Ο Γουστάβο Πέτρο, ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία της Κολομβίας που ανήκει στην αριστερά, ορκίστηκε χθες μπροστά σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στη Μπογκοτά κι απηύθυνε έκκληση στις ένοπλες οργανώσεις να επιλέξουν την ειρήνη, ώστε να λάβει τέλος ο «πόλεμος κατά των ναρκωτικών», που είναι κατ’ αυτόν αποτυχημένος.
Ο πρώην αντάρτης, 62 ετών, διαδέχθηκε τον ιδιαίτερα αντιδημοφιλή Ιβάν Ντούκε (2018-2022) για τετραετή θητεία, που ξεκινά, αξιοσημείωτα, με την υποστήριξη της πλειοψηφίας στο Κογκρέσο. Η Κολομβία, χώρα που κυβέρνηση η συντηρητική ελίτ καθ’ όλη τη σύγχρονη ιστορία της, μπαίνει έτσι σε κοινή τροχιά με άλλα κράτη της Λατινικής Αμερικής που έκαναν στροφή αριστερά.
Πρότεινε στα μέλη των ένοπλων οργανώσεων που συνεχίζουν τη δράση τους στην Κολομβία «δικαστικά πλεονεκτήματα» αν υπογράψουν συμφωνία ειρήνης: «Καλούμε (...) όλες τις ένοπλες οργανώσεις να εγκαταλείψουν τα όπλα στη λήθη του παρελθόντος», να «αποδεχθούν δικαστικά πλεονεκτήματα σε αντάλλαγμα για την ειρήνη, τον οριστικό τερματισμό της βίας», είπε.
Παρότι η συμφωνία ειρήνης με την πρώην οργάνωση ανταρτών Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (FARC) το 2016 επέτρεψε να μειωθεί η βία, η Κολομβία δεν έχει ακόμη γυρίσει τη σελίδα της τελευταίας εμφύλιας σύρραξης στην ήπειρο.
Πέρα από τον Στρατό Εθνικής Απελευθέρωσης (ELN), ισχυρές συμμορίες που διακινούν ναρκωτικά όπως η Clan del Golfo, του βαρόνου «Οτονιέλ», που εκδόθηκε φέτος στις ΗΠΑ, επιβάλλουν τον δικό τους νόμο σε διάφορες περιοχές της χώρας. Ενώ αποστάτες των FARC συνεχίζουν να αψηφούν το κράτος, χρηματοδοτούμενοι, σύμφωνα με την υπηρεσία πληροφοριών του στρατού, από την παράνομη εκμετάλλευση μεταλλευμάτων και, πάνω απ’ όλα, τη διακίνηση ναρκωτικών.
Για αυτό το ζήτημα, ο κ. Πέτρο προτείνει να επανεξεταστεί η πολιτική της εξάλειψης των καλλιεργειών, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, τη χώρα του κόσμου όπου καταναλώνεται η μεγαλύτερη ποσότητα κοκαΐνης, πρώτη ύλη της οποίας είναι τα φύλλα κόκας.
«Πρόληψη της κατανάλωσης»
Εκτίμησε ότι είναι «καιρός να υπάρξει νέο διεθνές σύμφωνο που θα αποδέχεται ότι ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών απέτυχε», και θα προτιμά «σθεναρή πολιτική πρόληψης της κατανάλωσης» στις ανεπτυγμένες χώρες.
Όπως τόνισε, τα σαράντα χρόνια του λεγόμενου πολέμου κατά των ναρκωτικών, «ένα εκατομμύριο λατινοαμερικάνοι» δολοφονήθηκαν και 70.000 βορειοαμερικάνοι υποκύπτουν «κάθε χρόνο από υπερβολική δόση».
Η Κολομβία είναι η χώρα που κατατάσσεται πρώτη στον κόσμο στην παραγωγή κοκαΐνης. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος πελάτης της.
Για τον κ. Πέτρο, «ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών ενίσχυσε τις μαφίες και αποδυνάμωσε τα κράτη».
Ο νέος πρόεδρος, που εγκατέλειψε τον ένοπλο αγώνα πριν από τρεις δεκαετίες, ορκίστηκε στην πλατεία Μπολίβαρ, μπροστά σε μεγάλη αντιπροσωπεία ξένων προσκεκλημένων και τεράστιο πλήθος πολιτών.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, ο Νικολάς Μαδούρο, τον συνεχάρη με μαγνητοσκοπημένο μήνυμά του: «Τείνω το χέρι στον λαό της Κολομβίας, στον πρόεδρο Γουστάβο Πέτρο, για να ξαναχτίσουμε την αδελφοσύνη στη βάση του σεβασμού και της αγάπης μεταξύ των λαών μας».
Δεν προσκλήθηκε στην τελετή ορκωμοσίας, που οργανώθηκε από την ομάδα του απερχόμενου προέδρου.
Αυτός ο τελευταίος αρνήθηκε επίσης να μεταφερθεί το ξίφος του ήρωα της ανεξαρτησίας Σιμόν Μπολίβαρ, αντικείμενο με ανυπολόγιστη συμβολική αξία, στον χώρο όπου θα τελείτο η ορκωμοσία, αλλά ο κ. Πέτρο αρνήθηκε να ορκιστεί και να εκφωνήσει την ομιλία του προτού να βρίσκεται εκεί το όπλο αυτού που είναι γνωστός ως ο απελευθερωτής.
Ο πρώην ηγέτης της αντιπολίτευσης για δύο δεκαετίες αναλαμβάνει την εξουσία υποσχόμενος ομοβροντία μεταρρυθμίσεων, για τις οποίες αδημονούν οι υποστηρικτές του μετά τη νίκη του τη 19η Ιουνίου.
Στο πλάι του η οικολόγος Φράντσα Μάρκες, 40 ετών, είναι η πρώτη αφροκολομβιανή αντιπρόεδρος μιας χώρας όπου ιστορικά κυβερνούν άρρενες, μέλη των λευκών ελίτ.
Ο κ. Πέτρο ξεκινά από «αξιοζήλευτη θέση, με μεγάλη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο και διαθέτει στον δρόμο ευρεία στήριξη που δεν είχε καμία κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια», εκτιμά ο Χόρχε Ρεστρέπο, του Κέντρου πόρων για την ανάλυση συρράξεων (CERAC).
Χρηματοδότηση των μεταρρυθμίσεων
Ο Γουστάβο Πέτρο σχημάτισε πληθυντική κυβέρνηση, με γυναίκες να αναλαμβάνουν αρκετά χαρτοφυλάκια, κι αποστολή να προωθήσουν μεταρρυθμίσεις που θα αρχίσουν την κοινοβουλευτική διαδρομή τους από σήμερα.
Σε αναζήτηση πόρων για τη χρηματοδότηση των σχεδίων τους για κοινωνική μεταρρύθμιση, τα σχέδια νόμου αναμένεται να αυξήσουν τη φορολογία στους πλουσιότερους, να βελτιώσουν τους εισπρακτικούς μηχανισμούς, ή ακόμη να επιβάλουν φόρο στα ζαχαρώδη ποτά.
Όμως «το επίπεδο χρέους και ελλείμματος που βρήκαμε είναι κρίσιμο», τόνισε ο Ντανιέλ Ρόχας, ένας από τους συντονιστές της επιτροπής της διαδικασίας μεταβίβασης της εξουσίας από τον προκάτοχό του Ιβάν Ντούκε.
Ο κ. Πέτρο έχει σκοπό μολαταύτα να τηρήσει την υπόσχεσή του να πολεμήσει την αδικία, να μειώσει το χάσμα ανάμεσα στους πλουσιότερους και τους φτωχότερους, αυξάνοντας την πρόσβαση σε πιστώσεις, πολλαπλασιάζοντας τα επιδόματα και τις ενισχύσεις, δίνοντας έμφαση στην παιδεία.
Σε ό,τι αφορά το περιβάλλον, πρότεινε χθες να δημιουργηθεί διεθνές ταμείο για την προστασία του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, που υφίσταται αποψίλωση, προτείνοντας τη μείωση του εξωτερικού χρέους για να χρηματοδοτηθούν ενέργειες «προκειμένου να σωθούν τα δάση μας και να γίνει αναδάσωση».
Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, υποσχέθηκε να επιταχύνει τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και να φρενάρει την αποψίλωση του δάσους του Αμαζονίου, το οικοσύστημα του οποίου χαρακτηρίζεται απόλυτα κρίσιμο για την απορρόφηση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Αν και η οικονομία της Κολομβίας ανένηψε από την πανδημία και αναπτύσσεται ξανά, ο πληθωρισμός (10,2% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο), η ανεργία (11,7%) και η φτώχεια (39%) κάνουν τις προκλήσεις που έχει μπροστά του ο νέος πρόεδρος ακόμη μεγαλύτερες.
Το γνωρίζει και ο ίδιος: «δεν θέλω δύο χώρες, δεν θέλω δύο κοινωνίες. Θέλω ισχυρή, δίκαιη και ενωμένη Κολομβία», είπε συγκινημένος. «Οι προκλήσεις και οι δοκιμασίες που έχουμε μπροστά μας (...) απαιτούν περίοδο ενότητας και συναίνεσης στα βασικά».
Σε διεθνές επίπεδο, ο κ. Πέτρο θα αποκαταστήσει τις διπλωματικές και τις εμπορικές σχέσεις με τη Βενεζουέλα του κ. Μαδούρο, που διακόπηκαν το 2019, και θα επιδιώξει υποστήριξη για να ξαναρχίσουν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τον ELN, επισήμως την τελευταία οργάνωση ανταρτών που συνεχίζει τον ένοπλο αγώνα.