Ως σημάδι εξέλιξης της ανθρώπινης συνείδησης και απροθυμίας πολλών κυβερνήσεων ανά την υφήλιο να κατηγορηθούν για αδράνεια και να θυσιάσουν τη δημόσια υγεία στο βωμό της ανάπτυξης ερμηνεύει η Liberation την απόφασή τους να απαντήσουν με δρακόντεια μέτρα στην πανδημία του κορωνοϊού.
Την ώρα που ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ετοιμάζεται να απευθύνει απόψε διάγγελμα καθώς ο αριθμός των νεκρών από τον κορωνοϊό έχει φθάσει τους 48 στη χώρα κι η κυβέρνησή του είναι έτοιμη - όπως φημολογείται στο Παρίσι- να περάσει στη Φάση 3, το υψηλότερο επίπεδο κρατικής αντίδρασης, ο διευθυντής έκδοσης της Liberation, Λοράν Ζοφρέν, σημειώνει στο άρθρο γνώμης: «Το θέμα της μετάβασης σε πολύ πιο περιοριστικά μέτρα για τον πληθυσμό τίθεται ήδη στη Γαλλία με μοναδικό στόχο τον περιορισμό του αριθμού των θυμάτων και την αποτροπή μιας δραματικής συμφόρησης στο σύστημα Υγείας. Ο κορεσμός των νοσοκομειακών υπηρεσιών θα προκαλούσε πανικό (…) Υπάρχει φόβος ότι οι [Γάλλοι} γιατροί θα υποχρεωθούν κάποια στιγμή να επιλέγουν τους ασθενείς που θα λαμβάνουν θεραπεία με αυθαίρετα κατά το μάλλον ή ήττον κριτήρια: την ηλικία, την κατάσταση της υγείας ή άλλα, να επιλέγουν ποιοι θα εισάγονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και ποιοι όχι.
Ορισμένοι εκφράζουν κατ’ ιδίαν τη λύπη τους γι’ αυτή τη δυσαναλογία μεταξύ της πραγματικής απειλής και των δρακόντειων μέτρων που υιοθετούνται σε έναν αυξανόμενο αριθμό χωρών. Και επιρρίπτουν την ευθύνη σε μια άλλη παρενέργεια της παγκοσμιοποίησης: την εν ριπή οφθαλμού κυκλοφορία δραματικών εικόνων, που σπέρνουν ανησυχία και κινητοποιούν την κοινή γνώμη αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να αναλαμβάνουν δράση πέραν του αναγκαίου. Οι τελευταίες μπορούν να απαντήσουν ότι προτιμούν να λάβουν πάρα πολλά μέτρα παρά όχι αρκετά, ότι “δεν είμαστε έτοιμες να κατηγορηθούμε για αδράνεια”. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει την πρόκληση μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με συνέπειες που δεν θα είναι μόνον υλικές. Είναι γνωστό ότι σε περίπτωση βαθιάς ύφεσης μπορεί επίσης να επηρεαστεί και η δημόσια υγεία, π.χ. λόγω του λουκέτου σε επιχειρήσεις ή μιας σημαντικής αύξησης της ανεργίας.»
Η δημόσια υγεία μπαίνει μπροστά από την ανάπτυξη
Όπως σημειώνει ο διευθυντής έκδοσης της Liberation, δεν πρόκειται μόνον για μια μηντιακή έξαψη και μια ψύχωση της κοινής γνώμης που περνά στις κυβερνήσεις. «Υπάρχει και μια άλλη εξήγηση, που ίσως μεταφράζεται – το απόλυτο παράδοξο – σε μια μορφή προόδου. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αυξηθεί θεαματικά σε πολλές χώρες το ενδιαφέρον για τη δυστυχία ατόμων, είτε πρόκειται για μειονότητες είτε εν προκειμένω για ασθενείς ή μελλοντικούς ασθενείς.
Μια απλή ιστορική σύγκριση το αποδεικνύει. Το 1918-19 η υφήλιος επλήγη από μια καταστροφική πανδημία γρίπης, που έμελε να προκαλέσει το θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι χώρες που ήταν σε εμπόλεμη κατάσταση έκρυβαν επιμελώς την έκταση της μάστιγας για να μην πέσει το ηθικό των στρατευμάτων. Η γρίπη ονομάστηκε «ισπανική» επειδή σε αντίθεση με άλλες χώρες στην Ισπανία, που δεν μετείχε στον πόλεμο, δίνονταν στη δημοσιότητα πληροφορίες για την πανδημία. Ξεκίνησε έτσι ένας ήπιος αγώνας (με μάσκες, πλύσιμο των χεριών, απαγόρευση των δημόσιων συναθροίσεων), αλλά στην πραγματικότητα ο κόσμος ήταν εντελώς αβοήθητος.
Η καταστροφή σταμάτησε αφού προκάλεσε προηγουμένως δύο με τρεις φορές περισσότερα θύματα από την πανούκλα. Με άλλα λόγια, εξαιτίας των παγκόσμιων συγκρούσεων και προκειμένου να αποκρύψουν το κακό οι κυβερνήσεις θυσίασαν σκοπίμως εκατομμύρια ανθρώπων που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί με πιο δρακόντεια μέτρα.»
Και καταλήγει: «Είναι φανερό ότι οι καιροί έχουν αλλάξει. Η ανθρώπινη ζωή, λένε, είναι ανεκτίμητης αξίας. Σίγουρα. Αλλά η αξία αυτή έχει αυξηθεί στα περισσότερα πολιτισμένα, δημοκρατικά, ακόμη και σε αυταρχικά κράτη. Προτιμούν την παράλυση μιας χώρας με το ανυπολόγιστο κόστος, που απορρέει απ’ αυτό, παρά να κατηγορηθούν για αδράνεια, δηλαδή ότι θυσίασαν ένα μέρος των μολυσμένων ανθρώπων για να αποφύγουν έναν οικονομικό σεισμό. Σε τελική ανάλυση η υγεία μπαίνει μπροστά από την ανάπτυξη.»