Το φαινόμενο Τραμπ, για το οποίο γίνεται λόγος σε ολόκληρο τον κόσμο, έχει δυο όψεις: η μία είναι η γενεσιουργός του αιτία, ο λόγος δηλαδή που τον ανέδειξε σε πολιτικά κυρίαρχη φυσιογνωμία και τελικά τον έφερε στην εξουσία.
Η άλλη είναι η θητεία του στην προεδρία από την εκλογή του μέχρι σήμερα.
Η πρώτη όψη ταυτίζεται με το ατομικό του ρεκόρ δημοφιλίας. Όταν ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο και ανέλαβε τα καθήκοντα του είχε τα υψηλότερα δημοσκοπικά της πολιτικής του καριέρας. Η δεύτερη ταυτίζεται με το ρεκόρ αντί δημοφιλίας. Με μόλις 41%, ο Αμερικανός πρόεδρος κατέχει σήμερα το χαμηλότερο ποσοστό αποδοχής για οποιονδήποτε νεοεκλεγέντα πρόεδρο στις πρώτες 100 ημέρες στον Λευκό Οίκο, ξεκινώντας από την εποχή του Αϊζενχάουερ – συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης θητείας του ίδιου του Τραμπ.
Οι δυο όψεις του φαινομένου Τραμπ είναι άκρως αποκαλυπτικές και είναι χρήσιμο να αναλυθούν από τους πολιτικούς που πιθανώς τον έχουν ως πρότυπο αλλά και από τους ψηφοφόρους. Ο Τραμπ έγινε εξαιρετικά δημοφιλής με ένα ρεσιτάλ λαϊκισμού που ξεκινούσε από το μεταναστευτικό και την anti-woke ατζέντα και έφτανε μέχρι τις υποσχέσεις για ένα νέο αμερικανικό οικονομικό θαύμα μέσω της απαλλαγής των ΗΠΑ από τα βάρη που υποτίθεται ότι τους προσθέτουν οι αχάριστοι σύμμαχοί τους. Στο επίκεντρο του Τραμπικού λαϊκισμού βρισκόταν η προστασία και εν τέλει η δικαίωση του λευκού συντηρητικού Αμερικανού, ο οποίος κατά τον πρόεδρο έχει μετατραπεί σε πολίτη δεύτερης κατηγορίας.
Εκατό μέρες στον Λευκό Οίκο ήταν αρκετές για να αποδειχθεί ότι τα περισσότερα από αυτά που έλεγε και υπόσχονταν προεκλογικά ο Τραμπ είτε είναι μη εφαρμόσιμα είτε οδηγούν σε αρνητικό αποτέλεσμα. Η θεωρία ότι θα διώξει όλους τους παράνομους μετανάστες, μπάζει από παντού. Μέχρι στιγμής έχει στο «ενεργητικό» του δυο επιχειρήσεις - σκούπα, που αθροίζουν συνολικά περί τα 200 άτομα. Η μια επιχείρηση, μάλιστα, έγινε μόλις χτες στο Κολοράντο, μετά την αρνητική δημοσκόπηση που δημοσίευσε το CNN. Σε μια προσπάθεια, μάλιστα, να δείξει ότι η πολιτική του στο μεταναστευτικό αποδίδει ο Τραμπ έκανε χτες μια ανάρτηση βάσει της οποίας υποστηρίζει ότι επί των ημερών του έχουν εισέλθει από τα σύνορα μόνο τρία άτομα, έναντι χιλιάδων που μπήκαν επί Μπάιντεν. Πέραν του γεγονότος ότι τα νούμερα που δίνει ο Τραμπ δεν επιβεβαιώνονται από κανέναν επίσημο φορέα, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το εξής: ενώ προεκλογικά έδινε έμφαση στις απελάσεις λέγοντας που θα διώξει όλους τους παράνομους, τώρα αναγκάζεται να αρκεστεί στο να μπαίνουν λιγότεροι!
Μια ματιά στα στοιχεία της τελευταίας δημοσκόπησης που παρουσίασε το CNN δείχνει ότι σε όλα σχεδόν τα σημαντικά ζητήματα, τα ποσοστά του Τραμπ έχουν υποχωρήσει. Στα οικονομικά θέματα, η αποδοχή της πολιτικής του μειώθηκε μέσα σε ένα μήνα κατά 5 μονάδες, φτάνοντας στο χαμηλό ρεκόρ του 39%. Η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του για τον χειρισμό της οικονομίας έπεσε κατά 13 μονάδες από τον Δεκέμβριο, ενώ ειδικά στο θέμα του πληθωρισμού καταγράφηκε μείωση αποδοχής κατά 9 μονάδες (στο 35%) και στους δασμούς κατά 4 μονάδες (επίσης στο 35%).
Οι γυναίκες, οι Ισπανόφωνοι και οι ανεξάρτητοι ψηφοφόροι (όσοι, δηλαδή, δεν αυτοπροσδιορίζονται ούτε ως Δημοκρατικοί ούτε ως Ρεπουμπλικάνοι) είναι εκείνοι στους οποίους παρουσιάζει τη μεγαλύτερη υποχώρηση.
Πού οφείλονται οι τόσο γρήγορες και τόσο μεγάλες απώλειες; Πρώτον, ο Τραμπ υποσχέθηκε πράγματα που δεν μπορεί να υλοποιήσει. Δεύτερον, διαδέχτηκε μια προβληματική κυβέρνηση και κατάφερε να περάσει μέσα σε τρεις μήνες από την προβληματική κατάσταση στο… χάος: Κήρυξε πόλεμο δασμών ξεκινώντας από φίλους και συμμάχους των ΗΠΑ. Υποδύεται ότι διαπραγματεύεται με την Κίνα και το μόνο που πετυχαίνει είναι να χάνει ολοένα και περισσότερη αξιοπιστία. Τα έβαλε με τα κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια που υπερασπίζονται την ακαδημαϊκή ελευθερία. Κατήργησε το ομοσπονδιακό υπουργείο Παιδείας.
Στη διεθνή σκηνή ακόμη χειρότερα: Άδειασε την Ουκρανία και την Ευρώπη υπέρ του Πούτιν. Στήριξε την κλιμάκωση της γενοκτονίας σε βάρος των Παλαιστινίων για να γίνει η Γάζα ..Ριβιέρα. Εξέφρασε τον θαυμασμό του για τον Ερντογάν και το γεωπολιτικό του παιχνίδι στην Συρία. Απείλησε να προσαρτήσει Καναδά και Γροιλανδία. Άφησε τον Έλον Μασκ να προσβάλει Ευρωπαίους ηγέτες στηρίζοντας ευθέως την Ακροδεξιά.
Προφανώς, η εκτίμηση του Τραμπ ήταν ότι προκαλώντας χάος θα συγκινήσει τον αμερικανικό λαό και θα αποδιοργανώσει τους πραγματικούς και τους κατά τη δική του φαντασία «αντιπάλους» των ΗΠΑ ή ίσως ακόμη και ότι θα φοβίσει τους παραδοσιακούς συμμάχους της Ουάσιγκτον και θα τους φέρει με τα νερά του. Τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβη μέχρι τώρα. Το μόνο που επιβεβαιώθηκε είναι αυτό που γνωρίζαμε από το παρελθόν: ο λαϊκισμός και η δημαγωγία έχουν κοντά ποδάρια και το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να κάνουν τα πράγματα χειρότερα.