Τον κώδωνα του κινδύνου για μια «τεράστια δημοσιονομική ωρολογιακή βόμβα» που απειλεί να εκραγεί στις ΗΠΑ μόλις υποχωρήσει η πανδημία του νέου κορωνοϊού κρούει ο Πολ Κρούγκμαν.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε ο νομπελίστας οικονομολόγος στο Business Insider επισημαίνει ότι ο κίνδυνος αυτός δεν τυγχάνει επαρκούς κάλυψης από τα ΜΜΕ και προβλέπει ότι την ώρα που η αμερικανική οικονομία θα είναι έτοιμη να ανακάμψει θα υπάρξουν μαζικές απολύσεις κρατικών υπαλλήλων και περικοπές των επιδομάτων ανεργίας εκτός κι αν η κυβέρνηση Τραμπ και το Κογκρέσο συμφωνήσουν σε ένα νέο πακέτο τόνωσης της οικονομίας, αφού εκείνο των δύο τρις. δολαρίων, που αποφασίστηκε πρόσφατα είναι κυρίως ανακουφιστικού χαρακτήρα και ίσως χρειαστεί να διπλασιαστεί ή να φθάσει ακόμη και τα πέντε τρισ. δολάρια!
«Ανακουφιστικού χαρακτήρα» το πακέτο που ανακοίνωσε ο Τραμπ για την οικονομία
«Εκείνα που είναι πράγματι πολύ σημαντικά [από το πακέτο που ανακοινώθηκε] είναι τα επιδόματα ανεργίας, μετρητά για τις οικογένειες, δάνεια για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επιτρέπουν στους πλέουν πληττόμενους να τα βγάλουν πέρα με την ελάχιστη δυνατή οικονομική δυσχέρεια. Το πακέτο προσφέρει κάποια τόνωση και στην οικονομία. Υπάρχουν τομείς της που είναι ακόμη ζωντανοί. Δεν θέλουμε να καταρρεύσουν επειδή ουδείς θα έχει χρήματα να ξοδέψει. Πρωτίστως, όμως, πρόκειται για ένα γιγάντιο πακέτο ανακουφιστικού χαρακτήρα, που δυστυχώς, παρά το μέγεθός του, πιθανώς δεν θα είναι αρκετά μεγάλο. Περίπου το 20 -25% της οικονομίας θα κατεβάσει ρολά για παρατεταμένη περίοδο. Προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε τα απωλεσθέντα εισοδήματα των ανθρώπων, αλλά όχι στο 100%. Έχουμε μια οικονομία της τάξης των 20 τρισ. δολαρίων ετησίως, άρα ίσως χρειαστούν ανάμεσα σε 4 με πέντε τρις.
Ο ιδιωτικός τομέας δεν επενδύει. Οι αιτήσεις για στεγαστικά δάνεια έχουν καταρρεύσει. Ποιος θα φτιάξει κτίρια, πάρκα κι όλα αυτά εν μέσω μιας πανδημίας; Οι ιδιωτικές αποταμιεύσεις έχουν σίγουρα εκτοξευθεί. Ίσως ο κόσμος να ξοδεύει κάποια από τα χρήματα, όχι σε εστιατόρια ή άλλα πράγματα, αλλά πολλά χρήματα τα αποταμιεύει. Έχουμε λοιπόν αυτό το τεράστιο πλεόνασμα στον ιδιωτικό τομέα, χρήμα που ψάχνει κάπου να τοποθετηθεί. Το προσφέρουν δωρεάν στην κυβέρνηση. Τα πραγματικά επιτόκια είναι αρνητικά. Άρα ας δανειστεί το κράτος», σημειώνει.
«Θα χαθούν άδικα δεκάδες χιλιάδες ζωές λόγω της άρνησης παραδοχής του προβλήματος από την κυβέρνηση Τραμπ»
Ο Κρούγκμαν υπογραμμίζει ότι η απάντηση της κυβέρνησης Τραμπ στην επιδημία του κορωνοϊού ήταν πολύ καθυστερημένη με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος. «Είμαστε πολύ πίσω. Ήταν ήδη προφανές από τον Ιανουάριο ότι η κατάσταση αυτή είναι υψηλότατου κινδύνου κι έπρεπε να προχωρήσουμε σε μαζική διενέργεια εξετάσεων, να λάβουμε μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, όλα αυτά που συμβάλλουν στον περιορισμό της επιδημίας. Κι ακόμη και τώρα δεν κάνουμε όλα αυτά που κάνει κάποιος όταν αντιμετωπίζει μια έκτακτη κατάσταση, δηλαδή κρατικοποίηση της παραγωγής ουσιώδους εξοπλισμού, όπως οι αναπνευστήρες.
Η άρνηση παραδοχής του προβλήματος του κορωνοϊού, που είναι κατά βάση το ίδιο με την άρνηση της κλιματικής αλλαγής, ήταν κρίσιμη, κι αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να πεθάνουν άδικα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σ’ αυτή τη χώρα», επισημαίνει.
Οι οικονομικές επιπτώσεις θα διαρκέσουν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι νομίζουμε
Ο Κρούγκμαν θεωρεί ότι η κρίση θα παραταθεί ακόμη κι όταν υποχωρήσει η πανδημία λόγω του ότι οι τοπικές κυβερνήσεις στις κατά τόπους πολιτείες σε αντίθεση με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση πρέπει να κρατούν ισοσκελισμένους τους προϋπολογισμούς τους κάθε χρόνο. Και μ’ αυτή την επιδημία του κορωνοϊού καταγράφουν απώλειες σε φορολογικά έσοδα, έχουν έξτρα έξοδα και γι’ αυτό στο εγγύς μέλλον «θα απολύσουν κόσμο. Θα θυμίζει πολύ αυτό που συνέβη μετά την κρίση του 2008 όταν οι απολύσεις δασκάλων, κρατικών υπαλλήλων έπαιξαν μεγάλο παράγοντα στην καθυστέρηση της ανάκαμψης της οικονομίας (…)
Παρεμπιπτόντως τα έκτακτα επιδόματα ανεργίας είναι μόνον για το επόμενο τετράμηνο. Πολλή από την οικονομική στήριξη που παρέχουμε τώρα θα τελειώσει την ώρα που θα ελπίζουμε να αρχίσει να αναρρώνει η οικονομία. Πραγματικά ανησυχώ ότι οι οικονομικές επιπτώσεις ίσως διαρκέσουν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι νομίζει ο κόσμος…».