Στη Δικαιοσύνη οδηγήθηκε ο άνδρας από τη Λιβύη που κατηγορείται ότι συμμετείχε στην πολύνεκρη βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει στο Reuters, ένας πράκτορας των λιβυκών μυστικών υπηρεσιών, ύποπτος για την κατασκευή της βόμβας που ανατίναξε την πτήση 103 της Pan Am πάνω από το Λόκερμπι της Σκωτίας το 1988, σκοτώνοντας 270 ανθρώπους, εμφανίστηκε τη Δευτέρα (12/12) σε ομοσπονδιακό δικαστήριο της Ουάσιγκτον, πριν του απαγγελθούν επίσημα κατηγορίες.
Ο κατηγορούμενος σε δικαστική αίθουσα, 34 χρόνια μετά τη βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι
Ο Abu Agila Mohammad Mas'ud Kheir Al-Marimi εμφανίστηκε σε αμερικανική δικαστική αίθουσα σχεδόν 34 χρόνια αφότου η βόμβα στο Boeing 747, το οποίο εκτελούσε πτήση από το Λονδίνο προς τη Νέα Υόρκη, σκότωσε και τους 259 επιβαίνοντες και 11 στο έδαφος.
Ο 71χρονος Mas'ud ή Masoud φορώντας μια πράσινη φόρμα, φάνηκε να κουτσαίνει και παραπονέθηκε για συμπτώματα γρίπης καθώς κρατούσε ένα χαρτομάντιλο στα χέρια του.
«Δεν μπορώ να μιλήσω προτού δω τον δικηγόρο μου», δήλωσε ο Mas'ud στην Αμερικανίδα δικαστή Robin Meriweather, μιλώντας μέσω διερμηνέα. Ο 71χρονος κατηγορούμενος, ο οποίος, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, κατάγεται από την Τυνησία και τη Λιβύη, φέρεται να ομολόγησε τα εγκλήματά του σε αξιωματούχο των λιβυκών αρχών επιβολής του νόμου τον Σεπτέμβριο του 2012. Ο Mas'ud εμφανίστηκε χθες στο δικαστήριο λίγες ημέρες μετά τη σύλληψή του στη Λιβύη.
Δεν αντιμετωπίζει θανατική ποινή ο Mas'ud
Ο Mas'ud είναι ένα από τα τρία άτομα που οι αξιωματούχοι των αμερικανικών και βρετανικών αρχών επιβολής του νόμου φέρονται να εμπλέκονται στη βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι.
Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης επιδιώκει την κράτησή του εν αναμονή της δίκης και η ακρόαση για την κράτηση θα πραγματοποιηθεί αργότερα μέσα στον Δεκέμβριο, αφού ο Mas'ud αποφασίσει ποιος θα τον εκπροσωπήσει στην υπόθεση.
«Αμέτρητες οικογένειες δεν έχουν ποτέ ανακάμψει πλήρως από τις πράξεις του 71χρονου», δήλωσε στο δικαστήριο ο εισαγγελέας Erik Kenerson. O εισαγγελέας πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση δεν θα ζητήσει τη θανατική ποινή, διότι δεν ήταν διαθέσιμη ποινή κατά τη στιγμή της διάπραξης των εγκλημάτων, οπότε η μέγιστη διαθέσιμη ποινή θα είναι η ισόβια κάθειρξη.
Το 1991, δύο άλλοι πράκτορες των λιβυκών μυστικών υπηρεσιών, ο Abdel Baset Ali al-Megrahi και ο Lamen Khalifa Fhimah, κατηγορήθηκαν για τη βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι που στοίχισε τη ζωή σε 270 ανθρώπους.
Σε μια δίκη στη Σκωτία ενώπιον ειδικού δικαστηρίου στο στρατόπεδο Zeist της Ολλανδίας, ο Megrahi κρίθηκε ένοχος για τη βομβιστική επίθεση το 2001 και φυλακίστηκε ισόβια, αλλά εξέτισε μόλις οκτώ χρόνια της ποινής του και αργότερα αφέθηκε ελεύθερος επειδή έπασχε από καρκίνο και πέθανε στο σπίτι του στην Τρίπολη το 2012.
Ο Φίμα αθωώθηκε από όλες τις κατηγορίες, αλλά οι Σκωτσέζοι εισαγγελείς υποστήριξαν ότι ο Megrahi δεν έδρασε μόνος του.
Πώς έγινε η σύλληψη του κατηγορουμένου
Ο ανιψιός του 71χρονου κατηγορουμένου, Abdulmenam Marimi, δήλωσε ότι ένοπλοι άνδρες ήρθαν στο σπίτι της οικογένειάς του στην Τρίπολη στα μέσα Νοεμβρίου και συνέλαβαν τον Mas'ud ως κατασκευαστή βομβών.
Ο Mas'ud διέμενε εκεί από τότε που αποφυλακίστηκε το 2021, καθώς είχε φυλακιστεί μετά την υποστηριζόμενη από το ΝΑΤΟ εξέγερση του 2011 κατά του αυταρχικού ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, επειδή είχε ρόλο στην προηγούμενη κυβέρνηση. Η οικογένεια έμαθε ότι είχε μεταφερθεί στις ΗΠΑ μόνο όταν είδε να το αναφέρουν οι ειδήσεις, δήλωσε ο ανιψιός του 71χρονου.
Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, η διεθνώς αναγνωρισμένη διοίκηση στην Τρίπολη, δεν σχολίασε τη μεταφορά του Mas'ud στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, οι πολιτικοί της αντίπαλοι, την έχουν κατηγορήσει ότι τον παρέδωσε παράνομα στην Ουάσιγκτον, για να εξασφαλίσει την υποστήριξή της στη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση της Λιβύης για τον έλεγχο της κυβέρνησης.
Η οικογένεια υπέβαλε επίσης επίσημη καταγγελία στον γενικό εισαγγελέα της Λιβύης για τη μεταφορά του Mas'ud στις ΗΠΑ, επισήμανε ο Abdulmenam Marimi.
Κατά τη στιγμή της βομβιστικής επίθεσης, οι ερευνητές των ΗΠΑ ανακάλυψαν στοιχεία ότι ένας από τους πιθανούς υπόπτους είχε το όνομα «Abu Agela Masud», αλλά δεν μπόρεσαν να τον εντοπίσουν, σύμφωνα με ένορκη κατάθεση πράκτορα του FBI για την υποστήριξη της ποινικής καταγγελίας της κυβέρνησης.
Οι ΗΠΑ δεν απήγγειλαν επίσημα κατηγορίες στον Mas'ud μέχρι το 2020, όταν και αποκάλυψαν νέα στοιχεία που αποκάλυπταν ότι είχε προφανώς ομολογήσει τα εγκλήματά του σε έναν Λίβυο αξιωματούχο των διωκτικών αρχών.
Η Stephanie Bernstein, της οποίας ο σύζυγος, Mike Bernstein, έχασε τη ζωή του κατά τη βομβιστική επίθεση, είναι αντιπρόεδρος μιας οικογενειακής ομάδας, Victims of Pan Am Flight 103, η οποία πιέζει για τη σύλληψη του Mas'ud. «Είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας που δολοφόνησε έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων. Και είναι αυτό που έπρεπε να είχε συμβεί εδώ και πολύ καιρό», επισήμανε η αντιπρόεδρος της ομάδας. «Είναι ο πρώτος υπεύθυνος για τον θάνατο του συζύγου μου που θα δικαστεί πραγματικά σε αμερικανικό έδαφος», πρόσθεσε η Bernstein. Ο Mike Bernstein ήταν υπάλληλος του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο Γραφείο Ειδικών Ερευνών που παρακολουθούσε εγκληματίες της ναζιστικής εποχής.
Ο Mas'ud ισχυρίστηκε ότι συμμετείχε και σε άλλες παρόμοιες επιθέσεις
Στην ποινική δίωξη του 2020 ο Mas'ud κατηγορήθηκε για καταστροφή αεροσκάφους με αποτέλεσμα τον θάνατο και καταστροφή οχήματος που χρησιμοποιείται στο διαπολιτειακό εμπόριο με εκρηκτική ύλη με αποτέλεσμα τον θάνατο. Τον Νοέμβριο του 2022 τού απαγγέλθηκαν επίσημα κατηγορίες.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του 2012 με τον Λίβυο αξιωματούχο των διωκτικών αρχών, ο Mas'ud «παραδέχτηκε ότι κατασκεύασε τη βόμβα που έριξε την πτήση 103 της Pan Am και ότι συνεργάστηκε με τον Megrahi και τον Fhimah για την εκτέλεση της επίθεσης», σύμφωνα με την ένορκη κατάθεση πράκτορα του FBI προς υποστήριξη της ποινικής δίωξης της κυβέρνησης.
Ο Mas'ud ανέφερε, επίσης, στον ανακριτή ότι συμμετείχε και σε άλλες παρόμοιες ενέργειες και δήλωσε ότι η βομβιστική επίθεση διατάχθηκε από την ηγεσία των λιβυκών μυστικών υπηρεσιών, σύμφωνα με την καταγγελία.
Ισχυρίστηκε επίσης ότι ο Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος σκοτώθηκε από αντάρτες τον Οκτώβριο του 2011, «ευχαρίστησε τον ίδιο και άλλα μέλη της ομάδας για την επιτυχημένη επίθεση κατά των ΗΠΑ».
Πώς συνέβη η βομβιστική επίθεση στο Λόκερμπι
Η πτήση 103 της Pan Am ανατινάχθηκε από βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε κασετόφωνο στο χώρο αποσκευών, πάνω από το Λόκερμπι στις 21 Δεκεμβρίου 1988, ενώ εκτελούσε την πτήση Λονδίνο - Νέα Υόρκη. Η έκρηξη διέλυσε την άτρακτο και το αεροπλάνο έπεσε φλεγόμενο σχεδόν στο κέντρο της σκωτικής πόλης, παρασύροντας στον θάνατο 243 επιβάτες, 16 άτομα του πληρώματος, καθώς και 11 άτομα κατοίκους του Λόκερμπι. Οι περισσότεροι από τα θύματα ήταν Αμερικανοί που επέστρεφαν στην πατρίδα τους για τις ημέρες των Χριστουγέννων.
To αεροσκάφος πετούσε σε σε ύψος 31.000 πόδια, όταν 340 με 450 γραμμάρια από πλαστικό εκρηκτικό semtex κρυμμένο μέσα σε ένα Toshiba bombeat ραδιοκασετόφωνο μέσα σε μια ασυνόδευτη βαλίτσα, η όποια εικάζεται ότι μεταφέρθηκε από πτήση άλλης αεροπορικής στην πτήση 103, πυροδοτήθηκε στο μπροστινό μέρος του αεροσκάφους.
Η έκρηξη άνοιξε μια τρύπα διαμέτρου 0.5 μ. σχεδόν από κάτω από το P στο λογότυπο Pan Am, στη δεξιά πλευρά της ατράκτου. Η διάλυση του αεροσκάφους έγινε αστραπιαία. Εμπειρογνώμονες του Βρετανικού υπουργείου μεταφορών κατέληξαν ότι η μύτη του αεροπλάνου αποκολλήθηκε από το σώμα του αεροσκάφους μετά 3 δευτερόλεπτα από την έκρηξη Το μαύρο κουτί του αεροσκάφους, που είναι τοποθετημένο στην ουρά του αεροσκάφους, βρέθηκε σε ένα χωράφι από ερευνητές της αστυνομίας μέσα στις πρώτες 24 ώρες μετά την έκρηξη. Δεν υπήρξε κάποιο στοιχείο για κλήση έκτακτης ανάγκης: το μόνο που ακούγεται είναι ένας συριστικός ήχος 180 χιλιοστών του δευτερόλεπτου καθώς η έκρηξη καταστρέφει της τηλεπικοινωνίες του αεροπλάνου.
Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι μέσα σε 3 δευτερόλεπτα μετά την έκρηξη το cockpit, η υπόλοιπη άτρακτος και ο No. 3 κινητήρας έπεφταν χωριστά . Η άτρακτος συνέχισε μπροστά και προς τα κάτω μέχρι που έφτασε τα 19,000 πόδια (6,000 μ.), σ' αυτό το σημείο η πτώση της έγινε κατακόρυφη. Οπως έπεφτε η άτρακτος διαμελίστηκε σε μικρότερα κομμάτια, το τμήμα με το φτερό έπεσε πρώτο στο Sherwood Crescent, όπου τα αεροπορικά καύσιμα μέσα στο φτερό αναφλέγησαν δημιουργώντας μια μπάλα φωτιάς που κατάστρεψε πολλά σπίτια.
Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι από τους επιβαίνοντες επέζησαν της έκρηξης της βόμβας αλλά και της αποσυμπίεσης του αεροσκάφους και είναι πολύ πιθανό να ήταν ζωντανοί κατά την πρόσκρουση στο έδαφος. Οι ανακριτές έμαθαν ότι μια μητέρα βρέθηκε να κρατά αγκαλιά το μωρό της, δύο φίλοι κρατούσαν ο ένας το χέρι του άλλου και ένας μεγάλος αριθμός επιβατών βρέθηκαν να κρατούν σταυρούς. Επίσης, λέγεται ότι μια αεροσυνοδός και ένας επιβάτης βρέθηκαν ζωντανοί από κατοίκους κατέληξαν όμως πριν προλάβει να φθάσει βοήθεια.