε το Σινά στην Αίγυπτο ή ο Γιτζάκ Ράμπιν όταν διαπραγματευόταν με τον Γιάσερ Αραφάτ.
Ωστόσο, ορισμένοι αναλυτές, λένε ότι τα επιτεύγματα των συμφωνιών με το Ισραήλ δεν είναι και τόσο θεαματικά, αφού ουσιαστικά επισημοποιούν τη σύναψη διμερών σχέσεων που ούτως ή άλλως «έβγαιναν από τον πάγο», ενώ υπογραμμίζουν ότι οι τρεις χώρες που τις υπέγραψαν αντιτίθενται στην επιρροή του Ιράν στη Μέση Ανατολή.
Γιατί καταδικάζουν οι Παλαιστίνιοι τις συμφωνίες ως «πισώπλατη μαχαιριά»
Στο μεταξύ την ώρα που έπεφταν οι υπογραφές, ρουκέτες εκτοξεύονταν από την ελεγχόμενη από τη Χαμάς Λωρίδα της Γάζας στο νότιο Ισραήλ, που απαντούσε με βομβαρδισμούς. Οι Παλαιστίνιοι χαρακτηρίζουν τις συμφωνίες «πισώπλατη μαχαιριά» από χώρες του Κόλπου, που κάνουν πίσω στη δέσμευση των αραβικών κρατών να μην εξομαλύνουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ μέχρι τη δημιουργία ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα λένε ότι η πρόοδος στο ζήτημα αυτό παραμένει ζωτικής σημασίας κι ότι η συμφωνία τους περιλαμβάνει και μια δέσμευση από το Ισραήλ να βάλει στον πάγο τα σχέδιά του για προσάρτηση σημαντικών τμημάτων της Δυτικής Όχθης, τα οποία του αναγνώριζε το ειρηνευτικό σχέδιο για τη Μέση Ανατολή που παρουσίασε ο Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο Ιανουάριο. Οι Παλαιστίνιοι απέρριψαν κατηγορηματικά το «όραμα για την ειρήνη» του Τραμπ και μάλιστα αρνήθηκαν στον Αμερικανό πρόεδρο και τον ρόλο του μεσολαβητή, μετά τις ευνοϊκές αποφάσεις που έχει λάβει για το Ισραήλ. Ωστόσο τα ΗΑΕ κάλεσαν την Παλαιστινιακή ηγεσία με αφορμή τις νέες συμφωνίας να αναθεωρήσει τη στάση της και να προετοιμαστεί για επανέναρξη εποικοδομητικού διαλόγου με το Ισραήλ, ενώ και ο Μακόφσκι θεωρεί ότι οι Παλαιστίνιοι θα περιμένουν να δουν το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, «αλλά όταν κατακάτσει ο κονιορτός, θα πρέπει να ξανασκεφθούν τη στάση τους». Από την πλευρά του ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ τόνισε ότι αντιλαμβάνεται τις ενστάσεις των Παλαιστινίων, αλλά «συν τω χρόνων ο Παλαιστινιακός λαός θα κατανοήσει ότι μόνον αν αλλάξει ριζικά στρατηγική θα μπορέσουν να υλοποιηθούν οι νόμιμες επιδιώξεις του για βιώσιμο Παλαιστινιακό κράτος».