Το Iσραήλ πιθανότατα να έχει φθάσει στην ανοσία της αγέλης κατά του κορωνοϊού SARS-CoV-2 εκτιμούν ειδικοί από το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας, σημειώνοντας ότι μόνον έτσι εξηγείται η μείωση των κρουσμάτων παρά τη δραστική χαλάρωση των μέτρων και την επαναλειτουργία των σχολείων.
Η ανοσία της αγέλης επιτυγχάνεται ότι έναν επαρκές ποσοστό του πληθυσμού διαθέτει ανοσία – είτε μέσω του εμβολιασμού ή έχοντας αναρρώσει από τη νόσο – και παρέχει έμμεση προστασία σ’ όσους δεν διαθέτουν προστατευτικά αντισώματα. Το όριο της ανοσίας της αγέλης αναφορικά με την Covid-19 υπολογίζεται σε τουλάχιστον 65% με 70%. Στο Ισραήλ έχει ήδη εμβολιαστεί πάνω από το ήμισυ του πληθυσμού, ενώ άλλοι 830.000 πολίτες έχουν διαγνωστεί παλαιότερα θετικοί στον κορωνοϊό και άρα διαθέτουν φυσική ανοσία. Άρα ένα ποσοστό γύρω στο 68% του πληθυσμού είναι πιθανόν να διαθέτουν στο αίμα τους αντισώματα που μπορούν να καταπολεμήσουν τον κορωνοϊό.
Όπως εκτιμά ο καθηγητής Εγιάλ Λεσέμ, διευθυντής του Sheba Medical Center η ανοσία της αγέλης «είναι η μόνη εξήγηση» της πτωτικής πορείας του αριθμού των κρουσμάτων παρά την άρση ολοένα και περισσότερων περιοριστικών μέτρων. «Υπάρχει μια συνεχής πτώση παρά την επιστροφή σε σχεδόν κανονικότητα. Κι αυτό λέει ότι ακόμη κι αν κάποιος μολυνθεί, οι περισσότεροι που θα συναντήσει στο διάβα του, δεν θα κολλήσουν από εκείνον», είπε. Τα κρούσματα στο Ισραήλ μειώνονται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, ακόμη και στα παιδιά μολονότι οι κάτω των 16 ετών δεν εμβολιάζονται γενικώς.
Επιστήμονες στη Βρετανία, ωστόσο, είναι πιο επιφυλακτικοί. Η ιολόγος του Πανεπιστημίου του Μπράιτον, δρ Σάρα Πιτ, θεωρεί ότι είναι πολύ νωρίς για να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι το Ισραήλ έχει πιάσει το όριο της ανοσίας της αγέλης – πράγμα δύσκολο ακόμη και με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού. «Πρέπει να δούμε αν θα συνεχίσουν να μειώνονται σταθερά τα κρούσματα στο Ισραήλ και αν θα παραμείνουν σε χαμηλά επίπεδα», δήλωσε στο BBC.
Να πως λειτουργεί η ανοσία της αγέλης
Ειδικοί θεωρούν ότι χωρίς περιοριστικά μέτρα ένας φορέας του αρχικού στελέχους του κορωνοϊού θα μολύνει κατά μέσον όρο τρία με τέσσερα άτομα. Αν είναι τρία, τότε θεωρητικά μόλις απόκτήσουν ανοσία τα δύο τρίτα του πληθυσμού ο φορέας θα μολύνει μόνον ένα άτομο – αριθμός ικανός για την διασπορά, αλλά όχι για την ανάπτυξη του κορωνοϊού, καθώς έχουν αποκλειστεί δύο από τα τρία άτομα από την αλυσίδα μετάδοσης.
Στην πράξη, όμως, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα αφού τα εμβόλια δεν είναι 100% αποτελεσματικά και ακόμη και αν εμποδίζουν τους ανθρώπους να νοσήσουν, δεν μπλοκάρουν τη μόλυνση σε όλους, πράγμα που σημαίνει ότι κάποιοι εμβολιασθέντες ίσως μπορούν ακόμη να διασπείρουν τον ιό. Πέραν τούτου δεν διαθέτουν όλοι όσοι έχουν αναρρώσει από την Covid-19, ισχυρή ή μακράς διάρκειας ανοσία, χώρια που νέα στελέχη του κορωνοίού είναι πιο λοιμογόνα. Κι αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα πρέπει να εμβολιαστούν πολλοί περισσότεροι μέχρις ότου επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης.
Και μετά την ανοσία της αγέλης, ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Μέχρι στιγμής οι νέες παραλλαγές του κορωνοϊού δεν δείχνουν να ξεπερνούν τις άμυνες των εμβολίων, αλλά σε περίπτωση που το καταφέρει μια μελλοντική μετάλλαξη, τότε ο πληθυσμός θα έχει μικρότερη προστασία κι η χώρα μπορεί να βυθιστεί κάτω από το ποσοστό ανοσίας της αγέλης, λέει ο καθηγητής Λεσέμ.
Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με την «επικαιροποίηση» των εμβολίων, όπως συμβαίνει κάθε χρόνο με τα εμβόλια για τη γρίπη. Μολαταύτα, μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε ότι η ανοσία της αγέλης δεν είναι απαραίτητα μόνιμη, όπως έδειξε πριν απο μερικά χρόνια η περίπτωση της ιλαράς, που θεωρείτο πως είχε εκριζωθεί, αλλά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακάλεσε προ διετίας μετά από αξιοσημείωτη αύξηση κρουσμάτων της νόσου λόγω της μείωσης του ποσοστού των εμβολιασθέντων.