Η ιστορία με το κινεζικό μπαλόνι απειλεί να γίνει μια στιγμή ορόσημο στο νέο επικίνδυνο ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων: Για πρώτη φορά, οι Αμερικανοί βίωσαν μια απτή πρόκληση στην εθνική τους ασφάλεια από το Πεκίνο, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το CNN.
Το αεροσκάφος, το οποίο περιέγραψε η Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών ως κατασκοπευτικό μπαλόνι, αποτέλεσε μια σχετικά low-tech, μέτρια απειλή ασφάλειας σε σύγκριση με την πολυεπίπεδη κατασκοπεία και τον οικονομικό, στρατιωτικό, γεωπολιτικό και όχι μόνο ανταγωνισμό που εντείνεται κάθε μέρα.
Δείχνουν υπαίτιους με το δάχτυλο στις ΗΠΑ για το μπαλόνι
Αλλά καθώς πλανάτο στους «αιθέρες» των ΗΠΑ πριν καταρριφθεί στην Καρολίνα, το μπαλόνι δημιούργησε μια στιγμή όπου η ιδέα απειλής της ίδιας της αμερικανικής ενδοχώρας από την Κίνα δεν ήταν ούτε μακρινή, ούτε θεωρητική, ούτε άγνωστη, ούτε κάτι που μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Και υπογράμμισε πώς στη σημερινή έντονα πολωμένη Αμερική, η πρώτη αντίδραση της Ουάσινγκτον ήταν να δείξει υπαίτιους με το «δάκτυλο» και όχι να ενωθούν όλοι απέναντι στην απειλή αυτή.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που κινεζικά μπαλόνια πέρασαν στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια αυτής της προεδρίας του Μπάιντεν ούτε ήταν η τελευταία και στρατιωτικές πηγές ανέφεραν στο CNN πως αυτήν τη φορά δεν επρόκειτο για τόσο σοβαρή απειλή κατασκοπείας ή εθνικής ασφαλείας.
Ωστόσο, αυτή του η «περιδιάβαση» από την Μοντάνα (στις ΒΔ ΗΠΑ) μέχρι και τις ανατολικές ακτές της χώρας δημιούργησαν μια φρενίτιδα στα social media και αναστάτωση στην Ουάσινγτον.
Τα άμεσα ερωτήματα στον Μπάιντεν, τα «πυρά» από τους Ρεπουμπλικάνους
Σε αυτό που φαινόταν ταυτόχρονα ως ένα υψηλό γεωπολιτικό διακύβευμα και μια μεγάλη φάρσα, ο Λευκός Οίκος απέτυχε να εξηγήσει γιατί δεν κατέρριψε κατευθείαν το μπαλόνι, ενώ αξιωματούχοι στη Ν. Καρολίνα προειδοποιούσαν τους πολίτες να μην ανοίξουν πυρ εναντίον του με τις καραμπίνες τους.
Το αιχμηρό tweet του υιού Τραμπ για να καταρρίψουν το μπαλόνι της Κίνας οι ίδιοι οι κάτοικοι της Μοντάνα
Όλο αυτό άφησε τον πρόεδρο Μπάιντεν ευάλωτο, ενώ εντείνονται οι κριτικές των Ρεπουμπλικάνων εναντίον του. Το μπαλόνι δεν μπορούσε απλώς να αγνοηθεί, ιδίως ενώ ο Άντονι Μπλίνκεν ετοιμαζόταν για ταξίδι στο Πεκίνο, το οποίο γρήγορα ακυρώθηκε μετά την πολιτική θύελλα που προκλήθηκε λόγω του μπαλονιού.
Συγκεκριμένα, οι Ρεπουμπλικανοί γρήγορα τον χαρακτήρισαν «ανήμπορο», πολιτικό που «εύκολα τρομοκρατήθηκε» από την Κίνα και αργό στο να υπερασπιστεί την αμερικανική επικράτεια. Ενώ αυτή η κριτική είναι εύκολη «από το μεγάφωνο», ο αναβρασμός που δημιουργείται θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο περιβάλλον και για τους μελλοντικούς σχεδιαστές πολιτικής στις ΗΠΑ σε σχέση με το να αποφευχθεί μια σύγκρουση με την Κίνα.
«Δεν θα έπρεπε να έχουμε αφήσει την Κίνα να γελοιοποιεί τον εναέριο χώρο μας», είπε την Κυριακή ο αρχηγός των Ρεπουμπλικανών στη Γερουσία, Μιτς Μακκόνελ. Σε παρόμοιο μήκος κύματος, ο Μάρκο Ρούμπιο, ο γερουσιαστής των Ρεπουμπλικάνων από τη Φλόριντα: «Η κυβέρνηση Μπάιντεν αντέδρασε για άλλη μια φορά χωρίς αποφασιστικότητα και αργά, σε ό,τι αφορά ζητήματα ασφάλειας», ενώ τόνισε πως η ήπια στάση του Μπάιντεν εγείρει ζητήματα σχετικά με το πώς θα αντιμετωπιστούν απειλές, όπως αυτές που εγίερει το Πεκίνο απέναντι στην Ταϊβάν.
Ενώ το Πεκίνο εξέφρασε μεταμέλεια (ασυνήθιστο) για την εισβολή αυτού που ονόμασε ως μετεωρολογικό σκάφος, οι επικριτές του είδαν το συμβάν ως το τελευταίο παράδειγμα μιας αναιδούς επιθυμίας του να επιδείξει την ισχύ του πέρα από την περιοχή που κατά κανόνα δραστηριοποιείται, να καταπατήσει τους κανόνες «συμβίωσης» ανάμεσα στα έθνη και να επιχειρήσει με επιθετικό τρόπο να αυξήσει την επιρροή και τις επιχειρήσεις κατασκοπείας του στην υφήλιο. Παραδοσιακοί στόχοι άλλωστε αποτελούν σύμφωνα με την ανάλυση επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και οι Σινο-Αμερικανοί.
«Οι ΗΠΑ έκαναν ξεκάθαρο πως πρόκειται για απαράδεκτη εισβολή στην αμερικανική επικράτεια», είπε ο υπουργός μεταφορών Pete Buttigieg στο CNN. Ενώ η Κίνα έχει πολλούς κατασκοπευτικούς δορυφόρους εκπαιδευμένους να «λοκάρουν» στις ΗΠΑ και το αντίστροφο η εξόφθαλμη πτήση του μπαλονιού πυροδότησε οργή στην Ουάσινγκτον. Αντίστοιχα, αυτό το συμβάν απειλεί να απελευθερώσει πολιτικές, διπλωματικές και στρατιωτικές δυνάμεις και στα δύο κράτη, που δείχνουν πόσο δύσκολο είναι αυτή η αυξανόμενη αντιπαλότητα να μην φτάσει σε σημείο «βρασμού» και να προκαλέσει ίσως πόλεμο.
Μέχρι το μπαλόνι να περάσει στον αμερικανικό ενάεριο χώρο, υπήρχε ένα μικρό παράθυρο μεταξύ της εξασφάλισης μιας τρίτης θητείας από τον Σι Τζινπίνγκ και της επόμενης αναμέτρησης για την εκλογή προέδρου στις ΗΠΑ, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια χαλάρωση των διπλωματικών εντάσεων. Αυτή η ευκαιρία ίσως ήδη να έχει χαθεί.
Πιθανή σύγκρουση Πενταγώνου-Λευκού Οίκου
Το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ πρέπει να εξηγήσει γιατί το μπαλόνι δεν καταρρίφθηκε πριν διασχίσει τις ηπειρωτικές ΗΠΑ, ενώ το συμβάν αυτό αποτελεί κίνδυνο για να δημιουργηθούν εντάσεις μεταξύ του Πενταγώνου και του Λευκού Οίκου, ενόσω ο τελευταίος δέχεται «σφοδρά πυρά» για τη διαχείριση του ζητήματος, όπως και για το τι θα πρέπει να συμβεί την επόμενη φορά.
Οι προκλήσεις του Σι Τζινπίνγκ
Ταυτόχρονα, «εύφλεκτο» ζήτημα για την κινεζική πολιτική μπορεί να αποτελέσει ο τρόπος που καταρρίφθηκε το μπαλόνι, από έναν πύραυλο ενός αμερικανικού αεροσκάφους. Πρόκειται για μια νέα ντροπιαστική στιγμή για τον Σι Τζινπίνγκ, του οποίου η παγίωση στην εξουσία μέσω μιας τρίτης θητείας είχε ήδη επισκιαστεί από την αποτυχημένη απόπειρα καταπολέμησης του COVID-19, από άνευ προηγουμένου διαδηλώσεις κατά του lockdown και τώρα από μια μείζονα κρίση με τις ΗΠΑ. Υφίσταται το ερώτημα αν ήταν μια εσκεμμένη πράξη για να προκληθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή ένα λάθος, ενώ θα μπορούσε να αποτελεί ένας τρόπος εκ μέρους φιλοπόλεμων τμημάτων στις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις να «ρεζιλέψουν» την πολιτική ηγεσία ή να εκτροχιάσουν τις προσπάθειες ύφεσης της έντασης ενόψει της επίσκεψης Μπλίνκεν στο Πεκίνο.
Το επεισόδιο αυτό δείχνει πως ενώ το ΚΚ Κίνας είναι καταπιεστικό και χωρίς φραγμούς, οι πολιτικές για ζητήματα που διακυβεύονται πολλά είναι τόσο επισφαλείς στο Πεκίνο, όσο και στην Ουάσινγκτον.
Οι παλιές κρίσεις ξεπεράστηκαν - Αλλά σήμερα η Κίνα είναι διαφορετική
Η εκτενής ανάλυση του CNN αναφέρει πως πολλές «καταστροφικές στιγμές» μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας αποσοβήθηκαν, χωρίς να υπάρξει κλιμάκωση. Το 1999 στον πόλεμο στο Κόσοβο, αμερικανικές βόμβες χτύπησαν την κινεζική πρεσβεία στο Κόσοβο, προκαλώντας την οργή του Πεκίνου. Το 2001, ένα κατασκοπευτικό σκάφος των ΗΠΑ και ένα κινεζικό μαχητικό συγκρούστηκαν στη νότια Κινεζική Θάλασσα. Ο Κινέζος πιλότος σκοτώθηκε και χρειάστηκε εργώδης διπλωματική προσπάθεια από τις ΗΠΑ για να απελευθερωθεί το πλήρωμα του αμερικανικού αεροσκάφους.
Αυτά όμως συνέβησαν σε μια περίοδο που η Κίνα «όφειλε» να μπει στην παγκόσμια οικονομία και δεν αντιμετωπιζόταν ως εχθρός. Αυτή η επιλογή πλέον δεν υπάρχει στο τραπέζι, μετά την έλευση του Σι Τζινπίνγκ και την ισχυροποίηση της Κίνας και των φιλοδοξιών της. Μετά από δύο δεκαετίες, οι στόχοι του Πεκίνου θεωρώνται πλέον ασύμβατοι με τους αμερικανικούς στόχους στον Ειρηνικό Ωκεανό. Το Πεκίνο βλέπει στις προσπάθειες «προώθησης της δημοκρατίας» όπως αναφέρουν οι Αμερικανοί τους στόχους τους στην εξωτερική τους πολιτική, την προσπάθεια από πλευράς Ουάσινγκτον να εμποδίσει την πορεία της Κίνας προς το να γίνει μια μεγάλη δύναμη.
Για αυτό και πολλοί παρατηρητές κρίνουν πως ΗΠΑ και Κίνα είναι αναπόφευκτα σε συγκρουσιακή πορεία, που μοιάζει μάλιστα πιο πιθανή μετά από μια φαινομενικά αθώα πτήση ενός μπαλονιού κατά μήκος των ΗΠΑ.