Ο Μπόρις Τζόνσον έχει έρθει αντιμέτωπος με πολλά σκάνδαλα στα δύο και πλέον χρόνια του ως πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου. Αλλά το πιο πρόσφατο είναι το πιο σοβαρό.
Από την τελευταία εβδομάδα, ο Βρετανός πρωθυπουργός είναι αντιμέτωπος με ισχυρισμούς πως έκανε πάρτι εντός της Ντάουνινγκ Στριτ ενόψει των Χριστουγέννων 2020, όταν η χώρα βρισκόταν υπό lockdown και απαγορεύονταν τέτοιες δραστηριότητες.
Η διαμάχη έγινε πιο βαθιά την Τρίτη με την κυκλοφορία ενός βίντεο που μεταδόθηκε από το ITV News και το οποίο δείχνει αξιωματούχους της Ντάουνινγκ Στριτ να αστειεύονται για τα πάρτι κατά τη διάρκεια μιας πρόβας για τηλεοπτικές ενημερώσεις Τύπου.
Πώς αντέδρασε όμως η Ντάουνινγκ Στριτ σε όλα αυτά; Τόσο πριν όσο μετά τη διαρροή του βίντεο, ανέφερε: «Δεν υπήρχε χριστουγεννιάτικο πάρτι και οι κανόνες κατά του κορωνοϊού είχαν τηρηθεί ανά πάσα στιγμή». Μάλιστα, ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε τη διεξαγωγή εσωτερικής έρευνας και χθες, ένας από τους αξιωματούχους στο βίντεο – η πρώην εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Αλέγκρα Στράτον παραιτήθηκε από κυβερνητικός σύμβουλος.
Τα δύο επίμαχα πάρτι
Το CNN έψαξε περισσότερο το θέμα και μετά από συνομιλίες με πολλούς αξιωματούχους, διαπίστωσε πως όντως πραγματοποιήθηκαν κοινωνικές εκδηλώσεις τις επίμαχες δύο ημέρες – 27 Νοεμβρίου και 18 Δεκεμβρίου – και επιβεβαίωσε ένα δημοσίευμα της Daily Mirror πως ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον έδωσε μια αυτοσχέδια ομιλία στην πρώτη. Πηγές επιβεβαίωσαν επίσης πως έγινε ανταλλαγή δώρων στις 18 Δεκεμβρίου.
Οι κατηγορίες αυτές, φυσικά, είναι επιζήμιες για την κυβέρνηση την ώρα που επιδιώκει να επιβάλει αυστηρότερους περιορισμούς για τον κορωνοϊό. Χθες, ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε πως η Αγγλία θα αυστηροποιήσει τους περιορισμούς – με το όνομα ‘Σχέδιο Β’ – λόγω των αυξανόμενων κρουσμάτων της μετάλλαξης Όμικρον: Από την Παρασκευή, οι μάσκες θα είναι ξανά υποχρεωτικές στους περισσότερους δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένων και των κινηματογράφων. Και από την επόμενη εβδομάδα, θα ενισχυθεί η τηλεργασία ενώ θα απαιτείται πιστοποιητικό νόσησης ή εμβολιασμού για να μπει κάποιος σε νυχτερινά κέντρα και άλλους χώρους με μεγάλο πλήθος.
«Γίνεται ολοένα και πιο σαφές ότι η Όμικρον αναπτύσσεται ταχύτερα από την προηγούμενη παραλλαγή Δέλτα» είπε ο Τζόνσον προσθέτοντας πως τα περισσότερα από τα 500 κρούσματα που εντοπίστηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο «είναι σχεδόν σίγουρα υποτιμημένα».
Υπό το πλαίσιο των αυξανόμενων αυτών κρουσμάτων, οι κατηγορίες της βρετανικής κυβέρνησης για υποκρισία είναι ισχυρές – πέρυσι αναγκάστηκε να προβεί σε παραίτηση ενός βασικού βοηθού του Μπόρις Τζόνσον καθώς και του υπουργού Υγείας σε ξεχωριστά σκάνδαλα όπου και πάλι υπήρχαν κατηγορίες για δύο μέτρα και δύο σταθμά.
Τι δείχνει το επίμαχο βίντεο
Το ίδιο το βίντεο πάντως, είναι το πιο καταστροφικό στοιχείο της ιστορίας. Δείχνει την Στράτον να κάνει πρόβες για μια τηλεοπτική συνέντευξη Τύπου την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου, ερωτούμενη από τους συναδέρφους της εάν όντως έγινε ένα πάρτι «το βράδυ της Παρασκευής» - δηλαδή στις 18 Δεκεμβρίου, την ημερομηνία του δεύτερου υποτιθέμενου πάρτι. Η Στράτον φαίνεται να λέει: «Πήγα σπίτι». Μετά ξεσπά σε γέλια και λέει: «Περίμενε. Περίμενε. Εεεεε». Επίσης, λέει στο βίντεο: «Αυτό το φανταστικό πάρτι ήταν μια επαγγελματική συνάντηση και δεν ήταν κοινωνικά αποστασιοποιημένο».
Μέχρι τώρα, η βρετανική κυβέρνηση έχει διατηρήσει τη γραμμή της πως δεν έγινε ποτέ πάρτι. Όμως χθες, αναφερόμενος στο βίντεο, ο Μπόρις Τζόνσον ζήτησε συγνώμη στο κοινοβούλιο «για την προσβολή που προκάλεσε». Και πρόσθεσε: «Μου έχουν επανειλημμένα διαβεβαιώσει πως δεν υπήρξε πάρτι και δεν παραβιάστηκε κανένας κανόνας». Ανακοίνωσε επίσης πως ο γραμματέας του υπουργικού συμβουλίου του θα ερευνήσει τα γεγονότα της 18ης Δεκεμβρίου. Ο Μπόρις Τζόνσον τόνισε επίσης πως εάν παραβιάστηκαν οι κανόνες «θα υπάρξουν πειθαρχικά μέτρα για όλους τους εμπλεκόμενους» και πρόσθεσε πως ήταν «έξαλλος» όταν είδε το βίντεο.
Παραιτήθηκε η σύμβουλος του Τζόνσον, που φαίνεται στο βίντεο
Η Στράτον από την πλευρά της, είπε πως τα σχόλιά της έγιναν «περισπασμός» στη μάχη κατά του κορωνοϊού και πως έθεσε την παραίτησή της χθες το απόγευμα. «Καταλαβαίνω το θυμό και την απογοήτευση των ανθρώπων» είπε σε δήλωσή της στην κάμερα. «Σε όλους όσους έχασαν αγαπημένα πρόσωπα, υπέμειναν την αφόρητη μοναξιά και δυσκολεύτηκαν με τις επιχειρήσεις τους – λυπάμαι και σήμερα το απόγευμα υπέβαλλα την παραίτησή μου στον πρωθυπουργό».
Το βίντεο υπονομεύει όμως τον βασικό ισχυρισμό της Ντάουνινγκ Στριτ πως δεν παραβιάστηκαν κανόνες. Εκτός από το φερόμενο πάρτι στις 18 Δεκεμβρίου, υπήρχε άλλη μία συγκέντρωση για την αποχώρηση της ανώτερης συμβούλου Κλέο Γουάτσον, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 27 Νοεμβρίου.
Και οι δύο αυτές συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν ενώ το Λονδίνο βρισκόταν υπό αυστηρά μέτρα καραντίνας και οι κοινωνικές συγκεντρώσεις απαγορεύονταν.
Πάνω από 145.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από κορωνοϊό στο Ηνωμένο Βασίλειο και οι τελευταίες αποκαλύψεις σχετικά με το βίντεο, προκάλεσαν οργή στους συγγενείς των θυμάτων της πανδημίας. «Απλώς δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψω πόσο ντροπιαστικό είναι να ακούς την ομάδα του Μπόρις Τζόνσον να γελά με την παραβίαση των μέτρων που είχαν οι ίδιοι θέσει, ενώ εμείς οι υπόλοιποι τους ακολουθούσαμε και έπρεπε να αποχαιρετήσουμε τους δικούς μας μόνο μέσω μιας οθόνης» ανέφερε σε ανακοίνωσή της ομάδα πενθούντων οικογενειών.
Για προφανείς λόγους, αυτή είναι μια βαθιά καταστροφική στιγμή για έναν πρωθυπουργό που έχει κατηγορηθεί πολλές φορές πως συμπεριφέρεται σαν να υπάρχουν άλλοι κανόνες για τον ίδιο και τον στενό του κύκλο και άλλοι για τους υπόλοιπους πολίτες.
Η οπτική πλευρά των αξιωματούχων του Μπόρις Τζόνσον
Το CNN συνομίλησε με πολλούς πρώην και νυν κυβερνητικούς αξιωματούχους, προκειμένου να καταλάβει τι ακριβώς συνέβη. Εκείνη την εποχή, πολλοί αξιωματούχοι εξακολουθούσαν να εργάζονται στην επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού ως «βασικοί εργαζόμενοι – ένας χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για κατηγορίες εργαζομένων που εξαιρούνταν από την τηλεργασία.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος της Ντάουνινγκ Στριτ, ο οποίος δεν είναι σύμμαχος του Μπόρις Τζόνσον και ήταν παρών στις εν λόγω συγκεντρώσεις, εξήγησε: «Προφανώς αυτό φαίνεται πολύ κακό, αλλά από τη δική μας οπτική γωνία, εργαζόμασταν 18 ώρες την ημέρα. Ήταν απολύτως φυσιολογικό να πιούμε μετά μερικά ποτά στα γραφεία μας». Ισχυρίζονται επίσης πως δεν επρόκειτο για οργανωμένα πάρτι, αλλά για ημι-αυθόρμητες συγκεντρώσεις στο τέλος αγχωτικών εργάσιμων ημερών μεταξύ ατόμων που, λόγω δουλειάς, έπρεπε ούτως ή άλλως να είναι μαζί.
Σύμφωνα με τρεις νυν και πρώην αξιωματούχους που ήταν παρόντες, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έδωσε μια σύντομη αυτοσχέδια ομιλία κατά την αποχώρηση της Γουάτσον στις 27 Νοεμβρίου. Μάλιστα όπως λένε, ο Τζόνσον κατευθυνόταν για το διαμέρισμά του εντός της Ντάουνινγκ Στριτ όταν είδε το συγκεντρωμένο προσωπικό και είπε μερικά λόγια προτού αποχωρήσει.
Δυο μέτρα και δύο σταθμά για τους υπαλλήλους του Μπόρις Τζόνσον;
Οι νυν και πρώην αξιωματούχοι, εκτιμώντας πόσο επιζήμιες είναι οι αποκαλύψεις αυτές των συγκεντρώσεων, λένε ότι ήταν συνήθη πρακτική το προσωπικό να ανταλλάσσει ακόμη και δώρα. «Για εμάς, αυτός ήταν ο χώρος εργασίας μας και το lockdown δεν ίσχυε εδώ όπως στην υπόλοιπη χώρα» λέει ένας σημερινός αξιωματούχος.
Ουσιαστικά, δηλαδή, αποκαλύπτει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει τώρα ο Μπόρις Τζόνσον. Η παραδοχή πως οι κανόνες απλώς δεν ίσχυαν για μια επιλεγμένη ομάδα ανθρώπων που δούλευε μαζί του.
Και τίποτα από όλα αυτά δεν είναι καλό για τον Μπόρις Τζόνσον. Το καλύτερο σενάριο για την κυβέρνηση είναι το κοινό να δεχτεί πως το προσωπικό της Ντάουνινγκ Στριτ δούλευε σε έναν μικρό χώρο επειδή δεν είχαν άλλη επιλογή και πως μετά από μια μέρα σκληρής δουλειάς, ήπιαν ένα ποτό προτού επιστρέψουν στα καθήκοντά τους.
Ωστόσο, το βίντεο της Στράτον να αστειεύεται για το πάρτι έχει στρέψει ακόμη και τους συμμάχους του Μπόρις Τζόνσον εναντίον του. Ένας πρώην αξιωματούχος και σύμμαχος του Βρετανού πρωθυπουργού είπε πως τα άτομα που φαίνονται στο βίντεο θα έπρεπε να απολυθούν, Ένας άλλος υποστηρικτής του, που παραμένει κοντά στον πρωθυπουργό, είπε ότι είναι «δύσκολο να δει πώς κάποιος μπορεί να πορευτεί με αυτό».
Είναι όμως ανησυχητικό πώς κάποιος που ήταν αρκετά κοντά στον Βρετανό πρωθυπουργό, διέρρευσε ένα βίντεο που βλάπτει έναν εν ενεργεία πρωθυπουργό.
Οι συντηρητικοί βουλευτές έχουν εδώ και καιρό καταγγείλει ιδιωτικά τον Τζόνσον πως περιβάλλεται από συμβούλους που δεν είχαν εμπειρία στο να εργάζονται σε τόσο υψηλά αξιώματα. Ο Τζόνσον ανέλαβε επίσης τα καθήκοντά του υποσχόμενος να τηρήσει τις «προτεραιότητες του λαού».
Και οι φωνές για παραίτησή του πληθαίνουν. Χθες το βράδυ, ο ηγέτης του συντηρητικού κόμματος της Σκωτίας Ντάγκλας Ρος δήλωσε πως ο Βρετανός πρωθυπουργός θα έπρεπε να παραιτηθεί, εάν διαπιστωθεί πως παραπλάνησε το κοινοβούλιο σχετικά με το φερόμενο πάρτι. «Αν ήξερε ότι έγινε πάρτι, τότε δεν μπορεί να έρθει και να πει στο Κοινοβούλιο πως δεν έγινε». Επίσης, προειδοποίησε τον πρωθυπουργό πως «δεν μπορεί να συνεχίσει» να βρίσκεται στην «υψηλότερη θέση στη χώρα» εάν γνώριζε ότι όντως πραγματοποιήθηκε ένα πάρτι.
Παράλληλα, υπάρχουν πολλοί που νομίζουν πως ο Τζόνσον πιστεύει ότι είναι αποδεκτό για το προσωπικό του να αγνοεί τους νόμους που ψηφίζει η ίδια του η κυβέρνηση. Ο Βρετανός πρωθυπουργός που κέρδισε την πλειοψηφία το 2019 ως ο επαναστάτης υποψήφιος που ήθελε να ανατρέψει το κατεστημένο του Γουέστμιστερ, μοιάζει επί του παρόντος με έναν άνθρωπο βυθισμένο στις χειρότερες υπερβολές της πολιτικής «ανοησίας» .
Κι αν μας έχει διδάξει κάτι η ιστορία, είναι πως τα ατομικά σκάνδαλα δεν βυθίζουν έναν ηγέτη αλλά ένα παλιρροϊκό κύμα καταιγισμού μπορεί να τους πνίξει. Ο Μπόρις Τζόνσον, κλείνει το CNN, μπορεί να έχει περάσει το σημείο στο οποίο είναι δυνατό να κρατήσει το κεφάλι του πάνω από το νερό.