Τα ίχνη της νέας μετάλλαξης Όμικρον που όλα τα στοιχεία -μέχρι στιγμής- δείχνουν ότι ξεκίνησε από τη Μποτσουάνα αναζητούν επιστήμονες ανά τον κόσμο.
Τη στιγμή που η μετάλλαξη Όμικρον έχει σημάνει «κόκκινο» συναγερμό στον πλανήτη, μια μεγάλη ομάδα επιστημόνων προσπαθεί να διαπιστώσει το πώς ξεκίνησε η νέα παραλλαγή του κορωνοϊού και να «ζυγίσει» το πόσο πραγματικά επικίνδυνη είναι.
Πώς ξεκίνησε η μετάλλαξη Όμικρον στη Μποτσουάνα
Η νέα παραλλαγή εντοπίστηκε την περασμένη Τρίτη και επισημάνθηκε ως ανησυχητική από τον ΠΟΥ λόγω του μεγάλου αριθμού των μεταλλάξεών της, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε «παράκαμψη» της ανοσίας -τόσο από τα εμβόλιο όσο και από την πρότερη νόσηση.
Αρχικά, η αύξηση των κρουσμάτων της συγκεκριμένης παραλλαγής εντοπίστηκε στην επαρχία Γκαουτένγκ της Νότιας Αφρικής, μια αστική περιοχή που περιλαμβάνει την Πρετόρια και το Γιοχάνεσμπουργκ, τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Οι αριθμοί οδηγούσαν σε ένα ανησυχητικό πρώτο συμπέρασμα: Ότι η νέα μετάλλαξη έχει μεγάλη μεταδοτικότητα.
Οι δυο παραπάνω παράγοντες σήμαναν άμεσα «καμπανάκι» στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, με τον επικεφαλής ιατρικό σύμβουλο της βρετανικής Υπηρεσίας Υγείας και Ασφάλειας να περιγράφει την Παρασκευή την παραλλαγή ως την «πιο ανησυχητική που έχουμε δει».
Νέα στοιχεία πάντως δείχνουν ότι ενώ η μετάλλαξη Όμικρον συνδέθηκε αρχικά με την επαρχία Γκαουτένγκ δεν είναι απαραίτητο ότι προήλθε από εκεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι το παλαιότερο δείγμα που εμφάνισε την παραλλαγή συλλέχθηκε στην Μποτσουάνα στις 11 Νοεμβρίου.
Bloomberg: Ασθενής με AIDS/HIV ο φορέας «μηδέν»;
Ένα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία αφορά τον ασθενή «μηδέν», δηλαδή τον πρώτο φορέα της μετάλλαξης Όμικρον. Όπως επισημαίνει το Bloomberg, στο κρίσιμο ερώτημα «πώς ξεκίνησε η μετάλλαξη Όμικρον» μπορεί κάποιος να απαντήσει μόνο με εκτιμήσεις και σενάρια.
Σύμφωνα με το Bloomberg, ένας επιστήμονας στο UCL Genetics Institute του Λονδίνου, ο Francois Balloux, σε δήλωσή του στο Science Media Centre υποστήριξε ότι η νέα μετάλλαξη πιθανώς να εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια μιας χρόνιας λοίμωξης, ενός ανοσοκατεσταλμένου ατόμου, όπως ένας ασθενής HIV/AIDS που δεν ακολουθεί θεραπεία. Η Νότια Αφρική, υπενθυμίζεται, έχει 8,2 εκατ. φορείς του HIV. Το ίδιο σενάριο εξετάζεται και για την εκκίνηση της μετάλλαξης Βήτα, που ξεκίνησε πέρυσι στη Νότια Αφρική.
Σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορά της νέας μετάλλαξης τα πρώτα στοιχεία δεν είναι ενθαρρυντικά. Η παραλλαγή έχει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις στην πρωτεϊνική ακίδα -το «κλειδί» που χρησιμοποιεί ο ιός για να ξεκλειδώσει τα κύτταρα του σώματός μας, αριθμός που είναι υπερδιπλάσιος σε σύγκριση με εκείνον που παρουσιάζει η παραλλαγή Δέλτα, η οποία έχει κυριαρχήσει πλέον σε όλο τον κόσμο.
Μια τόσο δραματική αλλαγή έχει εγείρει ανησυχίες ότι τα αντισώματα από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμό μπορεί να μην ταιριάζουν πλέον καλά στην αντιμετώπιση της λοίμωξης. Με βάση τις γνώσεις για τη λίστα των μεταλλάξεων, οι επιστήμονες αναμένουν ότι ο ιός θα είναι πιο πιθανό να μολύνει ή να επαναμολύνει ανθρώπους που έχουν ανοσία σε προηγούμενες παραλλαγές.
«Δεν θα μας γυρίσει στο μηδέν η μετάλλαξη Όμικρον»
Την ίδια στιγμή, πάντως, οι μεγάλες εταιρείες που σχεδίασαν τα επιτυχημένα εμβόλια για τον κορωνοϊό ετοιμάζουν την αντεπίθεσή τους. Moderna, AstraZeneca, BioNTech/Pfizer, ουσιαστικά, ανακοίνωσαν ότι πολύ σύντομα θα αποδειχθεί αν τα υπάρχοντα εμβόλια λειτουργούν και πως μπορούν να αναπροσαρμόσουν μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων ή μηνών τα εμβόλια ώστε να «χτυπούν» τη μετάλλαξη Όμικρον.
Ένας από τους πλέον πεπειραμένους ειδικούς της Βρετανίας, ο Άντριου Πόλαρντ, υποστήριξε πάντως ότι η μετάλλαξη Όμικρον δεν θα «επανεκκινήσει» την πανδημία. Ο Πόλαρντ, που διηύθυνε την ομάδα της Οξφόρδης κατά τη δημιουργία του εμβολίου της AstraZeneca, μίλησε στο ραδιόφωνο του BBC και είπε ότι οι μεταλλάξεις που εμφανίζει η παραλλαγή Όμικρον είναι μεν πολλές, αλλά τα εμβόλια μπορεί να είναι ακόμη αποτελεσματικά. «Οι μεταλλάξεις είναι σε σημεία της πρωτεϊνικής ακίδας (spike protein) που είχαμε δει και σε άλλες παραλλαγές» τόνισε χαρακτηριστικά.
«Αυτό μάς δείχνει ότι παρά τις μεταλλάξεις που υπήρξαν και σε άλλες παραλλαγές του ιού, τα εμβόλια συνέχισαν να αποτρέπουν την πολύ σοβαρή νόσηση καθώς κινούμασταν από την Alpha, στη Beta, στη Gamma και τη Delta» τόνισε ακολούθως.
Ο Πόλαρντ υπογράμμισε ότι υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες το εμβόλιο να λειτουργεί και σε αυτή τη μετάλλαξη σε ό,τι αφορά τη σοβαρή νόσηση, κάτι που θα χρειαστεί κάποιες εβδομάδες για να επιβεβαιωθεί. Σε εκείνο το σημείο τόνισε ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να επανεκκινηθεί η πανδημία σε έναν εμβολιασμένο πληθυσμό.