Τους κινδύνους που θα σημάνει για τη Γαλλία και την ΕΕ το ενδεχόμενο νίκης της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν στις προεδρικές εκλογές του 2027 υπογραμμίζει το Eurasia Group.
To σενάριο αυτό ήδη προκαλεί πονοκεφάλους στις Βρυξέλλες ή στις περισσότερες – πλην της Βουδαπέστης – ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπου βασικό θέμα είναι κατά πόσον μια προεδρία της Λεπέν θα σημάνει φρένο στη διεύρυνση της ΕΕ, αποστασιοποίηση από την Ουκρανία, αποχώρηση της Γαλλίας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ και άλλες εφιαλτικές προοπτικές, που επεσήμανε τον περασμένο Φεβρουάριο και ο Economist.
Όπως σημειώνει ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, επικεφαλής του αρμόδιου για την Ευρώπη τμήματος της συμβουλευτικής εταιρείας πολιτικών κινδύνων σε άρθρο του στο Politico, υπάρχουν αρκετοί λόγοι να πιστεύει κανείς ότι η Λεπέν ίσως τα καταφέρει στην τέταρτη προσπάθειά της να γίνει πρόεδρος της Γαλλίας, πράγμα που έχει να κάνει, όπως λέει, με την ευμετάβλητη φύση του γαλλικού εκλογικού σώματος.
Πόσο πιθανό είναι να εκλεγεί η Λεπέν πρόεδρος της Γαλλίας το 2027;
Οι Γάλλοι ψηφοφόροι τείνουν να αλλάζουν τους προέδρους τους και μόνον ο Εμανουέλ Μακρόν κατάφερε για πρώτη φορά εδώ και 64 χρόνια να επανεκλεγεί χωρίς να χάσει πρώτα τον έλεγχο από την αντιπολίτευση σε βουλευτικές εκλογές. Αλλά ο νυν ένοικος του Ελυζέ δεν δικαιούται βάσει του γαλλικού Συντάγματος να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία και με την κεντρώα συμμαχία του να συμπληρώνει μια δεκαετία στην εξουσία το 2027 και απουσία προσώρας αξιόπιστου υποψηφίου από την παραδοσιακή Κεντροδεξιά και την Αριστερά, δεν αποκλείεται το εκλογικό σώμα να στραφεί στην Λεπέν αναζητώντας κάτι νέο.
Άλλωστε η Λεπέν προσπαθεί την τελευταία διετία να πει και να κάνει όσο το δυνατόν λιγότερα, που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν αντιδράσεις, καλλιεργώντας ένα προεδρικό προφίλ – κάτι που αναμένεται να συνεχίσει και την επόμενη τριετία στο δρόμο προς τις κάλπες. Παράλληλα έχουν δοθεί εντολές στους 88 βουλευτές της να περιβληθούν έναν μανδύα σοβαρότητας και να μην εκστομίζουν τίποτε που θα μπορούσε να θεωρηθεί πολύ ακραίο. Ενώ με τη δημοσκοπική της άνοδο η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν έχει πάρει φόρα στο βαθμό που να φαντάζει «αναπόφευκτη», σημειώνει ο Ραχμάν, καθώς ελάχιστοι από τους νέους Γάλλους ψηφοφόρους θυμούνται όσα έχει πει στο παρελθόν ο πατέρας της για το Ολοκαύτωμα ή τους δεσμούς της οικογένειάς της και του κόμματός της με το καθεστώς των δωσίλογων του Βισύ, που είχε συνεργαστεί με τις κατοχικές δυνάμεις των Ναζί από το 1940 μέχρι το 1944.
Ακόμη και οι οικονομικοί και πολιτικοί δεσμοί της Λεπέν με την Ρωσία και τον Βλαντίμιρ Πούτιν δεν εμπόδισαν το κόμμα της να οικοδομήσει ένα προβάδισμα σχεδόν 10 ποσοστιαίων μονάδων ενόψει των ευρωεκλογών.
H επιχείρηση εξωραϊσμού του προφίλ της γαλλικής ακροδεξιάς
«Όσο κι αν παραμένει θεωρητικά αταλάντευτη η προσήλωση της γαλλικής κοινής γνώμης στο ευρωπαϊκό όραμα, το πάθος της γι’ αυτό ή η πραγματική κατανόηση της ΕΕ παραμένουν αδύναμα, λόγος για τον οποίο ελάχιστα γίνεται αντιληπτή η de facto πολιτική της Λεπέν για διάλυση εκ των έσω της Ένωσης», σημειώνει το Eurasia Group.
H επιχείρηση εξωραϊσμού του προφίλ της Λεπέν έχει βασιστεί στην επιτυχημένη εξαπάτηση της κοινής γνώμης ότι η επικεφαλής της γαλλικής ακροδεξιάς είναι πλέον μια μετριοπαθής πολιτικός, που επιθυμεί τη μετατόπιση της οικονομικής ισχύος και των προνομίων στους απλούς πολίτες. Αλλά ενώ το οικονομικό της πρόγραμμα παραμένει παρεμβατικό και αριστερό, οι κοινωνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς πολιτικές της παραμένουν υπερεθνικιστικές. Αν και μια εχθρική προς την Λεπέν Γαλλική Εθνοσυνέλευση θα μπορούσε να μπλοκάρει πολλές από τις προτάσεις της, είναι απίθανο να τις εμποδίσει όλες, αναφέρει το άρθρο.
Τι θα επιφέρει μια προεδρία της Λεπέν στις σχέσεις της Γαλλίας με τους εταίρους της
Σε περίπτωση που η Λεπέν αλώσει το Ελυζέ, η προεδρία της θα σηματοδοτούσε στην καλύτερη περίπτωση μια πενταετία περιδινήσεων στη Γαλλία και τις Βρυξέλλες και στο χειρότερο σενάριο μια αποχώρηση της χώρας – μόνιμου μέλους του ΣΑ του ΟΗΕ, πυρηνικής δύναμης και μέλους της G7 από τη δυτική συμμαχία εκκινώντας μια διαδικασία, που θ θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάλυση της ΕΕ, τουλάχιστον στην τρέχουσα μορφή της.
Ο συντάκτης του άρθρου αναφέρει ως παράδειγμα το γεγονός ότι η Λεπέν πήρε μεν αποστάσεις από την εισβολή που διέταξε ο Πούτιν στην Ουκρανία, αλλά επιμένει ότι η Γαλλία πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από την Ουάσιγκτον και το Βερολίνο. Και μολονότι λέει ότι το Παρίσι θα παραμείνει στο ΝΑΤΟ, θα υπονόμευε θεμελιωδώς την ενταξιακή προοπτική της Ουκρανίας στη Συμμαχία, αλλά και στην ΕΕ.
Μολονότι η μέχρι τώρα στρατιωτική στήριξη της Γαλλίας στην Ουκρανία δεν ήταν από τις μεγαλύτερες, ωστόσο πρόσφερε υπό τον Μακρόν σημαντική οικονομική βοήθεια στο Κίεβο. Κι αν συνεχιστεί για άλλα τρία χρόνια ο πόλεμος, τότε η Λεπέν μπορεί να βάλει τέλος σε αμφότερες.
Κίνδυνος διάλυσης εκ των έσω της ΕΕ
Πέραν τούτων σχεδόν ολόκληρο το οικονομικό πρόγραμμα της Λεπέν, καθώς και μεγάλο μέρος της κοινωνικής και μεταναστευτικής της πολιτικής έρχονται σε ρήξη με την κοινοτική νομοθεσία, κάτι που η ίδια αποφεύγει να ομολογήσει δημοσίως ποντάροντας στο ότι πολλοί στη Γαλλία αγνοούν πώς λειτουργεί η ΕΕ.
Με μια τροποποίηση του Γαλλικού Συντάγματος, σημειώνει το Eurasia Group, η Λεπέν θα επιδιώξει να καταστήσει εφικτές τις διακρίσεις εις βάρος αλλοδαπών κατοίκων στη Γαλλία – περιλαμβανομένων των πολιτών της ΕΕ – αναφορικά με την εργασία, τη στέγαση και την πρόνοια. Θα προτιμούσε την ανάθεση σε γαλλικές επιχειρήσεις κρατικών και αυτοδιοικητικών συμβάσεων και θα χορηγούσε πρόσθετες επιδοτήσεις στους Γάλλους αγρότες. Ενώ θα επέβαλε εκ νέους ελέγχους στα σύνορα της Γαλλίας με τις γειτονικές της χώρας σε ευθεία ρήξη με την νομοθεσία της ΕΕ για την ελεύθερη μετακίνηση και το ελεύθερο εμπόριο, απειλώντας να προκαλέσει κατάρρευση της Κοινής Αγοράς.
Η Λεπέν έχει πει, εξάλλου, ότι θα παρακρατήσει μέρος της συνεισφοράς της Γαλλίας στον κοινοτικό προϋπολογισμό, μόνον που σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ τα χρήματα αυτά είναι ευρωπαϊκά, όχι γαλλικά. Κι αν εφαρμοστούν οι πολιτικές αυτές θα επιφέρουν προσφυγές στη Δικαιοσύνη και οικονμομικά αντίποινα από τις Βρυξέλλες και τα εθνικά δικαστήρια, που θα προκαλούσαν ιστορικών διαστάσεων κρίση στην Ένωση, αναφέρει ο αναλυτής του Eurasia Group.
Και καταλήγει: «Η Γαλλία, που βρίσκεται στο κέντρο της Ευρώπης πολιτικά και γεωγραφικά, θα μπορούσε υπό την Λεπέν να βρεθεί απομονωμένη, ή επικεφαλής μιας μικρής ομάδας διαφωνούντων κρατών, όπως η Ουγγαρία. Αλλά ενώ o αντιευρωπαϊσμός μιας Ουγγαρίας ή μιας Σλοβακίας ισοδυναμεί με στραμπουληγμένο άκρο, μια αντιευρωπαϊκή Γαλλία θα ήταν ασθένεια στην καρδιά και τον εγκέφαλο της Ευρώπης».