Παρά την αισιοδοξία που εκφράζεται στον δημόσιο λόγο, τα γεμάτα νοσοκομεία σε όλη τη Κίνα υποδηλώνουν ότι ο Σι Τζινπίνγκ μπορεί να έκανε έναν τραγικά λανθασμένο υπολογισμό.
Κατά τη διάρκεια της πρωτοχρονιάτικης ομιλίας του το Σάββατο, ο ηγέτης της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, είπε στη χώρα του ότι βρίσκεται στη «σωστή πλευρά της ιστορίας». Όμως, όπως επισημαίνει η ανάλυση του Guardian, οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι ο πρόεδρος ξεκινά το 2023 «λαβωμένος» από την χαοτική στρατηγική του για την Covid-19. Ο ίδιος αγωνίζεται να αποποιηθεί την ευθύνη για το ανθρώπινο και οικονομικό κόστος της αποτυχίας της πολιτικής «μηδενικής Covid» και να ελέγξει το εθνικό αφήγημα, την ώρα που οι δημόσιες εκδηλώσεις διαφωνίας γίνονται ολοένα και πιο έντονες.
Επισήμως, η Κίνα έχει καταγράψει κάτι παραπάνω από 5.200 θανάτους από την Covid-19, αλλά υπάρχει ένα χαώδες χάσμα μεταξύ της εικόνας που παρουσιάζεται από τον συνήθως αποτελεσματικό μηχανισμό κομμουνιστικής προπαγάνδας και της πραγματικότητας που αντικατοπτρίζεται σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε όλη την Κίνα.
Τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων ξεχειλίζουν από απελπισμένους ασθενείς. Οι ιατρικές προμήθειες εξαντλούνται, με τα αντιικά φάρμακα και τα βασικά παυσίπονα να... ξεπουλάνε στα φαρμακεία.
Το «αλάθητο» του Σι Τζινπίνγκ αρχίζει να περνά στη σφαίρα της δημόσιας κριτικής
Στα πρώτα δημόσια σχόλιά του προς τον κινεζικό λαό για την Covid-19 από τότε που η κυβέρνησή του άλλαξε στρατηγική πριν από τρεις εβδομάδες, ο Σι ισχυρίστηκε ότι η κυβέρνηση και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) «έβαλαν πρώτα τον λαό και την ανθρώπινη ζωή».
Για πολλούς στην Κίνα, αυτή η φράση θα φανεί «κούφια», ιδιαίτερα για εκείνους που αγωνίζονται για ιατρική περίθαλψη για αγαπημένα τους πρόσωπα που έχουν πρόσφατα προσβληθεί από την ασθένεια.
Τα ερωτήματα σχετικά με το γιατί η χώρα προσκολλήθηκε τόσο πολύ στην πολιτική «μηδενικής Covid», με τόσο βαρύ κόστος, και έκανε τόσο λίγα για να προετοιμαστεί για το άνοιγμα είναι πιθανό να υπονομεύσουν τον Σι, ακόμα κι αν η ζημιά στην εξουσία του δεν είναι ορατή πέρα από τα τείχη των μυστικοπαθών ηγετικών στελεχών του.
«Το γεγονός ότι η στάση του ΚΚΚ απέναντι στην πανδημία έχει πλέον αντιστραφεί εντελώς μετά από μια λαϊκή εξέγερση δεν μπορεί παρά να επηρεάσει το προσεκτικά καλλιεργημένο "αλάθητο" του Σι Τζινπίνγκ», δήλωσε ο Orville Schell, διευθυντής του κέντρου για τις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας στην Asia Society της Νέας Υόρκης.
«Ο Σι είναι ουσιαστικά απρόσβλητος από δημόσιες εκφράσεις κριτικής εντός της Κίνας. Αλλά οι Κινέζοι φίλοι μου κουνούν το κεφάλι τους με δυσπιστία για την αντίθεση των πολιτικών του Σι», πρόσθεσε.
Χαώδης η διαφορά μεταξύ της πραγματικότητας και της εικόνας που δίνουν για την Covid-19 οι αρχές της Κίνας
Ξένοι αναλυτές, που ψάχνουν στο διαδίκτυο και τις επίσημες ανακοινώσεις για ενδείξεις, εκτιμούν ότι οι θάνατοι ανέρχονται σε χιλιάδες την ημέρα, ενώ θα ακολουθήσουν κι άλλοι.
Ένα πρώτο κύμα στις αστικές περιοχές αναμένεται να κορυφωθεί τον Ιανουάριο, αλλά ένα δεύτερο, μεγαλύτερο κύμα θα διασχίσει τις αγροτικές περιοχές -όπου τα συστήματα υγείας είναι ακόμη πιο αδύναμα- τον Φεβρουάριο και θα κορυφωθεί στις αρχές Μαρτίου, σύμφωνα με τη βρετανική εταιρεία αναλύσεων υγείας Airfinity.
Μπορεί επίσης το κόστος να γίνει και οικονομικό. Ορισμένοι αναλυτές είπαν ότι αναμένουν μια μικρή έξοδο της ελίτ της χώρας, παράλληλα με ανανεωμένες προσπάθειες για μεταφορά χρημάτων από τη χώρα. Αυτό θα μπορούσε να ασκήσει περαιτέρω πίεση στην γρήγορα επιβραδυνόμενη οικονομία.
Το προηγούμενο διάστημα ο Σι συνέδεσε το προσωπικό του κύρος με την δρακόντεια πολιτική της «μηδενικής Covid», υποσχόμενος να τηρήσει τις σκληρή αυστηρότητα καθώς εδραίωσε την προσωπική του εξουσία και διεκδίκησε μια τρίτη θητεία στην εξουσία σε μια σημαντική σύνοδο κορυφής του Κομμουνιστικού Κόμματος τον Οκτώβριο.
Αλλά τον Νοέμβριο η χώρα αναστατώθηκε από μαζικές δημόσιες διαδηλώσεις ενάντια στους ελέγχους. Χιλιάδες ήταν εκείνοι που αψήφησαν τις βαριές ποινές για την πολιτική δραστηριότητα σε ένα κράτος επιτήρησης για να συμμετάσχουν στις πιο διαδεδομένες διαδηλώσεις που είχε δει η Κίνα εδώ και δεκαετίες.
Στον απόηχο τους, το Πεκίνο άλλαξε απότομα πορεία, εγκαταλείποντας τους ελέγχους σχεδόν εν μία νυκτί. Έκτοτε, οι ολοένα και περισσότεροι θάνατοι έχουν προκαλέσει ανησυχία και πέρα από την Κίνα, ιδιαίτερα λόγω των φόβων ότι ένας τεράστιος αριθμός νέων κρουσμάτων θα μπορούσε να δημιουργήσει συνθήκες για την εμφάνιση μιας επικίνδυνης νέας παραλλαγής.
Παγκόσμιος συναγερμός μετά την εγκατάλειψη της «μηδενικής Covid» και το άνοιγμα των συνόρων από την Κίνα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ζήτησε περισσότερη διαφάνεια από το Πεκίνο, ζητώντας περισσότερα δεδομένα για γενετική αλληλουχία, νοσηλείες, εισαγωγές και θανάτους σε μονάδες εντατικής θεραπείας και για τους εμβολιασμούς και την κατάσταση εμβολιασμού.
Την Παρασκευή, η Βρετανία ακολούθησε το παράδειγμα άλλων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, απαιτώντας αρνητικά τεστ Covid για επιβάτες που πετούν από την Κίνα.
Οι αρχές υπογράμμισαν την έλλειψη αξιόπιστων δεδομένων από την Κίνα, αν και πολλοί ειδικοί επέκριναν τους ελέγχους ως ατυχείς απαντήσεις που στοχεύουν περισσότερο να κατευνάσουν την κοινή γνώμη παρά να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία.
«Η de facto εγκατάλειψη της πολιτικής "μηδενικής Covid" χωρίς προετοιμασία είναι πλέον πολιτική αποστολή του Κομμουνιστικού Κόμματος και συνεπώς της κινεζικής κυβέρνησης.Εφόσον συμβαίνει αυτό, τα στατιστικά στοιχεία θα πρέπει να είναι "πατριωτικά" και να τηρούν την επίσημη γραμμή», δήλωσε ο Steve Tsang, διευθυντής του Ινστιτούτου SOAS China στο Λονδίνο.
Η επίσημη θέση μπορεί να συναντήσει τόσο σκεπτικισμό στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Αλλά υπάρχει μικρή πιθανότητα να εξελιχθεί σε πρόκληση για στον Σι, αφού στη συνάντηση του Οκτωβρίου καθαίρεσε πιθανούς αμφισβητίες και γέμισε την κορυφή του κόμματος με συμμάχους.
«Υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις εντός της κυβέρνησης, όπως για την καλύτερη χρονική στιγμή για το άνοιγμα και την καλύτερη προετοιμασία που θα μπορούσε να έχει γίνει. Αλλά αποσιωπούνται αποτελεσματικά», δήλωσε ο Yun Sun, διευθυντής του Προγράμματος Κίνας στο thinktank Stimson Center με έδρα την Ουάσινγκτον.
Σε ένδειξη ότι η εξουσία του παραμένει απόλυτη ακόμη και εν μέσω των αγώνων της κυβέρνησής του για τον περιορισμό της πανδημίας, ο Σι προήδρευσε σε μια διήμερη συνεδρίαση την περασμένη εβδομάδα, στην οποία κάθε μέλος του πολιτικού γραφείου αναγκάστηκε να αυτοεξετάσει δημόσια τις ανεπάρκειές του τον περασμένο χρόνο.
Ο Σι Τζινπίνγκ αποδίδει τις αστοχίες της δικής του κυβέρνησης στην επί μέρους εφαρμογή των πρακτικών του
Επίσης, ο Σι έχει στραφεί σε μια παράδοση αιώνων της κινεζικής ηγεσίας, σύμφωνα με την οποία τα προβλήματα και οι αποτυχίες αποδίδονται στους τρόπους εφαρμογής της τοπικής κυβέρνησης και όχι στην πολιτική της κεντρικής κυβέρνησης.
Η έκκληση του Σι για πιο κεντρική ηγεσία «φαίνεται να αποδίδει ευθύνες στις τοπικές κυβερνήσεις για αδράνεια και γενικά αποτυχία τήρησης των οδηγιών του Πεκίνου», δήλωσε ο Wen-Ti Sung, ανώτερος λέκτορας στο Κέντρο του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας για την Κίνα στον κόσμο.
Για τρία χρόνια, η κυβέρνηση υπερασπιζόταν το κόστος της πολιτικής «μηδενικής Covid» με το σκεπτικό ότι έσωζε τις ζωές των Κινέζων. Θα μπορούσε να επιβεβαιωθεί από την τρομερή ταλαιπωρία σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο όπου η πανδημία ήταν εκτός ελέγχου και να υποστηρίξουν πειστικά ότι το Πεκίνο έκανε καλύτερη δουλειά από πολλές άλλες κυβερνήσεις.
Αυτό βοήθησε να μετριαστεί η λαϊκή οργή στις πρώτες μέρες της πανδημίας, όταν η Γουχάν κατακλύστηκε από κρούσματα, πολλοί άνθρωποι πέθαναν και η Κίνα ξεκίνησε το παγκόσμιο πείραμα με τα lockdown.
«Οι άνθρωποι θα ήθελαν να πιστέψουν το αφήγημα της προπαγάνδας, αλλά όταν βλέπουν αληθινά πράγματα να συμβαίνουν στους δικούς τους κύκλους, ιδιαίτερα σε συγγενείς και μέλη της οικογένειάς τους, θα έχουν λιγότερη πίστη στην κινεζική κυβέρνηση. Επειδή οι άνθρωποι μπορούν να δουν τα μέλη της οικογένειας να υποφέρουν και να πεθαίνουν, η κυβέρνηση δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την προπαγάνδα για να αποσπάσει την προσοχή», δήλωσε ο Alfred Wu, αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.