Θολό παραμένει το τοπίο γύρω από τις εκρήξεις των βομβητών στον Λίβανο, που τραυμάτισαν τουλάχιστον 3.000 ανθρώπους και σκότωσαν 12.
Η πολύνεκρη επίθεση στον Λίβανο ξεκίνησε το απόγευμα της Τρίτης, όταν οι βομβητές στα χέρια ή στις τσέπες των ιδιοκτητών τους άρχισαν να θερμαίνονται και στη συνέχεια να εκρήγνυνται, προκαλώντας λουτρό αίματος και πανικό.
Η επίθεση με εκρήξεις σε βομβητές της Χεζμπολάχ
Η επίθεση στόχευσε εκατοντάδες μέλη της Χεζμπολάχ και ανατίναξε σχεδόν ταυτόχρονα τους βομβητές τους, τις συσκευές επικοινωνίας που χρησιμοποιούν οι μαχητές για να αποφύγουν το ενδεχόμενο παρακολούθησης των κινητών τους.
Ακολούθησαν σκηνές πανικού στη Βηρυτό αλλά και στη Συρία, όπου υπήρξαν επίσης εκρήξεις και τραυματίες.
Η Χεζμπολάχ έχει κατηγορήσει ήδη το Ισραήλ για την επίθεση, υποσχόμενη αντίποινα.
Φάνηκε ότι οι περισσότεροι από αυτούς που χτυπήθηκαν ήταν μέλη ή συνδέονταν με μέλη της Χεζμπολάχ -είτε μαχητές είτε πολίτες- αλλά δεν ήταν άμεσα σαφές αν χτυπήθηκαν και άτομα χωρίς δεσμούς με τη Χεζμπολάχ.
Το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου δήλωσε ότι μεταξύ των νεκρών ήταν εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και δύο παιδιά.
Εκρηκτικά στους βομβητές πριν την παράδοσή τους
Ωστόσο, η ακριβής διαδικασία που οδήγησε στις εκρήξεις των βομβητών δεν έχει γίνει γνωστή. Έχουν υπάρξει αναφορές που έκαναν λόγο για κυβερνοεπίθεση, αλλά οι νεότερες πληροφορίες και εκτιμήσεις οδηγούν στο συμπέρασμα πως επρόκειτο για κάποια φυσική παρέμβαση στους βομβητές, σε κάποιο στάδιο της συναρμολόγησής τους ή αργότερα -πάντως, πριν από την παράδοσή τους.
Τα «ίχνη» των βομβητών που εξερράγησαν στον Λίβανο
Διεθνή πρακτορεία ειδήσεων επιχειρούν να ακολουθήσουν το «μονοπάτι» των στοιχείων που είναι διαθέσιμα, για να συνθέσουν καλύτερα την πλήρη εικόνα και να διαπιστώσουν ποιος κρύβεται πίσω από την επίθεση. Ωστόσο, αυτό αποδεικνύεται δύσκολο.
Οι πληροφορίες που δημοσιεύονται στα AP, BBC και Reuters ακολουθούν τα ίχνη των εταιρειών που σχετίζονται με τη δημιουργία των συσκευών που μετατράπηκαν σε βόμβες.
Το AP γράφει πως οι βομβητές AR-924 που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση της Τρίτης κατασκευάστηκαν από την BAC Consulting KFT, που εδρεύει στη Βουδαπέστη, πρωτεύουσα της Ουγγαρίας.
Για τις πληροφορίες αυτές το πρακτορείο επικαλείται δήλωση της Gold Apollo, μιας ταϊβανέζικης εταιρείας που ενέκρινε τη χρήση του εμπορικού της σήματος στους βομβητές.
Μια εταιρεία-βιτρίνα πίσω από την παραγωγή των βομβητών
Η BAC φαίνεται να είναι μια εταιρεία-βιτρίνα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
«Σύμφωνα με τη συμφωνία συνεργασίας, εξουσιοδοτούμε την BAC να χρησιμοποιεί το εμπορικό σήμα μας για τις πωλήσεις προϊόντων σε καθορισμένες περιοχές, αλλά ο σχεδιασμός και η κατασκευή των προϊόντων είναι αποκλειστικά ευθύνη της BAC», ανέφερε η Gold Apollo σε ανακοίνωσή της.
Ο πρόεδρος της εταιρείας, Hsu Ching-Kuang, δήλωσε σε δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι η εταιρεία είχε συμφωνία αδειοδότησης με την BAC τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο κ. Hsu δήλωσε ότι βομβητές που κατασκευάστηκαν από την BAC Consulting χρησιμοποιήθηκαν στις επιθέσεις στον Λίβανο.
Οι μεταφορές χρημάτων από την BAC ήταν «πολύ περίεργες», πρόσθεσε. Υπήρχαν προβλήματα με τις πληρωμές, οι οποίες προέρχονταν από τη Μέση Ανατολή, είπε στους δημοσιογράφους, αλλά δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες.
Τι ισχυρίζεται εταιρεία από την Ταϊβάν
Αρχικά, είπε, η BAC ήθελε να αγοράσει συσκευές βομβητών από την Gold Apollo για να τις πουλήσει στην Ευρώπη. Αλλά μετά από περίπου ένα χρόνο κατέληξαν σε ένα νέο σχέδιο για να φτιάξουν τους δικούς τους βομβητές.
«Παρέχουμε μόνο άδεια εμπορικού σήματος και δεν έχουμε καμία ανάμειξη στο σχεδιασμό ή την κατασκευή αυτού του προϊόντος», ανέφερε δήλωση της Gold Apollo.
Αλλά το γεγονός ότι υπάρχει τώρα μια ομάδα από το γραφείο ερευνών της Ταϊπέι μέσα στο γραφείο του Hsu Ching-Kuang υποδηλώνει ότι οι Αρχές της Ταϊβάν δεν είναι απόλυτα καθησυχασμένες.
Πάντως, ο Hsu Ching-Kuang αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι η εταιρεία του είχε οποιαδήποτε σχέση με τις επιθέσεις.
«Κοιτάξτε τις εικόνες από τον Λίβανο», δήλωσε ο κ. Hsu στους δημοσιογράφους έξω από τα γραφεία της εταιρείας του την Τετάρτη. «Δεν έχουν κανένα σημάδι που να λέει Made in Taiwan πάνω τους, δεν φτιάξαμε εμείς αυτούς τους βομβητές!»
Τα γραφεία της Gold Apollo βρίσκονται σε ένα μεγάλο, νέο επιχειρηματικό πάρκο σε προάστιο της πρωτεύουσας της Ταϊβάν, Ταϊπέι, μεταδίδει το BBC.
Μοιάζουν με τα γραφεία των χιλιάδων μικρών εμπορικών εταιρειών και κατασκευαστών, που αποτελούν ένα τεράστιο κομμάτι της οικονομίας του νησιού.
Το ρεπορτάζ του BBC αναφέρει ότι ξεχωρίζουν από τους δύο αστυνομικούς που είναι τοποθετημένοι στην είσοδο, έτοιμοι να αποκρούσουν το μεγάλο πλήθος δημοσιογράφων και τηλεοπτικών συνεργείων που βρίσκονται έξω.
Στους τοίχους των γραφείων της Gold Apollo υπάρχουν αφίσες με τα προϊόντα της εταιρείας -ένα μοντάζ μικρών πλαστικών συσκευών σε σχήμα κουτιού με μικρές γκρίζες οθόνες LCD. Είναι όλα συσκευές βομβητών.
Τα στοιχεία της εταιρείας-φάντασμα
Μέχρι σήμερα το πρωί η ιστοσελίδα της εταιρείας είχε μια σελίδα αφιερωμένη στα προϊόντα αυτά. Αλλά μόλις έγινε γνωστό ότι η Gold Apollo ήταν η υποτιθέμενη πηγή των συσκευών που χρησιμοποιήθηκαν στις επιθέσεις στο Λίβανο, η ιστοσελίδα βγήκε εκτός λειτουργίας.
Η BAC Consulting Kft., εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, καταχωρίστηκε τον Μάιο του 2022, σύμφωνα με τα αρχεία της εταιρείας, μεταδίδει το AP. Διαθέτει 7.840 ευρώ σε πάγιο κεφάλαιο, σύμφωνα με τα αρχεία, και είχε έσοδα 725.768 δολάρια το 2022 και 593.972 δολάρια το 2023.
Οι προσπάθειες του BBC να επικοινωνήσει με την BAC ήταν μέχρι στιγμής ανεπιτυχείς.
Στα κεντρικά γραφεία, σε ένα κτίριο σε μια κατοικημένη γειτονιά της Βουδαπέστης, οι δημοσιογράφοι του Associated Press είδαν τα ονόματα πολλών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης της BAC Consulting, αναρτημένα σε κομμάτια χαρτιού σε ένα παράθυρο.
Μια γυναίκα που βγήκε από το κτίριο και αρνήθηκε να δώσει το όνομά της δήλωσε ότι ο ιστότοπος παρέχει διευθύνσεις κεντρικών γραφείων σε διάφορες εταιρείες.
Η BAC είναι καταχωρισμένη στην Cristiana Rosaria Bársony-Arcidiacono, η οποία περιγράφει τον εαυτό της στη σελίδα της στο LinkedIn ως στρατηγικό σύμβουλο και υπεύθυνο ανάπτυξης επιχειρήσεων. Μεταξύ άλλων θέσεων, η Bársony-Arcidiacono αναφέρει στη σελίδα ότι έχει διατελέσει μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Earth Child Institute, μιας ομάδας βιωσιμότητας.
Ο όμιλος δεν αναφέρει την Bársony-Arcidiacono ως ένα από τα μέλη του διοικητικού του συμβουλίου στον ιστότοπό του.
Το AP προσπάθησε να επικοινωνήσει με την Bársony-Arcidiacono μέσω της σελίδας στο LinkedIn και δεν μπόρεσε να διαπιστώσει σύνδεση μεταξύ αυτής ή της BAC και των εκρηκτικών βομβητών.
Γιατί οι μαχητές της Χεζμπολάχ χρησιμοποιούν βομβητές
Ο βομβητής AR-924, που διαφημίζεται ως «ανθεκτικός», περιέχει επαναφορτιζόμενη μπαταρία λιθίου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που διαφημίζονταν στην ιστοσελίδα της Gold Apollo πριν αφαιρεθούν μετά την επίθεση.
Οι πληροφορίες αυτές αναφέρουν ότι η διάρκεια ζωής της μπαταρίας έφτανε τις 85 ημέρες. Αυτό θα ήταν ζωτικής σημασίας στον Λίβανο, όπου οι διακοπές ρεύματος είναι συχνές μετά από χρόνια οικονομικής κατάρρευσης.
Οι βομβητές λειτουργούν επίσης σε διαφορετικό ασύρματο δίκτυο από τα κινητά τηλέφωνα, γεγονός που τους καθιστά πιο ανθεκτικούς σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης -ένας από τους λόγους για τους οποίους πολλά νοσοκομεία παγκοσμίως εξακολουθούν να βασίζονται σε αυτούς.
Για τη Χεζμπολάχ, οι βομβητές ήταν επίσης ένα μέσο για να παρακάμψει την εντατική ισραηλινή ηλεκτρονική παρακολούθηση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας στο Λίβανο.
Σύμφωνα με το BBC, η δήλωση του κ. Hsu ότι η εταιρεία του δεν κατασκεύασε τις συσκευές φαίνεται πως μπορεί να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Κατά το ρεπορτάζ, το κατασκευαστικό σύστημα της Ταϊβάν είναι ένας πολύπλοκος λαβύρινθος μικρών εταιρειών, πολλές από τις οποίες στην πραγματικότητα δεν κατασκευάζουν τα προϊόντα που πωλούν. Μπορεί να κατέχουν το εμπορικό σήμα, την πνευματική ιδιοκτησία και να διαθέτουν τμήματα έρευνας και σχεδιασμού, αλλά το μεγαλύτερο μέρος της πραγματικής κατασκευής ανατίθεται σε εργοστάσια στην Κίνα ή τη Νοτιοανατολική Ασία.
Οι βομβητές δεν αποτελούν τεχνολογία αιχμής, καθώς υπάρχουν πολλές εταιρείες σε όλο τον κόσμο ικανές να τους κατασκευάσουν.
Reuters: Τα ίχνη των εκρηκτικών βομβητών της Χεζμπολάχ ξεκινούν από την Ταϊβάν και καταλήγουν στην Ουγγαρία
Η ισραηλινή κατασκοπευτική υπηρεσία Μοσάντ, η οποία έχει μακρά ιστορία στην πραγματοποίηση εξελιγμένων επιθέσεων σε ξένο έδαφος, τοποθέτησε εκρηκτικά μέσα σε βομβητές που εισήγαγε η Χεζμπολάχ μήνες πριν από τις εκρήξεις της Τρίτης, δήλωσε στο Reuters ανώτερη πηγή ασφαλείας του Λιβάνου και μια άλλη πηγή.
Η ανώτερη πηγή ασφαλείας του Λιβάνου είπε ότι η ομάδα είχε παραγγείλει 5.000 βομβητές από την Gold Apollo, οι οποίοι -σύμφωνα με διάφορες πηγές- εισήχθησαν στη χώρα νωρίτερα φέτος.
Η δηλωθείσα διεύθυνση της BAC Consulting στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, Βουδαπέστη, ήταν ένα ροδακινί κτίριο σε έναν ως επί το πλείστον κατοικημένο δρόμο σε εξωτερικό προάστιο. Η επωνυμία της εταιρείας ήταν αναρτημένη στη γυάλινη πόρτα σε ένα φύλλο Α4, γράφει το πρακτορείο Reuters.
Ένα άτομο στο κτίριο, που ζήτησε να μην κατονομαστεί, δήλωσε ότι η BAC Consulting ήταν εγγεγραμμένη εκεί, αλλά δεν είχε φυσική παρουσία.
Η διευθύνουσα σύμβουλος της BAC Consulting, Cristiana Barsony-Arcidiacono -η οποία δεν απάντησε στα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Reuters-, αναφέρει στο προφίλ της στο LinkedIn ότι έχει εργαστεί ως σύμβουλος για διάφορους οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της UNESCO.
Οι καταγεγραμμένες δραστηριότητες της BAC είναι ευρύτατες, από την έκδοση ηλεκτρονικών παιχνιδιών μέχρι τη συμβουλευτική πληροφορικής και την εξόρυξη αργού πετρελαίου.
Η ανώτερη πηγή ασφαλείας του Λιβάνου αναγνώρισε μια φωτογραφία του μοντέλου του βομβητή, ένα AR-924.
Η ανώτερη λιβανέζικη πηγή δήλωσε ότι οι συσκευές είχαν τροποποιηθεί από την υπηρεσία κατασκοπείας του Ισραήλ «σε επίπεδο παραγωγής».
Ισραηλινοί αξιωματούχοι δεν ανταποκρίθηκαν αμέσως στα αιτήματα του Reuters για σχολιασμό.
Πλακέτα με εκρηκτικά και έναν κωδικό είχε βάλει η Μοσάντ στους βομβητές, λέει πηγή από τον Λίβανο
«Η Μοσάντ εισήγαγε μια πλακέτα στο εσωτερικό της συσκευής που έχει εκρηκτικό υλικό, το οποίο λαμβάνει έναν κωδικό. Είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστεί με οποιοδήποτε μέσο», δήλωσε η πηγή.
Η πηγή είπε ότι περίπου 3.000 από τους βομβητές εξερράγησαν όταν τους εστάλη ένα κωδικοποιημένο μήνυμα, ενεργοποιώντας ταυτόχρονα τα εκρηκτικά.
Μια άλλη πηγή ασφαλείας δήλωσε στο Reuters ότι μέχρι και τρία γραμμάρια εκρηκτικών ήταν κρυμμένα στους νέους βομβητές και είχαν περάσει «απαρατήρητα» από τη Χεζμπολάχ για μήνες.
Σε τηλεοπτική ομιλία στις 13 Φεβρουαρίου, ο γενικός γραμματέας της οργάνωσης Χασάν Νασράλα προειδοποίησε αυστηρά τους υποστηρικτές της Χεζμπολάχ ότι τα τηλέφωνά τους ήταν πιο επικίνδυνα από τους ισραηλινούς κατασκόπους, λέγοντας ότι θα πρέπει να τα σπάσουν, να τα θάψουν ή να τα κλειδώσουν σε σιδερένιο κουτί.
Αντ' αυτού, η Χεζμπολάχ επέλεξε να διανείμει βομβητές στα μέλη της, από τους μαχητές μέχρι τους γιατρούς που εργάζονται στις υπηρεσίες αρωγής της.