Προσγειώθηκε τελικά σε λιθουανικό έδαφος (στις 21:25 ώρα Ελλάδος) το αεροσκάφος που νωρίτερα εξαναγκάστηκε σε προσγείωση από τη Λευκορωσία προκειμένου να συλληφθεί ο Ρόμαν Προτάσεβιτς, ένας ακτιβιστής δημοσιογράφος, πολέμιος του καθεστώτος Λουκασένκο.
Συνολικά στην πτήση της Ryanair επέβαιναν 171 άτομα, ανάμεσα στα οποία και 11 Έλληνες πολίτες. Η πτήση, που είχε αναχωρήσει από την Αθήνα και αναγκάστηκε να προσγειωθεί στο Μινσκ της Λευκορωσίας, απογειώθηκε λίγο μετά τις 20:00 για τον προορισμό της, το Βίλνιους της Λιθουανίας, όπου τελικά έφτασε λίγο πριν από τις 21:30.
Σκληρή ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε σκληρή ανακοίνωση, στην οποία αναφέρει: «Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την πράξη κρατικής αεροπειρατείας που έλαβε χώρα σήμερα και είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης Ryanair FR 4978, που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ της Λευκορωσίας.
Στο αεροπλάνο επέβαιναν συνολικά 171 επιβαίνοντες, 11 εκ των οποίων είναι Έλληνες πολίτες. Η πράξη αυτή, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ζωή όλων των επιβαινόντων είναι απαράδεκτη. Καλούμε για την άμεση απελευθέρωση του αεροσκάφους και του συνόλου των επιβαινόντων προκειμένου να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους.
Καταδικάζουμε την παράνομη σύλληψη του Λευκορώσου ακτιβιστή Roman Protasevich, ο οποίος απειλείται με την θανατική ποινή.
Ο κ. Protasevich ήταν μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης Svetlana Tikhanovskaya, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα.
Για την Ελλάδα, η προάσπιση των θεμελιωδών αξιών όπως η δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ζήτημα αρχής.
Θεωρούμε ότι παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες παραπέμπουν σε άλλες εποχές και που δεν αρμόζουν σε κανένα πολιτισμένο κράτος, δεν θα πρέπει να μείνουν αναπάντητες.
Η Ελληνική πλευρά βρίσκεται σε στενό συντονισμό με τα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη της ΕΕ και αναμένει ότι το ζήτημα αυτό θα εξετασθεί ενδελεχώς κατά το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
Το χρονικό
Η Λευκορωσία έστειλε σήμερα ένα καταδιωκτικό αεροσκάφος για να αναχαιτίσει ένα επιβατικό της εταιρείας Ryanair, στο οποίο επέβαινε ένας ακτιβιστής της αντιπολίτευσης που φαίνεται ότι συνελήφθη, αμέσως μετά την προσγείωση στο Μινσκ, από τις υπηρεσίες ασφαλείας του καθεστώτος του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο.
Το αντιπολιτευόμενο μέσο ενημέρωσης Nexta ανέφερε ότι ο Ρομάν Προτασέβιτς, 26 ετών, ο πρώην διευθυντής σύνταξής του, συνελήφθη μετά την αναγκαστική προσγείωση του Μπόινγκ 737 στο Μινσκ. Η πτήση είχε αναχωρήσει από την Αθήνα με προορισμό το Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας.
Το υπουργείο Εσωτερικών της Λευκορωσίας, με ανάρτηση στο Telegram, επιβεβαίωσε αρχικά τη σύλληψη, όμως στη συνέχεια διέγραψε το μήνυμα, σύμφωνα με μια δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου.
Οι αρχές της Λευκορωσίας υποστηρίζουν ότι το Μπόινγκ της Ryanair άλλαξε πορεία έπειτα από προειδοποίηση για βόμβα. Το Nexta ανέφερε ότι οδηγήθηκε σε αναγκαστική προσγείωση λόγω ενός «διαπληκτισμού» που προκάλεσαν εν ώρα πτήσης οι Λευκορώσοι πράκτορες των υπηρεσιών ασφαλείας που επέβαιναν στο αεροπλάνο και έλεγαν ότι υπήρχε στην πτήση ένας εκρηκτικός μηχανισμός.
Το αεροδρόμιο του Μινσκ ανακοίνωσε ότι ο συναγερμός για βόμβα αποδείχτηκε «λανθασμένος», μετά την έρευνα που διενεργήθηκε στο αεροπλάνο, μετέδωσε το επίσημο πρακτορείο Belta.
Ο Λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντρ Λουκασένκο έδωσε ο ίδιος την εντολή να αναχαιτιστεί η πτήση από ένα καταδιωκτικό MiG-29, ανέφερε το γραφείο Τύπου της προεδρίας.
Πράκτορες της λευκορωσικής KGB επέβαιναν στο αεροπλάνο
Το περασμένο καλοκαίρι και το φθινόπωρο ο Λουκασένκο βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα πρωτοφανές κίνημα διαμαρτυρίας που κράτησε πολλές εβδομάδες, με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στο Μινσκ και σε άλλες πόλεις. Η κινητοποίηση αυτή ήταν τεράστια, για μια χώρα μόλις 9,5 εκατομμυρίων κατοίκων. Σταδιακά, μετά τις μαζικές συλλήψεις, το κίνημα υποχώρησε. Τουλάχιστον τέσσερις άνθρωποι σκοτώθηκαν στις κινητοποιήσεις.
Τον περασμένο Νοέμβριο οι υπηρεσίες ασφαλείας (KGB) της Λευκορωσίας έβαλαν τον Προτασέβιτς και τον ιδρυτή του Nexta, τον Στέπαν Πουτίλο, στον κατάλογο των «προσώπων που εμπλέκονται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες».
Ο νυν διευθυντής σύνταξης του Nexta, Ταντέους Γκίζαν, διαβεβαίωσε ότι πράκτορες της λευκορωσικής KGB επέβαιναν στο αεροπλάνο. «Όταν το αεροπλάνο μπήκε στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, οι αξιωματικοί της KGB προκάλεσαν έναν διαπληκτισμό με το προσωπικό της Ryanair», είπε.
Μια εκπρόσωπος της υπηρεσίας αεροδρομίων της Λιθουανίας ανέφερε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι ως πρώτη εξήγηση για την αναγκαστική προσγείωση αναφέρθηκε ότι υπήρξε μια διαμάχη μεταξύ επιβατών και μελών του πληρώματος.
Ο Ρομάν Προτασέβιτς είναι ο πρώην διευθυντής σύνταξης του Nexta, ενός μέσου ενημέρωσης που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο πρόσφατο κίνημα εναντίον της επανεκλογής του Λουκασένκο στην προεδρία της χώρας τους. Το Nexta, που ιδρύθηκε το 2015, συντόνισε τις διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα και μετέδιδε φωτογραφίες και βίντεο από τις ταραχές.
Η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, καταδίκασε τη σύλληψη του Προτασέβιτς ο οποίος, όπως ανέφερε, κινδυνεύει «με τη θανατική ποινή». Ζήτησε επίσης από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) να ερευνήσει το θέμα. «Από εδώ και εμπρός, δεν είναι διασφαλισμένη ούτε η ελάχιστη ασφάλεια οποιουδήποτε πολίτη, οποιασδήποτε χώρας που πετάει πάνω από τη Λευκορωσία» είπε, από το Βίλνιους όπου έχει εγκατασταθεί εδώ και μερικούς μήνες. Στη Λιθουανία ζούσε από τον περασμένο Νοέμβριο και ο Προτασέβιτς.
Ανακοίνωση Ryanair: Δεν βρέθηκε τίποτα στο αεροσκάφος
Η ιρλανδική αεροπορική εταιρεία Ryanair ανακοίνωσε ότι δεν βρέθηκε «τίποτα το δυσάρεστο» αφού ενημερώθηκε από τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας της Λευκορωσίας για μια πιθανή απειλή για την ασφάλεια ενός αεροσκάφους της, στο οποίο δόθηκε η οδηγία να προσγειωθεί στο κοντινότερο αεροδρόμιο, αυτό του Μινσκ.
Στην ανακοίνωσή της η εταιρεία σημειώνει ότι ολοκληρώθηκε ο έλεγχος ασφαλείας στους επιβάτες από τις τοπικές αρχές. Η πτήση επρόκειτο να αναχωρήσει στις 16.00 GMT (19.00 ώρα Ελλάδας), με τους επιβάτες και το πλήρωμα, πρόσθεσε, ζητώντας συγγνώμη για την καθυστέρηση που «ήταν πέρα από τον έλεγχό της».
Η Ryanair ενημέρωσε για το συμβάν «τις αρμόδιες εθνικές και ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας».