Η ανθρωπιστική κατάσταση επιδεινώθηκε σημαντικά το 2024 στην Κολομβία λόγω της κλιμάκωσης της σύγκρουσης σε ορισμένες περιφέρειες, δήλωσε η τοπική αντιπροσωπεία της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ).
Θύματα εκρηκτικών μηχανισμών (+35%), μετακινήσεις πληθυσμών (+49%), αναγκαστικοί εγκλεισμοί (+101%), εξαφανίσεις, και βίαιες ενέργειες κατά των δομών υγείας... σχεδόν όλα τα στοιχεία της βίας αυξήθηκαν την περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου, προειδοποίησε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΔΕΕΣ, Λορέντζο Καράφι.
«Οι δείκτες αυτοί αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό, δείχνουν ότι η ανθρωπιστική κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται κατά πολύ», με συνέπειες «καταστροφικές σε ορισμένες αγροτικές και αστικές περιοχές» για τις επηρεαζόμενες κοινότητες, υπογράμμισε ο Καράφι.
Η παρουσία και η χρήση εκρηκτικών μηχανισμών, όπως οι νάρκες κατά προσωπικού και άλλες αυτοσχέδιες βόμβες, αυξήθηκε συνεπώς κατά 35% σε σχέση με πέρυσι, προκαλώντας 194 θύματα (εκ των οποίων 18 νεκροί) και τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων μεταξύ των αμάχων που έχει καταγραφεί σε έξι χρόνια, και σε περιοχές που έως σήμερα δεν είχε σημειωθεί βία.
Κατά τη διάρκεια των πέντε αυτών μηνών, οι μετακινήσεις πληθυσμών αφορούσαν σχεδόν 27.000 ανθρώπους, οι εγκλεισμοί επηρέασαν 31.832 ανθρώπους. Η ΔΕΕΣ τεκμηρίωσε 78 περιπτώσεις εξαφανίσεων, και κατέγραψε 116 πράξεις βίας κατά της υγειονομικής περίθαλψης.
Σε περιοχές ενίοτε αραιοκατοικημένες, με καταστάσεις που ποικίλλουν από τη μια περιοχή στην άλλη, τα στοιχεία αυτά δεν αρκούν για να περιγράψουν μια καθημερινότητα που διαμορφώνεται από «φόβους, αβεβαιότητες και δεινά»
Σύμφωνα με την κατάταξή της ως προς το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, η ΔΕΕΣ, μεγάλος και ιστορικός παράγοντας στην ανθρωπιστική βοήθεια στην Κολομβία, καταγράφει οκτώ συγκρούσεις στη χώρα, από τις οποίες η Μπογοτά προσπαθεί με μεγάλο κόπο να εξέλθει έπειτα από έξι δεκαετίες εμφυλίου πολέμου.
Η υπογραφή μιας ιστορικής ειρηνευτικής συμφωνίας το 2016 με τους μαρξιστές αντάρτες FARC (Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας, τότε η μεγαλύτερη ανταρτική οργάνωση της Λατινικής Αμερικής) κατέστησε δυνατή την αξιοσημείωτη μείωση της βίας.
Ωστόσο ένα πλήθος ενόπλων οργανώσεων συνέχισαν τη δράση τους σε διάφορες περιοχές, εκμεταλλευόμενες την απουσία του κράτους: αρκετές παρατάξεις διαφωνούντων της πρώην οργάνωσης ανταρτών FARC που απέρριψαν αυτή τη συμφωνία, ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός (ELN), ακροδεξιοί παραστρατιωτικοί, όλοι εμπλεκόμενοι στη διακίνηση ναρκωτικών και στα παράνομα μεταλλεία.
Ο σοσιαλδημοκράτης Γουστάβο Πέτρο, ο πρώτος πρόεδρος στην ιστορία της Κολομβίας που ανήκει στην αριστερά, ανήλθε στην εξουσία το 2022 και άρχισε διαπραγματεύσεις με τις περισσότερες από αυτές τις ένοπλες οργανώσεις, με διμερείς εκεχειρίες, αλλά χωρίς πειστικά αποτελέσματα έως σήμερα.
Έκτοτε, οι εχθροπραξίες επαναλήφθηκαν με το Κεντρικό Γενικό Επιτελείο (EMC), την κυριότερη παράταξη διαφωνούντων της πρώην οργάνωσης ανταρτών FARC, στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας (νομοί Κάουκα και Βάγιε ντελ Κάουκα), ένα από τα επίκεντρα της βίας με τους νομούς του Τσόκο (δυτικά), Ναρίνιο (νοτιοδυτικά), τον νότο (του νομού) Μπολίβαρ (βόρεια) και Aραούκα (βορειοανατολικά).