Τις τρομακτικές συνθήκες υπό τις οποίες ζουν χιλιάδες μετανάστες σε αυτοσχέδιο καταυλισμό κάτω από γέφυρα στο Ντελ Ρίο στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό αποκαλύπτουν εικόνες- σοκ.
Κάπου 12.000 εξαθλιωμένοι μετανάστες – στην πλειονότητά τους Αϊτινοί – πολλοί με τις οικογένειες και τα παιδιά τους κοιμούνται στο βρώμικο έδαφος κάτω από τον καυτό ήλιο ή μέσα σε σκηνές που κατασκεύασαν με κομμάτια υφάσματος, και χρησιμοποιούν κανάτες με νερό για να πλυθούν περιτριγυρισμένοι από βουνά σκουπιδιών. Μια ανθρωπιστική κρίση στα σύνορα με το Τέξας με ενήλικες, παιδιά και μωρά να αναζητούν καταφύγιο κάτω από κλαδιά δέντρων με τον υδράργυρο στα ύψη τα τελευταία 24ωρα και με πολλούς εξ’ αυτών να προσπαθούν να δροσιστούν στα βρώμικα νερά του Ρίο Γκράντε.
Συνθήκες που θυμίζουν τριτοκοσμικό κράτος, παρά τη χώρα του αμερικανικού ονείρου, όπου προσπαθούν να περάσουν χιλιάδες μετανάστες με την ελπίδα να ζητήσουν άσυλο και να ζήσουν μια καλύτερη ζωή. Φωτογραφίες από αέρος δείχνουν τις τεράστιες στοίβες σκουπιδιών, δίπλα στις οποίες παίζουν παιδιά, άλλες δείχνουν γυναίκες και νήπια να ξαπλώνουν ανάμεσα σε πλαστικά μπουκάλια και αποφάγια στο έδαφος.
Μετανάστες άρχισαν να συγκεντρώνονται την περασμένη εβδομάδα κάτω από τη γέφυρα που συνδέει το Ντελ Ρίο με τη Σιουδάδ Ακούνα στο Μεξικό, αλλά σύντομα οι αριθμοί τους εκτοξεύτηκαν καθώς κατέφθαναn κι άλλοι από τη Λατινική Αμερική περνώντας μέσω του Ρίο Γκράντε στις ΗΠΑ.
Γιατί μαζεύτηκαν τόσο πολλοί Αϊτινοί μετανάστες στα σύνορα του Τέξας;
Η παράνομη διέλευση συνόρων από μετανάστες και πρόσφυγες ανά την υφήλιο έχει φθάσει σε υψηλό 20ετίας και οι Αϊτινοί αποτελούν ένα αυξανόμενο ποσοστό του, καθώς η πατρίδα τους αντιμετωπίζει ακραία πολιτικά, οικονομικά και ανθρωπιστικά προβλήματα, όπως πρόσφατα τη δολοφονία του προέδρου της Αϊτής κι έναν φονικό σεισμό.
Πολλοί από τους Αϊτινούς μετανάστες στα σύνορα, πάνω από 10.000 σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, είχαν μεταναστεύσει λόγω ενός άλλου σεισμού, του καταστροφικού χτυπήματος του Εγκέλαδου το 2010, σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά για διάφορους λόγους προσπάθησαν να μετακινηθούν προς τις ΗΠΑ. ΟΙ λόγοι αυτοί μπορεί να είναι οικονομικοί, αφού για τους μετανάστες από τη Χιλή οι μισθοί στις ΗΠΑ μπορεί να είναι και 3,5 φορές υψηλότεροι, σύμφωνα με τον Άλεξ Νάουραστεχ, αναλυτή σε θέματα μετανάστευσης του Cato Institute. Πιθανώς, ωστόσο, να παίζει ρόλο κι η επιδείνωση της πανδημίας σε χώρες όπως η Βραζιλία. Για την Τζέσικα Μπόλτερ του Migration Policy Institute οι λόγοι που δίνουν ώθηση σε αυτό το κύμα είναι ένας συνδυασμός των επιδεινούμενων οικονομικο-κοινωνικών συνθηκών και των συνθηκών ασφαλείας στις χώρες όπου ζουν αυτοί οι Αϊτινοί, καθώς και η αντίληψη ανάμεσά τους ότι με την κυβέρνηση Μπάιντεν στην εξουσία ίσως είναι ευκολότερο να περάσουν στις ΗΠΑ.
Μέχρι πρόσφατα η κυβέρνηση του Μεξικό τους εμπόδιζε στα νότια σύνορα της χώρας να προχωρήσουν, αλλά για λόγους που προσπαθούν να ερμηνεύσουν ακόμη ειδικοί σε θέματα μετανάστευσης, οι άμυνες αυτές δεν κρατούν πια και τόσο καλά με αποτέλεσμα για πρώτη φορά εδώ και μια δεκαετία χιλιάδες Αϊτινοί μετανάστες να βρίσκουν άνοιγμα προς τις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έκανε αρκετές αλλαγές στην μεταναστευτική πολιτική του Τραμπ, μειώνοντας τις απελάσεις, αλλά συνέχισε να χρησιμοποιεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα εργαλεία του, τον υγειονομικό κώδικα, γνωστό ως Τίτλο 42, που επικαλείται την πανδημία ως λόγο για την ταχεία εκκένωση των συνόρων. Αυτοί οι μετανάστες στέλνονται πίσω χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν τα χαρτιά τους για άσυλο. Η κυβέρνηση Μπάιντεν ελπίζει με τον τρόπο αυτό να αποθαρρύνει άλλους, που θα ήθελαν να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, αλλά, σύμφωνα με την Τερέζα Μπράουν του Bipartisan Policy Center, τα όρια των αποτρεπτικών μέσων συνδέονται άμεσα με την απόγνωση των ανθρώπων.
Tι κάνει η κυβέρνηση Μπάιντεν για το πρόβλημα;
Η κυβέρνηση Μπάιντεν αναγνωρίζει ότι η κατάσταση είναι πολύ άσχημη στην Αϊτή και το περασμένο καλοκαίρι αναγνώρισε προσωρινό καθεστώς προστασίας για χιλιάδες Αϊτινούς, που βρίσκονταν ήδη στις ΗΠΑ, όπως είχε κάνει και η τότε κυβέρνηση Ομπάμα το 2010 μετά τον σεισμό στην Αίτή. Ίσως αυτό να έδωσε την ψευδαίσθηση σε Αίτινούς μετανάστες ότι μπορεί να αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη στις ΗΠΑ, όμως αυτό ίσχυε μόνον γι’ αυτούς που βρίσκονταν ήδη εκεί.
Κι έτσι, πολλοί απ’ αυτούς τους μετανάστες που συλλαμβάνονται στα σύνορα απελαύνονται πίσω στην πατρίδα τους, απ’ όπου είχαν φύγει αρκετοί εξ’ αυτών πριν από χρόνια. Ορισμένοι είπαν, μάλιστα, στη Washington Post ότι τους είχαν φορέσει χειροπέδες στις πτήσεις της επιστροφής. Καθώς το δράμα τους παίρνει διαστάσεις, Αμερικανός αξιωματούχος είπε στο AP ότι χιλιάδες Αϊτινοί που ζουν στις άθλιες συνθήκες στη γέφυρα, επιτρέπεται να περάσουν «σε πολύ μεγάλους αριθμούς» στις ΗΠΑ. Αλλά ακόμη και αν τους επιτρέπεται να καταθέσουν αίτηση για άσυλο δεν είναι εξασφαλισμένη η διαβίωσή τους στις ΗΠΑ, αφού το καθεστώς ασύλου στη χώρα δεν έχει αναβαθμιστεί εδώ και δεκαετίες και αφορά σε άτομα που υφίστανται πολιτικές διώξεις, όχι απαραίτητα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τη φτώχεια.
Οι πιθανές επιπτώσεις της ανθρωπιστικής κρίσης για την κυβέρνηση Μπάιντεν
Η εστίαση της προσοχής των ΜΜΕ στην κρίση στα σύνορα είναι το τελευταίο που χρειαζόταν αυτή την περίοδο ο Τζο Μπάιντεν, οι Ρεπουμπλικανοί αντίπαλοι του οποίου τον κατηγορούν ότι είναι πολύ «επιεικής». Και μολονότι ο Δημοκρατικός πρόεδρος των ΗΠΑ συνεχίζει την αμφισβητούμενη πολιτική απελάσεων του Τραμπ, μετανάστες εξακολουθούν να καταφθάνουν στα σύνορα της χώρας λόγω πολιτικής αστάθειας, διαφθοράς και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις πατρίδες τους.
Η προσοχή των αμερικανικών – και διεθνών ΜΜΕ – εστιάστηκε τα τελευταία 24ωρα στην κατάσταση στα σύνορα επειδή οι Αϊτινοί διαφέρουν από τους συνήθεις μετανάστες από την κεντρική Αμερική που καταφθάνουν εκεί και λόγω των φωτογραφιών – σοκ με τους έφιππους συνοριοφύλακες που κυνηγούσαν με λάσο μετανάστες. Ο Μπάιντεν δέχεται επίσης έντονες πιέσεις από οργανώσεις προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων να σταματήσει την επίκληση του νόμου για την πανδημία για τις απελάσεις.
Η ΜΚΟ American Civil Liberties Union (ΑCLU) μήνυσε πρόσφατα την κυβέρνηση Μπάιντεν για να σταματήσει τις απελάσεις οικογενειών μεταναστών υπό τον Τίτλο 42. Και τώρα ενώνουν τις φωνές τους μαζί της και κορυφαία στελέχη των Δημοκρατικών, όπως ο επικεφαλής της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, που κάλεσε τον Μπάιντεν να σταματήσει αμέσως τις απελάσεις. «Δεν μπορούμε να συνεχίζουμε αυτές τις γεμάτες μίσος, ξενοφοβικές πολιτικές του Τραμπ που παραβλέπουν τη νομοθεσία μας για τους πρόσφυγες», είπε την Τρίτη στη Γερουσία.