Η μεγαλύτερη διαρροή οικονομικών δεδομένων από την Κύπρο εγείρει ανησυχίες για τον ρόλο του κράτους της ΕΕ στη διαχείριση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, υποστηρίζει δημοσίευμα του Guardian.
Η Κύπρος έχει υποσχεθεί να αυστηροποιήσει τους ελέγχους στον χρηματοπιστωτικό της τομέα, καθώς μια έρευνα που δημοσιεύθηκε από το βρετανικό μέσο και τους συνεργάτες του αποκαλύπτει ότι Ρώσοι ολιγάρχες μετέφεραν περιουσιακά στοιχεία εκατοντάδων εκατομμυρίων, μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο ρόλος της λογιστικής εταιρείας PwC Cyprus και άλλων συμβούλων στη διαχείριση των συναλλαγών, καθώς οι ένοπλες δυνάμεις του Βλαντίμιρ Πούτιν εξαπέλυαν την επίθεσή τους στην Ουκρανία, προέκυψε από το Cyprus Confidential, μια «δεξαμενή» 3,6 εκατομμυρίων αρχείων που διέρρευσε από ανώνυμη πηγή στη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) και τη γερμανική Paper Trail Media, η οποία μοιράστηκε την πρόσβαση με τον Guardian και άλλους συνεργάτες του.
Η διαρροή οικονομικών δεδομένων από την Κύπρο ρίχνει επίσης φως στο πώς αδιαφανείς υπεράκτιες δομές που διαχειρίζονται λογιστές και πάροχοι εταιρικών υπηρεσιών στο κράτος μέλος της ΕΕ μπορεί να επέτρεψαν αδήλωτες πληρωμές σε έναν σημαίνοντα δυτικό δημοσιογράφο, καθώς και πιθανές παραβιάσεις των κανόνων σχετικά με τη χρηματοδότηση ποδοσφαιρικών συλλόγων, σημειώνει το δημοσίευμα.
«Μηδενική ανοχή» θα δείξει η κυπριακή κυβέρνηση
Η κυπριακή κυβέρνηση απάντησε υποσχόμενη μια «προσέγγιση μηδενικής ανοχής» στις παραβιάσεις των κυρώσεων, καθώς μάχεται για να διαφυλάξει τη φήμη της ως χρηματοπιστωτικού κέντρου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Κύπρος λαμβάνει τεχνική υποστήριξη από τη βρετανική κυβέρνηση για τη δημιουργία μιας μονάδας εφαρμογής κυρώσεων το επόμενο έτος, ενώ τα σχέδια θα υποβληθούν αυτόν τον μήνα μαζί με μια έκθεση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι αρχές της διερευνούν και διώκουν το οικονομικό έγκλημα. Έχει επίσης ενταχθεί σε ένα διασυνοριακό σχέδιο της ΕΕ για την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων.
Οι ακριβείς κανόνες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα και την επιβολή των κυρώσεων κατά του Πούτιν και των αξιωματούχων, πολιτικών και επιχειρηματιών που βρίσκονται κοντά στο καθεστώς του βρίσκονται τώρα υπό εξέταση, τόσο εντός της Κύπρου όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο πρόεδρος, ο γενικός εισαγγελέας, βασικά μέλη του υπουργικού συμβουλίου και αξιωματούχοι ενημερώθηκαν σε συνάντηση υψηλού επιπέδου την περασμένη εβδομάδα σχετικά με την πρόοδο της χώρας στην εφαρμογή αυστηρότερων ελέγχων.
Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, δήλωσε:
«Η στρατηγική της κυβέρνησής μας, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Μάρτιο του 2023, είναι η μηδενική ανοχή σε θέματα που αφορούν την αποφυγή κυρώσεων και την παραβίαση του νόμου και κατ' επέκταση η διασφάλιση της χώρας ως αξιόπιστου χρηματοπιστωτικού κέντρου. Θα ήθελα να τονίσω ότι η κυβέρνησή μας δεσμεύεται απερίφραστα για την καταπολέμηση της διαφθοράς και της παράνομης χρηματοδότησης και θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των κυρώσεων της ΕΕ».
Η διαρροή αποκαλύπτει την κλίμακα του ρόλου της Κύπρου ως πύλης εισόδου στην Ευρώπη για την ελίτ που συνδέεται με το Κρεμλίνο, υποστηρίζει ο Guardian. Μεταξύ των 104 Ρώσων δισεκατομμυριούχων που εντόπισε το περιοδικό Forbes το 2023, τα δύο τρίτα εμφανίζονται μαζί με μέλη της οικογένειάς τους ως πελάτες των επαγγελματικών παρόχων υπηρεσιών του νησιού. Υπάρχουν αρχεία που αφορούν 71 Ρώσους πελάτες που έχουν τεθεί υπό κυρώσεις από τον Φεβρουάριο του 2022. Πολλές από αυτές τις σχέσεις έχουν έκτοτε τερματιστεί, λένε οι σύμβουλοι.
Tι αποκαλύπτουν τα αρχεία της Cyprus Confidential
Τα απόρρητα αρχεία της Cyprus Confidential αποκαλύπτουν:
- Η PwC Κύπρου και άλλοι σύμβουλοι βοήθησαν έναν από τους ισχυρότερους ολιγάρχες της Ρωσίας, τον Αλεξέι Μορντάσοφ, να προσπαθήσει να μεταβιβάσει 1 δισ. λίρες σε δημόσια εταιρεία την ημέρα που τέθηκε υπό τις κυρώσεις της ΕΕ. Ο Guardian πληροφορήθηκε ότι η μεταβίβαση υπόκειται σε «συνεχιζόμενη» ποινική έρευνα στην Κύπρο.
- 600.000 ευρώ αδήλωτων πληρωμών από εταιρείες που συνδέονται με τον ίδιο ολιγάρχη σε έναν σημαίνοντα Γερμανό δημοσιογράφο, ο οποίος θεωρείται κορυφαίος ειδικός σε θέματα Ρωσίας, για να υποστηρίξει την έκδοση δύο βιβλίων για τον Πούτιν.
- Δεκάδες εκατομμύρια σε υπεράκτιες πληρωμές που πραγματοποίησε ο Ρομάν Αμπράμοβιτς κατά τη διάρκεια της ιδιοκτησίας του στην ποδοσφαιρική ομάδα Τσέλσι σε ατζέντηδες, σκάουτερ και αξιωματούχους του συλλόγου, οι οποίες ενδέχεται να παραβίασαν τους αυστηρούς ποδοσφαιρικούς κανόνες για τη λογιστική και το οικονομικό fair play.
- Μη αποκαλυπτόμενες συμφωνίες που επέτρεψαν στον Αμπράμοβιτς και τον αθλητικό ατζέντη Πίνι Ζαχαβί να ελέγχουν τις καριέρες 21 νεαρών ποδοσφαιριστών στο πλαίσιο αμφιλεγόμενων συμφωνιών, οι οποίες έχουν συγκριθεί με «δουλεία», υπό όρους,
Το υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου ξεκίνησε ποινική έρευνα
Αφού προσεγγίστηκε για το ρεπορτάζ αυτό, το υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου δήλωσε ότι ξεκίνησε ποινική έρευνα για τη μεταβίβαση του μεριδίου του Μορντάσοφ στον μεγαλύτερο τουριστικό πράκτορα της Ευρώπης, την Tui. Το όνομα του μεγιστάνα εμφανίστηκε στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ στις 28 Φεβρουαρίου 2022, με έγγραφα που φαίνεται να δείχνουν ότι οι σύμβουλοί του επιχείρησαν να μεταβιβάσουν το μερίδιο του ύψους 1 δισ. λιρών στη Μαρίνα Μορντάσοβα, η οποία φέρεται να είναι η σύντροφος του.
Εκπρόσωπος του υπουργείου δήλωσε: «Είμαστε ενήμεροι για τις μεταβιβάσεις μετοχών της Tui και διεξάγεται ποινική έρευνα».
Η Tui είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες που είναι εισηγμένες στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και του Ανόβερου και οι λεπτομέρειες της μεταβίβασης, η οποία αντιπροσώπευε περίπου το ένα τρίτο των μετοχών της εταιρείας, είχαν δηλωθεί σε αρχεία του χρηματιστηρίου που άρχισαν στις 4 Μαρτίου 2022.
Εκπρόσωπος του Μορντάσοφ δήλωσε ότι ο ίδιος και οι εταιρείες του ενεργούσαν πάντα σύμφωνα με «δίκαιες επιχειρηματικές πρακτικές και αυστηρή συμμόρφωση με τους κανονισμούς». Πρόσθεσαν: «Όλες οι πληροφορίες και οι κανονιστικές κοινοποιήσεις σε σχέση με τη μεταβίβαση μετοχών γνωστοποιήθηκαν δεόντως στις αρμόδιες αρχές και δημοσιοποιήθηκαν στο βαθμό που απαιτείται από το νόμο λίγο μετά τη μεταβίβαση των μετοχών, γεγονός που αποδεικνύει σαφώς ότι δεν υπήρχε πρόθεση να αποκρυφθεί κάτι ή να παρακαμφθούν οι νόμοι».
Εκπρόσωπος της PwC δήλωσε: «Η PwC δεν έχει καμία σχέση με τη μεταβίβαση των μετοχών. Κάθε ισχυρισμός για μη συμμόρφωση με τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη, διερευνάται και λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα, εάν είναι απαραίτητο».
Τα έγγραφα που διέρρευσαν, τα οποία χρονολογούνται από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως τον Απρίλιο του 2022, δείχνουν σχεδόν 800 εταιρείες και καταπιστεύματα εγγεγραμμένα σε φορολογικούς και μυστικούς παραδείσους που ανήκαν ή ελέγχονταν από Ρώσους οι οποίοι έχουν τεθεί υπό κυρώσεις από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται περισσότερες από 650 κυπριακές εταιρείες και καταπιστεύματα.
Οι πρωτοβουλίες Χριστοδουλίδη
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, που εξελέγη πρόεδρος τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, ηγήθηκε των προσπαθειών να ευθυγραμμίσει τον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών μετά από δεκαετίες χαλαρής ρύθμισης, αναφέρει ο Guardian.
Η κυβέρνησή του προχώρησε σε αυστηρότερους ελέγχους για το ρωσικό κεφάλαιο αυτή την άνοιξη, όταν οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλαν κυρώσεις σε 23 κατόχους κυπριακών διαβατηρίων και σε περισσότερες από 12 εταιρείες εγγεγραμμένες στην Κύπρο, συμπεριλαμβανομένης της εταιρείας υπεράκτιων υπηρεσιών MeritServus, η οποία αποκαλύφθηκε από τον Guardian ότι βοήθησε τον Αμπράμοβιτς να μεταφέρει τα περιουσιακά του στοιχεία σε μέλη της οικογένειάς του λίγο πριν προστεθεί στον κατάλογο των κυρώσεων.