Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου. Ο Αντριάνο Τρεβίζαν πεθαίνει σε νοσοκομείο κοντά στην Πάδοβα. Είναι ο πρώτος νεκρός του κορωνοϊού στην Ευρώπη. Πάνω από 4.000 θανάτους μετά, η Ιταλία εκείνη της 21ης Φεβρουαρίου ανήκει στο παρελθόν.
Ποιος από τα 60 εκατομμύρια των Ιταλών θα είχε τότε δεχθεί να τεθεί σε μέτρα αυστηρού αποκλεισμού, που πλέον κανείς δεν ξέρει πότε θα αρθούν; Ποιος θα πίστευε ότι η σιωπή θα κάλυπτε ολόκληρη την χώρα, ότι οι γόνδολες θα έμεναν δεμένες επ΄αόριστον στις αποβάθρες της Βενετίας και ότι θα μπορούσε κανείς να ακούσει τα πουλιά στο κέντρο της Ρώμης και του Μιλάνου;
Την ημέρα του θανάτου, στα 78 του χρόνια, του Αντόνιο Τρεβίζαν, ενός συνταξιούχου οικοδόμου που του άρεσε να ψαρεύει και να παίζει χαρτιά με τους φίλους του στο μπαρ του χωριού Βο, στην Βενετία, οι μόδιστροι Βερσάτσε και Φράνκι Μορέλο παρουσιάζουν τις φθινοπωρινές τους κολεξιόν στο Μιλάνο. Οι οπαδοί της Lazio ονειρεύονται τον τίτλο έπειτα από πολλά χρόνια. Στα γεμάτα μπάρ και εστιατόρια, το θέμα συζήτησης είναι πόσο εύθραυστη είναι η κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε.
Τουρίστες συνωστίζονται στην Αγορά του Καίσαρα όπου μόλις έχει ανακαλυφιθεί μία σαρκοφάγος, η οποία μπορεί να ανήκει στον ιδρυτή της Αιώνιας Πόλης, τον Ρώμυλο. Και το Ινστιτούτο Στατιστικής έχει ένα καλό νέο: οι παραγγελίες για την ιταλική βιομηχανία τον Δεκέμβριο κατέγραψαν αύξηση 6% σε επίπεδο έτους.
Τρόμος και έξοδος
Βέβαια, σε μια δεκαριά κοινότητες του ιταλικού Βορρά, τα πάρκα είναι κλειστά, μέτρα περιορισμού έχουν τεθεί σε εφαρμογή, κυρίως στο Κοντόνοο, κοντά στο Λόντι, όπου συρρέουν οι δημοσιογράφοι, συχνά χωρίς μάσκες. Όμως, ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε καθησυχάζει τους συμπατριώτες του: «Όλα είναι υπό έλεγχον».
Την επομένη του θανάτου του Αντριάνο Τρεβίζαν, οι εφημερίδας αφιερώνουν ωστόσο τις πρώτες τους σελίδες στον κορωνοϊό: «Η μετάδοση τρομάζει την Ιταλία» (La Stampa), «Φόβος στον Βορρά» (La Repubblica).
Ομως αυτός ο φόβος δεν θα καταλάβει πραγματικά τους Ιταλούς παρά το σαββατοκύριακο της 7ης και 8ης Μαρτίου, μπροστά σε μία μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων στην βόρεια Ιταλία, και κυρίως στην Λομβαρδία. Περιοριστικά μέτρα επιβάλλονται σε 10 εκατομμύρια ανθρώπους.
Χιλιάδες άνθρωποι φεύγουν, συχνά προς τον Νότο από όπου κατάγονται, χιλιάδες πιθανοί φορείς της επιδημίας... Πολλά από τα κρούσματα στην Απουλία, το τακούνι της ιταλικής μπότας, είναι οι γονείς αυτών που διέφυγαν από τον βορρά φέρνοντας μαζί τους τον ιό. 26 άνθρωποι πεθαίνουν στην περιοχή αυτή.
Την νύκτα της 9ης προς την 10η Μαρτίου, σε ανακοίνωσή του, ο Τζουζέπε Κόντε, με βαριά φωνή, επεκτείνει τα περιοριστικά μέρα σε ολόκληρη την ιταλική επικράτεια. Τα καταστήματα κλείνουν, οι μετακινήσεις επιτρέπονται μόνο για την μετάβαση στην δουλειά, για την κάλυψη στοιχειωδών αναγκών, οι συναθροίσεις απαγορεύονται, ανάμεσά τους και οι θρησκευτικές λειτουργίες. Τα αποτελέσματα θα είναι ορατά σε δύο εβδομάδες, προαναγγέλλει.
«Τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν είναι περιοριστικά!»
Για πολλούς, πρόκειται για σουρεαλιστικές αποφάσεις. Την επομένη, στην Σικελία, οι συμμετέχοντες σε κηδεία επιπλήττονται. Ο Τζιανιφιλίπο Μπαντσέρι, δήμαρχος της Ντέλια, μιας μικρής πόλης της Σικελίας, ανεβάζει ένα οργισμένο βίντεο στο Facebook που γίνεται viral: «Οταν μου λένε "κύριε δήμαρχε, δεν πρέπει να πανικοβάλλετε τους ανθρώπους"...Μα είναι πανδημία! Δεν είναι επιδημία, είναι πανδημία! Και δεν πρέπει να πανικοβάλλουμε τους ανθρώπους;».
Οι Ιταλοί παρακολουθούν καθημερινά τους απολογισμούς, κρουσμάτων και νεκρών. Κάθε μέρα και πιο βαρείς. Χθες οι νεκροί ξεπέρασαν τους 600 σε 24 ώρες. Οι εκκλησίες είναι κλειστές. Ουρές περιμένουν έξω από τα σούπερ μάρκετ, όπου η είσοδος γίνεται στάγδην. Οι ενταφιασμοί γίνονται βιαστικά, με την ανάγνωση μιας προσευχής και την συμμετοχή ελάχιστων ανθρώπων. Στο εξής, η αστυνομία πραγματοποιεί 200.000 ελέγχους την ημέρα. Σύντομα, ο στρατός μπορεί να συμμετάσχει στο έργο αυτό.
Ταραγμένοι από το διάγγελμα του Τζουζέπε Κόντε εκείνη την νύκτα τις 9ης προς την 10η Μαρτίου, οι Ιταλοί έχουν τελικά καταλάβει. Κοιτάζουν κατάπληκτοι τους γάλλους γείτονές τους να γιορτάζουν κατά χιλιάδες στους δρόμους την πρόκριση της Paris-SG στο Champions League και να επιμένουν στην διεξαγωγή του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών. Αναρτούν βίντεο και απευθύνονται στην Ευρώπη: «ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΣΑΣ»
Τα περιοριστικά μέτρα, αρχικά ισχύος μέχρι τις 3 Απριλίου, θα παραταθούν. Υποστηρίζονται από το σύνολο σχεδόν των ιταλών πολιτών, σύμφωνα με δημοσκόπηση της La Repubblica.
«Μένω στο σπίτι». Το σύνθημα ξεκίνησε από την Ιταλία για να απλωθεί σε ολόκληρην την ευρωπαϊκή ήπειρο. Από τις 10 Μαρτίου οι Ιταλοί βγαίνουν στα παράθυρα και τα μπαλκόνια για να τραγουδήσουν ή για να χειροκροτήσουν το ιατρικό και νοσηλευτικό πορσωπικό. Εκτοτε, τους έχουμε μιμηθεί όλοι μας, από το Παρίσι στην Μαδρίτη, από την Βαρκελόνη στο Σαράγεβο και την Αθήνα.
Αλλά η γνώμη του αντιπροέδρου του κινεζικού Ερυθρού Σταυρού Σουν Σουοπένγκ, που βρίσκεται στην Ιταλία για να βοηθήσει με τις γνώσεις και την εμπειρία του τις προσπάθειες για την αντιμετώπιηση μιάς πανδημίας που ξεκίνησε από την χώρα του, είναι ξεκάθαρη: «ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΛΗΦΘΕΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΑ! Πρέπει να σταματήσετε κάθε οικονομική δρατηριότητα. ΟΛΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ!