Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, πριν από έναν χρόνο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έλεγε ότι είχε απεριόριστη εμπιστοσύνη στην κρίση των επιστημόνων και ακολουθούσε τις οδηγίες τους με κλειστά μάτια.
«Μια αρχή μας καθοδηγεί στις δράσεις μας και θα πρέπει να εξακολουθήσει να το κάνει: είναι η εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Πρέπει να ακούμε αυτές και αυτούς που γνωρίζουν», έλεγε ο Μακρόν στο πρώτο διάγγελμα που εκφώνησε στις 12 Μαρτίου 2020, στο πρώτο κύμα του Covid-19.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Le Monde», η επιλογή του να κλείσει τα σχολεία και να επιβάλει lockdown είχε βασιστεί στις οδηγίες των επιστημόνων.
«Πίσω από κάθε απόφαση που παίρνουμε, υπάρχουν οι λευκές μπλούζες», έλεγε, σε κάθε ευκαιρία, και ο υπουργός Υγείας, Ολιβιέ Βεράν. Αλλά, όσο περνούσε ο καιρός, ο Γάλλος πρόεδρος χειραφετήθηκε από την εποπτεία των ειδικών, αναφέρει η «Le Monde». Το «κλικ» έγινε, συγκεκριμένα, στις 13 Απριλίου 2020, όταν ο Μακρόν ανακοίνωσε ότι ξανακλείνουν τα σχολεία, από τις 11 Μαΐου 2020, παρά την αντίθετη γνώμη του επιστημονικού συμβουλίου. Από τότε και μετά, ο Μακρόν δεν άκουγε πλέον τους επιδημιολόγους, ενώ το περιβάλλον των συνεργατών του σχολίαζε, με κάποιο θαυμασμό: «Ο πρόεδρος έγινε επιδημιολόγος».
Στις κατ' ιδίαν συζητήσεις τους, οι συνεργάτες του Γάλλου προέδρου δείχνουν, πράγματι, εντυπωσιασμένοι από την ικανότητά του να αντιλαμβάνεται γρήγορα όλες τις έρευνες που έχουν γίνει για την πανδημία του κορωνοϊού.
«Μελετά όλες τις έρευνες, μόλις αυτές δημοσιεύονται. Σε σημείο που, μερικές φορές, ο πρόεδρος μπορεί να αναφερθεί σε κάποια έρευνα που οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη διαβάσει», σχολιάζει ένας εκ των συμμετεχόντων στις συσκέψεις, στη «Le Monde». Σύμφωνα με το περιβάλλον του, ο Μακρόν ακολουθεί και διαβάζει συνέχεια τον λογαριασμό στο Twitter του Guillaume Rozier, ιδρυτή του σάιτ CovidTracker, ένα από τα πιο έγκυρα για την εξέλιξη της πανδημίας.
«Ο πρόεδρος είχε δίκιο απέναντι σε όλους»
Κατά τη διάρκεια των συσκέψεων, ο Γάλλος πρόεδρος δεν αρκείται στο να ακούει τις παρατηρήσεις των ειδικών, αλλά θέτει πολλές ερωτήσεις και δεν διστάζει να πει τις προσωπικές του απόψεις.
«Ο πρόεδρος έχει αποκτήσει πραγματική γνώση στα υγειονομικά θέματα», καυχάται ο υπουργός Παιδείας, Ζαν-Μισέλ Μπλανκέ, σημειώνοντας ότι ο Μακρόν, λόγω της μεγάλης ευφυίας του και του χρόνου που δαπανά για να ενημερώνεται, έχει απόλυτη τεχνογνωσία.
«Ψάχνει κάθε μέρα ό,τι καινούριο παίζει, ώστε να μη χάνει κάποια εξέλιξη. Κάποια μέρα θα μπορούσε να γίνει και λοιμωξιολόγος», δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της γαλλικής Βουλής, Ρισάρ Φεράν, στα τέλη Φεβρουαρίου 2021, στην εφημερίδα «Le Parisien».
Πράγματι, ο Μακρόν έγινε λοιμωξιολόγος, όταν στις 25 Φεβρουαρίου παρήγγειλε δεκάδες εκατομμύρια δόσεις μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία επιτρέπουν σε ασθενείς να μην έχουν βαριά συμπτώματα από τον Covid-19. Ήταν μια προσωπική του απόφαση, παρότι το προεδρικό μέγαρο την παρουσίασε ως αποτέλεσμα συσκέψεων, αναφέρει η «Le Monde».
«Οι παρατρεχάμενοι του προεδρικού μεγάρου τον επαινούν και τον κολακεύουν ώστε να του δημιουργήσουν τον μύθο του πολέμαρχου ηγέτη απέναντι στον Covid », δηλώνει, γελώντας, ένας αξιωματούχος της κυβερνητικής πλειοψηφίας, στη γαλλική εφημερίδα.
Την άνοιξη του 2020, η απόφαση να ανοίξουν τα σχολεία είχε ήδη ερμηνευθεί από τους συνεργάτες του Μακρόν ως «νίκη της πολιτικής ηγεσίας απέναντι στην ιατρική». «Ο πρόεδρος είχε δίκιο έναντι όλων», υπερηφανευόταν το περιβάλλον του Εμανουέλ Μακρόν. Οι ίδιοι άνθρωποι δήλωναν περήφανοι και όταν ο Μακρόν αποφάσισε να επιβάλει νέο lockdown στις 29 Ιανουαρίου 2021, και το ερμήνευαν ως «κερδισμένο χρόνο».
Για τον Γάλλο πρόεδρο, οι οδηγίες των επιστημόνων δεν είναι πλέον θέσφατα, αλλά απόψεις και παράμετροι, όπως πολλές άλλες. Είναι στην ουσία ένα δεδομένο, το οποίο μπαίνει στη ζυγαριά με άλλα οικονομικά, εκπαιδευτικά, ψυχολογικά και κοινωνικά κριτήρια, με στόχο να ευρεθεί «ένα σημείο ισορροπίας».
Ωστόσο, γράφει η «Le Monde», η υγειονομική κατάσταση επιδεινώθηκε δραματικά τις τελευταίες ημέρες και πολλοί ειδικοί κατηγορούν τον Εμανουέλ Μακρόν ότι καμώνεται τον επιδημιολόγο και περιφρονεί την ακρίβεια των επιστημονικών δεδομένων.
«Είναι τρομερά απλοϊκό να δηλώνει ο πρόεδρος ότι είναι ειδικός στα επιδημιολογικά, επειδή διαβάζει τα πάντα στον τομέα αυτό. Άλλο είναι να διαβάζεις κι άλλο να καταλαβαίνεις», δήλωσε η επιδημιολόγος και ειδικός στη βιοστατιστική, Ντομινίκ Κοστατζιόλα, στην εφημερίδα «L’Express», στα μέσα Μαρτίου. Η ίδια είχε προειδοποιήσει, ήδη από τον Ιανουάριο 2021, ότι η Γαλλία θα έπρεπε να πάει αναγκαστικά σε νέο lockdown, εξαιτίας των μεταλλάξεων του ιού. Αλλά δεν εισακούστηκε, όπως και πολλοί άλλοι ειδικοί. Την άποψή της είχε συμμεριστεί και ο διάσημος γενετιστής Άξελ Καν, ο οποίος ειρωνεύτηκε τον Εμανουέλ Μακρόν που «θεωρεί ότι ξέρει τα πάντα για την πανδημία», όπως δήλωσε στο ραδιόφωνο Europe 1.
Απέναντι σε αυτό το κύμα διαμαρτυριών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γκαμπριέλ Ατάλ, προσπαθεί να χαμηλώσει τους τόνους. «Πράγματι, ο πρόεδρος ενδιαφέρεται για όλα τα θέματα που αφορούν τον ιό. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υποκαθιστά τους επιδημιολόγους. Αντίθετα, θέλει να μάθει περισσότερα από τις αναλύσεις τους, πριν λάβει αποφάσεις», δήλωσε στη «Le Monde».