Μετά από 96 ώρες σκληρών διαπραγματεύσεων στη Ντόχα, επιτεύχθηκε η πολυπόθητη συμφωνία ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς για απελευθέρωση των ομήρων και κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Οι «τελευταίες λεπτομέρειες» της συμφωνίας, που θα συνοδευτεί από ανταλλαγή ισραηλινών ομήρων με παλαιστινίους κρατούμενους, βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία της «οριστικοποίησης», σημείωσαν αργά το βράδυ οι υπηρεσίες του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Την επίτευξη εκεχειρίας ανακοίνωσε χθες ο αμερικανικός ιστότοπος Axios και το κανάλι Qahera της Αιγύπτου, υπενθυμίζοντας ότι περισσότεροι από 100 Ισραηλινοί όμηροι ελευθερώθηκαν από τη Γάζα σε μια εβδομαδιαία εκεχειρία τον Νοέμβριο του 2023.
Αμερικανοί αξιωματούχοι σημείωσαν πως η συμφωνία ολοκληρώθηκε με τη μεσολάβηση διπλωματών από τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και το Κατάρ, που έπεισαν τους εκπροσώπους Ισραήλ και Χαμάς να αποδεχθούν το προτεινόμενο σχέδιο.
Ο ρόλος του απεσταλμένου του Τραμπ
Κορυφαίος αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν απέδωσε εύσημα στον απεσταλμένο του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, τον Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος συμμετείχε στις συζητήσεις.
Ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Μπάιντεν για τη Μέση Ανατολή, ο Μπρετ ΜακΓκερκ, ήταν επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας και βρισκόταν στην περιοχή από τις 5 Ιανουαρίου και εργάστηκε εντατικά για την επίτευξη της πολύ περίπλοκης συμφωνίας.
Η διαδικασία επιταχύνθηκε -ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις- μετά τις απειλές του Ντόναλντ Τραμπ ότι θα ακολουθούσε «κόλαση» εάν η Χαμάς δεν απελευθέρωνε τους ομήρους μέχρι την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου.
Βασικό εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα ήταν η άρνηση της Χαμάς να γνωστοποιήσει με σαφήνεια πόσους και ποιους ομήρους θα απελευθέρωνε κατά την πρώτη φάση της εφαρμογής της συμφωνίας.
Περί τα τέλη Δεκεμβρίου, η Χαμάς συμφώνησε στη λίστα των ομήρων, επιταχύνοντας τις συζητήσεις για την απελευθέρωση αιχμαλώτων από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται σε φυλακές του Ισραήλ.
Τα έγγραφα της συμφωνίας
Την Κυριακή θα τεθεί σε εφαρμογή η συμφωνία της Γάζας
Η συμφωνία για εκεχειρία έξι εβδομάδων και επιστροφή Ισραηλινών ομήρων δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί επίσημα, αλλά έχει επιτευχθεί. «‘Εχουμε επική συμφωνία», ανακοίνωσε χθες ο Ντόναλντ Τραμπ. Το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ανακοίνωσε λίγο αργότερα ότι πρέπει να οριστικοποιηθούν πριν από το τέλος της ημέρας, τα σημεία στη συμφωνία που μένει να επιλυθούν.
Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η εφαρμογή της συμφωνίας θα μπορούσε να ξεκινήσει την Κυριακή, ενώ υπάρχει διορία 24-48 ωρών για να επιτραπούν προσφυγές κατά της συμφωνίας στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ.
«Η συμφωνία της Γάζας θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή», ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός του Κατάρ.
Η συμφωνία σε τρεις φάσεις θα ξεκινήσει με τη σταδιακή απελευθέρωση 33 ομήρων σε διάστημα έξι εβδομάδων, σε αντάλλαγμα εκατοντάδων Παλαιστίνιων γυναικών και παιδιών που βρίσκονται στις φυλακές του Ισραήλ.
Σύμφωνα με το BBC ανάμεσά τους είναι 10 γυναίκες και 11 άνδρες ηλικίας μεταξύ 50 και 85 ετών, καθώς και μικρά παιδιά που η Χαμάς είχε δηλώσει στο παρελθόν ότι σκοτώθηκαν σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας θα ξεκινήσουν κατά τη 16η ημέρα της πρώτης φάσης και αναμένεται ότι θα περιλαμβάνουν την απελευθέρωση όλων των υπολοίπων ομήρων (περιλαμβάνονται και οι Ισραηλινοί στρατιώτες), τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού.
Το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ θα εγγυηθούν την εφαρμογή της συμφωνίας.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία Ισραήλ - Χαμάς
Τα σημαντικότερα σημεία της συμφωνίας Ισραήλ - Χαμάς για τη Γάζα μετέδωσε το πρακτορείο Reuters:
- Ο συνολικός αριθμός των Παλαιστινίων που θα απελευθερωθούν θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ομήρων που θα αφήσει η Χαμάς. Μπορεί να κυμαίνεται από 990 έως και 1.650, στο πλαίσιο ανταλλαγής με 33 ομήρους.
- Το Ισραήλ θα απελευθερώνει 30 Παλαιστινίους για κάθε ισραηλινό όμηρο και 50 για κάθε Ισραηλινό ένστολο που κρατείται από τη Χαμάς.
- Η συμφωνία προβλέπει 600 φορτηγά ανθρωπιστικής βοήθειας καθημερινά στη Γάζα, εκ των οποίων τα 300 θα μεταφέρουν καύσιμα.
- Κατά τις πρώτες έξι εβδομάδες της εκεχειρίας το Ισραήλ θα αποσύρει σταδιακά τις δυνάμεις του από την κεντρική Γάζα ενώ εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι θα επιστρέφουν στα βόρεια του θύλακα
- Κατά την πρώτη φάση θα υπάρξει μείωση των ισραηλινών δυνάμεων από τον αποκαλούμενο διάδρομο της Φιλαδέλφεια στα σύνορα με την Αίγυπτο, ενώ η πλήρης απόσυρση δεν πρέπει να καθυστερήσει παραπάνω από 50 ημέρες
- Κατά την τρίτη φάση της εκεχειρίας θα επιστραφούν τα λείψανα των ομήρων και παράλληλα η Αίγυπτος, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Έθνη θα αναλάβουν την εποπτεία για την ανοικοδόμηση της Γάζας.
Ποιοι είναι οι δύο Αμερικανοί όμηροι που θα απελευθερωθούν πρώτοι από τη Χαμάς
Δύο Αμερικανοί όμηροι περιλαμβάνονται στη λίστα των ομήρων που θα απελευθερωθούν πρώτοι από τη Χαμάς, στη διάρκεια των έξι εβδομάδων που θα διαρκέσει η «πρώτη φάση» της συμφωνίας εκεχειρίας με το Ισραήλ.
Σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται για τον Κιθ Σίγκελ και τον Σαγκί Ντέκελ-Χεν, οι οποίοι απήχθησαν από την Χαμάς κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο νότιο Ισραήλ, που αποτέλεσε έναυσμα για τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Σίγκελ απήχθη μαζί με τη σύζυγό του Αβίβα, η οποία ήταν μεταξύ των ομήρων που απελευθερώθηκαν τον Νοέμβριο του 2023, στο πλαίσιο συμφωνίας για την ανταλλαγή αιχμαλώτων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Πανό διαμαρτυρίας στο Τελ Αβίβ -Πανηγυρισμοί από Παλαιστίνιους
Συγγενείς και φίλοι ύψωσαν ξανά πανό διαμαρτυρίας στην «πλατεία των ομήρων» στο Τελ Αβίβ, με τα πρόσωπα των αγαπημένων τους που απήχθησαν πριν από 466 ημέρες από τη Χαμάς.
Παλαιστίνιοι που βρίσκονται εκτοπισμένοι στη Γάζα πανηγυρίζουν την εκεχειρία των έξι εβδομάδων κάνοντας λόγο για την καλύτερη ημέρα της ζωής τους, ευελπιστώντας πως θα επιστρέψουν στη γενέτειρά τους για μια νέα αρχή.
Η επόμενη μέρα της εκεχειρίας
Δεν έχει γίνει γνωστό πότε και πόσοι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και αν η συμφωνία θα οδηγήσει σε πλήρη τερματισμό του πολέμου και πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα που αποτελούν τις κύριες απαιτήσεις της Χαμάς για την απελευθέρωση των συνολικά 100 ομήρων.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ και διεθνείς οργανώσεις αρωγής, περίπου το 90% των 2,3 εκατομμυρίων ανθρώπων της Γάζας έχουν εκτοπιστεί.
«Πονοκέφαλο» αποτελεί η διακυβέρνηση της μεταπολεμικής Γάζας. Ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός Μοχάμαντ Μουσταφά, προειδοποίησε ότι «μόνο η κατάπαυση του πυρός μπορεί εύκολα να δημιουργήσει την αίσθηση του κενού, της ανεκπλήρωτης ελπίδας». Πρόσθεσε για μια ακόμη φορά ότι θα ήταν απαράδεκτο για οποιαδήποτε άλλη οντότητα εκτός από την Παλαιστινιακή Αρχή να διοικεί τη Λωρίδα της Γάζας στο μέλλον. Οι ΗΠΑ ζητούν ανασύσταση της Παλαιστινιακής Αρχής για να κυβερνά τόσο τη Δυτική Όχθη όσο και τη Γάζα.
Προετοιμασίες στο Ισραήλ για την υποδοχή των ομήρων της Χαμάς
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως έχει αρχίσει προετοιμασίες για την υποδοχή ομήρων στο πλαίσιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Διευκρίνισε μέσω X ότι η επιχείρηση προετοιμασίας βαφτίστηκε «Φτερά ελευθερίας».
Στο μεταξύ, ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ συναντήθηκε με την πρόεδρο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ), τη Μιριάνα Σπόλιαριτς, ώστε να γίνουν διευθετήσεις για την εφαρμογή της συμφωνίας, σύμφωνα με τις υπηρεσίες του.
Η ΔΕΕΣ είχε παραλάβει τους ομήρους από τους παλαιστίνιους μαχητές κατά την μοναδική μέχρι τώρα ανακωχή, τον Νοέμβριο του 2023, παραδίδοντάς τους κατόπιν στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις.
Με βάση όσα ανακοίνωσε το Κατάρ, χώρα που μεσολαβεί στις έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και τη Χαμάς, στην πρώτη φάση της συμφωνίας θα απελευθερωθούν 33 όμηροι.
Πάντα σύμφωνα με τη Ντόχα, η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ την Κυριακή 19η Ιανουαρίου στις 12:15 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας).