Κατά μεγάλη πλειοψηφία οι ψηφοφόροι στη Βενεζουέλα ενέκριναν χθες σε δημοψήφισμα την κατάληψη μιας πλούσιας σε πετρέλαιο περιοχής της γειτονικής Γουιάνας, στο τελευταίο επεισόδιο μιας μακρόχρονης διαμάχης μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών της Λατινικής Αμερικής, λάδι στη φωτιά της οποίας έριξε η πρόσφατη ανακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος.
Η εν λόγω περιοχή των 159.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων της Γουιάνας, το Εσεκίμπο, αντιστοιχεί στα δύο τρίτα των εδαφών της. Στο συμβολικού -σε μεγάλο βαθμό- χαρακτήρα δημοψήφισμα οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να απαντήσουν αν συμφωνούν με τη δημιουργία νέου κράτους στην περιοχή του Εσεκίμπο, την παροχή στον πληθυσμό του της υπηκοότητας της Βενεζουέλας και την «ενσωμάτωσή του στον χάρτη της επικράτειας της Βενεζουέλας».
Βενεζουέλα: Συντριπτικά υπέρ της προσάρτησης του Εσεκίμπο τάχθηκε η πλειοψηφία
Ανακοινώνοντας σε συνέντευξη Τύπου τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τα πρώτα καταμετρημένα ψηφοδέλτια, το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο της Βενεζουέλας είπε ότι οι ψηφοφόροι επέλεξαν «ναι» σε ποσοστό μεγαλύτερο του 95% σε καθεμία από τις πέντε ερωτήσεις στο ψηφοδέλτιο.
Άγνωστο παραμένει, ωστόσο, σε ποια μέτρα θα προχωρήσει η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο για να επιβάλει τις διεκδικήσεις της.
Η Βενεζουέλα διεκδικεί εδώ και καιρό την εν λόγω περιοχή με το πλούσιο υπέδαφος, που έχει εκτοξεύσει την οικονομία της Γουιάνας, υποστηρίζοντας ότι ήταν εντός των συνόρων της κατά την περίοδο της ισπανικής αποικιοκρατίας. Το Καράκας απορρίπτει μια απόφαση διεθνούς επιδιαιτησίας του 1899 που χάραξε τα σημερινά σύνορα, όταν η Γουιάνα ήταν ακόμα βρετανική αποικία, και ο Μαδούρο έκανε καμπάνια με αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα εν όψει του δημοψηφίσματος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και με ομιλίες του.
Η Γουιάνα χαρακτήρισε την κίνηση του Καράκας «βήμα προς την προσάρτηση του Εσεκίμπο» και «υπαρξιακή απειλή». Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της Γουιάνας, Ιρφάαν Άλι, επισκέφθηκε στρατεύματα στο Εσεκίμπο και ύψωσε μια σημαία της Γουιάνας σε ένα βουνό με θέα τα σύνορα με τη Βενεζουέλα.
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης κάλεσε πριν το δημοψήφισμα τη Βενεζουέλα «να απόσχει από κάθε ενέργεια που θα τροποποιούσε την κατάσταση που επικρατεί επί του παρόντος στο επίμαχο έδαφος». Και προγραμματίζει δίκη την άνοιξη με θέμα το μέλλον του Εσεκίμπο, μετά από δεκαετίες αποτυχημένων διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, η Βενεζουέλα δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου για το θέμα.
Εντείνονται οι φόβοι για νέα πηγή αστάθειας στη Νότια Αμερική
Στη Βενεζουέλα ήταν αναμενόμενο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, αλλά πιθανώς οι πρακτικές επιπτώσεις του να είναι ελάχιστες, λένε οι αναλυτές, που θεωρούν ισχνή την πιθανότητα δημιουργία κράτους της Βενεζουέλας εντός του Εσεκίμπο.
Δεν είναι σαφές σε ποια βήματα θα προχωρήσει η κυβέρνηση Μαδούρο μετά το δημοψήφισμα, και οποιαδήποτε προσπάθεια διεκδίκησης της περιοχής θα προκαλέσει σίγουρα διεθνείς αντιδράσεις, σχολιάζει το CNN. Ωστόσο, η κλιμακούμενη ρητορική έχει προκαλέσει μετακινήσεις στρατευμάτων στην περιοχή και ανέβασμα των τόνων ανάμεσα στις δύο χώρες, με την ηγεσία της Γουιάνας να προχωράει σε συγκρίσεις με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Πολιτικά οφέλη για τον Μαδούρο από το δημοψήφισμα
Ακόμη κι αν η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δεν εφαρμόσει στην πράξη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, κάτι που θα απαιτούσε περαιτέρω συνταγματικά βήματα και πιθανή χρήση βίας, ο Μαδούρο μπορεί να επωφεληθεί πολιτικά από το αποτέλεσμα ενόψει των προεδρικών εκλογών, που αναμένονται εντός του νέου έτους.
Τον Οκτώβριο η αντιπολίτευση της Βενεζουέλας επέδειξε σπάνια δυναμική μετά τη συσπείρωση γύρω από τη Μαρία Κορίνα Μασάδο, μια κεντροδεξιά πρώην βουλευτή, η οποία επιτέθηκε στον Μαδούρο για τον καλπάζοντα πληθωρισμό και τις ελλείψεις τροφίμων, στις πρώτες προκριματικές εκλογές της χώρας εδώ και 11 χρόνια. «Μια αυταρχική κυβέρνηση που αντιμετωπίζει μια δύσκολη πολιτική κατάσταση, πάντα μπαίνει στον πειρασμό να συσπειρώσει το εκλογικό σώμα για ένα πατριωτικό ζήτημα, ώστε να μπορεί να τυλιχτεί με τη σημαία της χώρας και να συγκεντρώσει υποστήριξη, και νομίζω ότι αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό αυτό που κάνει ο Μαδούρο», δήλωσε ο αναλυτής της International Crisis Group Φιλ Γκάνσον.