Η Κίνα έχει εφαρμόσει lockdown στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της, το Πεκίνο και τη Σαγκάη, σε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να εξαλείψει τα κρούσματα Covid-19.
Η Σαγκάη βρίσκεται στο επίκεντρο της τελευταίας έξαρσης επιδημίας, καταγράφοντας πάνω από 10.000 νέα κρούσματα την ημέρα. Οι αρχές απάντησαν με ένα σκληρό lockdown σε όλη την πόλη που διήρκεσε εβδομάδες, περιορίζοντας αυστηρά τα 25 εκατομμύρια κατοίκους του άλλοτε πολυσύχναστου οικονομικού κόμβου στα σπίτια ή τις γειτονιές τους.
Οι αξιωματούχοι του Πεκίνου προέβησαν σε μαζικούς ελέγχους, έκλεισαν σχολεία και επέβαλαν στοχευμένα lockdown σε ορισμένα κτίρια κατοικιών σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τις μολύνσεις, με τις ενέργειες αυτές να πυροδοτούν φόβους για ευρύτερο lockdown παρόμοιο με αυτό της Σαγκάης.
Καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας, η Κίνα επιμένι σε μια αυστηρή στρατηγική μηδενικού Covid που χρησιμοποιεί lockdown, μαζικό τέστινγκ, καραντίνες και κλείσιμο συνόρων για να περιορίσει τον ιό. Αλλά η άφιξη της εξαιρετικά μολυσματικής παραλλαγής Όμικρον έθεσε υπό αμφισβήτηση τη βιωσιμότητα αυτής της στρατηγικής, με τον ιό να εξαπλώνεται σε διαφορετικές πόλεις και επαρχίες ταχύτερα από ό,τι μπορεί να τον περιορίσει η κυβέρνηση.
Οι αρχές επιβάλλουν τώρα ολικό ή μερικό lockdown σε τουλάχιστον 27 πόλεις σε ολόκληρη τη χώρα, με τους περιορισμούς να επηρεάζουν έως και 165 εκατομμύρια ανθρώπους, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του CNN.
Σε ποιες περιοχές της Κίνας ισχύουν τα σκληρότερα lockdown και οι περιορισμοί
Τα κρούσματα στην Κίνα άρχισαν να αυξάνονται τον Μάρτιο και εξελίχθηκαν σύντομα στη χειρότερη έξαρση που έχει δει η χώρα από το αρχικό ξέσπασμα της επιδημίας στην Ουχάν στις αρχές του 2020.
Η Σαγκάη, η οποία έχει καταγράψει περισσότερα από μισό εκατομμύριο κρούσματα από την 1η Μαρτίου, εισήγαγε ένα κλιμακωτό lockdown στα τέλη Μαρτίου, το οποίο μετατράπηκε σε ολικό μέχρι το τέλος του μήνα. Την Τετάρτη οι αρχές της πόλης δήλωσαν ότι ορισμένες γειτονιές μπορούν να αρχίσουν να χαλαρώνουν τα μέτρα καραντίνας εάν δεν έχουν καταγράψει κρούσματα τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Πρόκειται, όμως, για μια υποτυπώδη ελευθερία, που επισκιάζεται από την απειλή επαναφοράς του lockdown εάν εντοπιστεί έστω και ένα κρούσμα.
Στο Πεκίνο, μια εκστρατεία μαζικών ελέγχων κάλυψε σχεδόν 20 εκατομμύρια κατοίκους, δηλαδή περίπου το 90% του πληθυσμού της πόλης. Ένας ακόμη γύρος ελέγχων σε όλη την πόλη έχει προγραμματιστεί για τις 27 έως τις 30 Απριλίου. Τα στοχευμένα lockdown στην περιοχή Chaoyang του Πεκίνου αυτή την εβδομάδα απαγόρευσαν στους κατοίκους 13 κτιρίων να εγκαταλείψουν τα διαμερίσματά τους και στους κατοίκους άλλων 33 κτιρίων να εγκαταλείψουν τις πολυκατοικίες.
Την Πέμπτη τα σχολεία έκλεισαν σε κάποιες από τις πολυπληθέστερες συνοικίες της, όπως και πολλά μεγάλα νοσοκομεία, ενώ ένας αυξανόμενος αριθμός χώρων διασκέδασης, συμπεριλαμβανομένων των κινηματογράφων, έχει επίσης κληθεί8 να τερματίσει τη λειτουργία του.
Πώς είναι η ζωή στο lockdown της Κίνας
Μεγάλο μέρος του lockdown στη Σαγκάη χαρακτηρίστηκε από χάος και δυσλειτουργία, προκαλώντας συναγερμό σε άλλες πόλεις που φοβήθηκαν ότι ίσως θα ήταν οι επόμενες. Πολλοί κάτοικοι έχουν παραπονεθεί για έλλειψη τροφίμων και πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη, κακές συνθήκες σε αυτοσχέδιους καταυλισμούς καραντίνας και βαριά μέτρα, όπως το γεγονός ότι οι αρχές χωρίζουν τα μολυσμένα παιδιά από τους γονείς τους.
Τον Μάρτιο, μια νοσοκόμα που βρισκόταν εκτός υπηρεσίας στη Σαγκάη πέθανε αφού απομακρύνθηκε από το τμήμα επειγόντων περιστατικών στο νοσοκομείο όπου εργαζόταν, το οποίο έκλεισε για απολύμανση. Στις αρχές Απριλίου, ένας εργαζόμενος στον τομέα της υγείας ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου ένα κατοικίδιο ζώο corgi αφού ο ιδιοκτήτης του βρέθηκε θετικός στον κορωνοϊό, με τον φόνο να καταγράφεται από κάμερες. Την περασμένη εβδομάδα, εργάτες φέρεται να έσπασαν τα ξημερώματα την πόρτα του σπιτιού μιας 92χρονης για να την αναγκάσουν να μπει σε καραντίνα.
Αυτές οι ιστορίες και πολλές άλλες έχουν γίνει viral στα κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκαλώντας πρωτόγνωρη κατακραυγή στο διαδίκτυο. Παρόμοιες ιστορίες έχουν αναφερθεί και σε άλλα μέρη της χώρας. Τον Μάρτιο, φοιτητές σε ένα πανεπιστήμιο που ήταν κλειδωμένο στην πόλη Jilin ζήτησαν βοήθεια, λέγοντας ότι το κράτος τους είχε αφήσει να τα βγάλουν πέρα χωρίς βασικές προμήθειες. Επίσης τον Μάρτιο, ορισμένοι κάτοικοι του Τσανγκτσούν ανέφεραν ότι δυσκολεύονταν να λάβουν ιατρική περίθαλψη για ασθένειες που δεν σχετίζονται με την Covid-19, όπως ο καρκίνος ή οι νεφροπάθειες, με τα νοσοκομεία να απομακρύνουν τους ασθενείς. Αυτά τα περιστατικά -ιδιαίτερα στη Σαγκάη, που εδώ και πολύ καιρό θεωρείται η πιο σύγχρονη και κοσμοπολίτικη πόλη της Κίνας- έχουν θέσει τους ανθρώπους άλλων περιοχών σε υψηλή επιφυλακή.
Αν και το Πεκίνο δεν έχει περιορίσει ακόμη τις μετακινήσεις των ανθρώπων έξω από τις καθορισμένες περιοχές υψηλού κινδύνου, πολλοί κάτοικοι -φοβούμενοι ότι έρχεται ένα ευρύτερο lockdown- άρχισαν να δημιουργούν σκηνές πανικού στα καταστήματα αυτή την εβδομάδα, σχηματίζοντας μεγάλες ουρές στα ταμεία των σούπερ μάρκετ και αδειάζοντας τα ράφια.
Το οικονομικό κόστος για την Κίνα
Τα lockdown και οι περιορισμοί έχουν προκαλέσει τεράστιο πλήγμα στην κοινωνικο-οικονομική δραστηριότητα, ιδιαίτερα σε οικονομικά σημαντικές πόλεις όπως η Σαγκάη και το Σεντζέν. Η ανεργία έφτασε σε υψηλό 21 μηνών τον Μάρτιο. Πολλές επιχειρήσεις αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία τους σε διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινητοβιομηχανιών Volkswagen και Tesla και της εταιρείας συναρμολόγησης των iPhone, την Pegatron. Το κινεζικό νόμισμα, το γουάν, αποδυναμώθηκε ραγδαία αυτή την εβδομάδα, καθώς έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Νοέμβριο του 2020.
Επιπλέον, οι ενδείξεις λένε ότι και οι Κινέζοι ηγέτες είναι εξίσου νευρικοί. Τον Μάρτιο, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είπε ότι η Κίνα πρέπει να «ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο της επιδημίας στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη». Την Τρίτη, ο Σι ζήτησε μια «ολική έκρηξη» των υποδομών για την προώθηση της ανάπτυξης -μια ασυνήθιστη κίνηση για τον Κινέζο ηγέτη, ο οποίος σπάνια εκθέτει λεπτομερή οικονομικά σχέδια, αφήνοντας συνήθως τέτοιες δηλώσεις για τον πρωθυπουργό Λι Κετσιάνγκ.
Η κινεζική κυβέρνηση «έχει οδυνηρή επίγνωση της ζημιάς στην οικονομία», δήλωσε ο Jörg Wuttke, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα, νωρίτερα αυτό το μήνα. Ανέφερε μια κατ' ιδίαν συνάντηση με κινεζικό υπουργείο, αλλά αρνήθηκε να κατονομάσει την υπηρεσία. «Ανησυχούν για την ανεργία», πρόσθεσε. «Ανησυχούν μήπως οι ξένες εταιρείες βάζουν χρήματα αλλού».
Γιατί η Κίνα εμμένει στη στρατηγική μηδενικού Covid;
Παρά την αυξανόμενη οργή για τα χαοτικά lockdown και τον αριθμό των νεκρών που παρέμεινε σχετικά χαμηλός μέχρι το τελευταίο ξέσπασμα, οι αρχές και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι η πολιτική της Κίνας για μηδενικό Covid δεν θα αλλάξει σύντομα.
Η σοβαρή κατάσταση στη Σαγκάη «τονίζει την ανάγκη να τηρηθεί η δυναμική πολιτική μηδενικού Covid. Εάν η Σαγκάη, προικισμένη με το καλύτερο ιατρικό σύστημα της χώρας, έχει απόλυτη ανάγκη βοήθειας αντιμετωπίζοντας αυξανόμενους αριθμούς σοβαρών κρουσμάτων, ποιος θα είναι εκεί για να προσφέρει βοήθεια εάν και άλλες περιοχές της Κίνας πρέπει επίσης να πολεμήσουν την επίθεση του κορωνοϊού;», ανέφερε την Τετάρτη η Global Times.
Υπάρχουν κάποιοι λόγοι που μπορούν να εξηγήσουν το γιατί η Κίνα εμμένει τόσο επίμονα στο μηδενικό Covid. Πολλοί Κινέζοι ηγέτες και επιστήμονες έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι η χαλάρωση των περιορισμών θα επέτρεπε στον ιό να εξαπλωθεί σε εθνικό επίπεδο, προκαλώντας δυνητικά έξαρση σε μολύνσεις και θανάτους και συντρίβοντας το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης -ειδικά δεδομένων των χαμηλών ποσοστών εμβολιασμού μεταξύ των ηλικιωμένων.
Γεγονός είναι πως ενώ η Κίνα αφιέρωσε τεράστιους πόρους στην ανάπτυξη εγχώριων εμβολίων, δεν κατάφερε να διασφαλίσει ότι αυτά θα αξιοποιηθούν από τον ηλικιωμένο πληθυσμό. Τώρα, λοιπόν, που οι αρχές έχουν στηρίξει την προσδοκία ότι τα ποσοστά θνησιμότητας στη χώρα θα παραμείνουν χαμηλά, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να βασιστούν στα lockdown για την προστασία των ευάλωτων.
Υπάρχει επίσης ένα πολιτικό στοιχείο, με τον Σι να βάζει σταθερά την προσωπική του σφραγίδα στην πολιτική μηδενικού Covid καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Η κεντρική κυβέρνηση επισημαίνει συχνά τον επίσημα χαμηλό απολογισμό νεκρών ως απόδειξη της αποτελεσματικότητας της στρατηγικής της, αλλά και για να υποστηρίξει τους ισχυρισμούς της για υπεροχή έναντι των δυτικών κυβερνήσεων.
Ο Σι επαναλαμβάνει την υποστήριξή του στην πολιτική μηδενικού Covid καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας, ισχυριζόμενος πέρυσι ότι έδειξε τη δέσμευση της Κίνας να σώσει «κάθε ανθρώπινη ζωή», καθιστώντας τα διακυβεύματα ιδιαίτερα υψηλά καθώς η κυβέρνηση αγωνίζεται ταυτόχρονα τώρα να περιορίσει τον ιό, να συγκρατήσει τη φθορά στην οικονομία και να εξομαλύνει τη δημόσια δυσαρέσκεια.
Και για τον Σι, όλη αυτή η κατάσταση έρχεται σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή, μήνες πριν από την ανάληψη της πρωτοφανούς για τη χώρα τρίτης θητείας στην εξουσία το ερχόμενο φθινόπωρο.