Οι αναλυτές λένε συχνά ότι η κυβέρνηση της Κίνας κάνει πλάνα δεκαετιών, κάνοντας προσεκτικές κινήσεις στη σκακιέρα του χρόνου, την ώρα που οι δυτικές δημοκρατίες ανατρέπονται και ταλαιπωρούνται.
Αυτή την περίοδο, όμως, από τη Σανγκάη δεν έρχονται σημάδια μιας... ιδιοφυούς στρατηγικής. Όπως αναφέρει ο Economist, τη στιγμή που ο υπόλοιπος κόσμος αίρει σταδιακά -ή έχει ήδη άρει- τα μέτρα για τον κορωνοϊό, 25 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε lockdown εγκλωβισμένοι στα διαμερίσματά τους, αντιμετωπίζοντας ελλείψεις τροφίμων και ιατρικών υλικών που ούτε τα μέσα λογοκρισίας της Κίνας δεν μπορούν να καλύψουν. Η πολιτική των μηδενικών κρουσμάτων COVID-19 έχει γίνει ένα αδιέξοδο από το οποίο το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν φαίνεται να έχει βρει μια οδό γρήγορης διαφυγής.
Η κακή οικονομία της Κίνας και ο πόλεμος στην Ουκρανία
Είναι ένα από τα τρία προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η Κίνα φέτος, παράλληλα με την κακή οικονομία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μπορεί θεωρητικά να μην συνδέονται μεταξύ τους, αλλά η απάντηση της Κίνας σε καθένα από αυτά έχει μια κοινή ρίζα: φασαρίες και ύβρεις σε δημόσιο πλάνο, εμμονή με τον έλεγχο στον ιδιωτικό χώρο και αμφίβολα αποτελέσματα. Αντί να αποτελούν προϊόν πολιτικών τεχνασμάτων με τον χρονικό ορίζοντα του «Κίτρινου Αυτοκράτορα», οι ενέργειες της Κίνας αντικατοπτρίζουν ένα αυταρχικό σύστημα υπό τον Σι Τζινπίνγκ που αγωνίζεται να διαχειριστεί την πολιτική ή να παραδεχτεί πότε κάνει λάθος.
Για τον πρόεδρο της Κίνας, αυτή είναι μια χρονιά που όλα πρέπει να πάνε σύμφωνα με το σενάριο. Το φθινόπωρο αναμένεται να εκμεταλλευτεί ένα συνέδριο του κόμματος που διεξάγεται ανά πενταετία προκειμένου να ξεκινήσει την τρίτη του θητεία ως αρχηγός του, αψηφώντας τους κανόνες που υποτίθεται ότι θα τον έκαναν να αποσυρθεί μετά τις δύο θητείες, και ανοίγοντας τον δρόμο για τη δια βίου διακυβέρνηση. Για να εξελιχθεί ομαλά αυτή η διαδικασία, η κατάσταση στην Κίνα πρέπει να είναι σταθερή και επιτυχημένη.
Κατά κάποιο τρόπο ο Σι θριάμβευσε. Οι προπαγανδιστές μπορούν να καυχιούνται για το χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από την COVID-19 από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη χώρα και για μια οικονομία που έχει αναπτυχθεί περισσότερο από κάθε άλλη στην G20 από το 2018. Καθώς η Ευρώπη βυθίζεται στον πόλεμο, η Κίνα ξεχωρίζει και είναι ασφαλής, με ένα αναπτυσσόμενο πυρηνικό οπλοστάσιο και τους πόρους και τα χρήματα για να προβάλει την ισχύ της από τον Ειρηνικό έως την Καραϊβική.
Το γιγανταίο πείραμα της Κίνας με την πανδημία φαίνεται να αποτυγχάνει
Ωστόσο, αν ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην τελευταία χρονιά του Σι Τζινπίνγκ ως «πολιτικά θνητού» θα δούμε τις αδυναμίες της Κίνας υπό την κυριαρχία του καθώς και τα δυνατά της σημεία. Ξεκινάμε με την πανδημία. Από τότε που εντοπίστηκε ο ιός στην Ουχάν, η Κίνα ακολούθησε μια στρατηγική μηδενικών κρουσμάτων κορωνοϊού. Τα σύνορά της είναι κλειστά εδώ και δύο χρόνια και τα κρούσματα εκεί αντιμετωπίζονται με καραντίνες, αναγκαστικά μαζικά τεστ και σκληρά lockdown. Νωρίτερα, οι κυβερνώντες της Κίνας είχαν αποφασίσει να προχωρήσουν σε ένα γιγαντιαίο πείραμα, που θα οδηγούσε σε μια ζωή χωρίς COVID-19 για την πλειοψηφία, αλλά με τίμημα την απώλεια ατομικών ελευθεριών, τον πόνο για όσους βρίσκονται σε lockdown και την εθνική απομόνωση.
Όμως ο έλεγχος των εξάρσεων της πανδημίας γίνεται ολοένα και πιο δύσκολος. Εκτός από τη Σανγκάη, πέντε επαρχίες έχουν μερικό lockdown και στην Γκουανγκζού τα σχολεία παραμένουν κλειστά. Συνολικά, τουλάχιστον 150 εκατομμύρια άνθρωποι επηρεάζονται από τα περιοριστικά μέτρα. Παραχωρώντας στη Σανγκάη την αυτονομία για τη διαχείριση του lockdown, ο Σι Τζινπίνγκ ανέκτησε τον έλεγχο, αλλά δεν υπάρχει στρατηγική εξόδου. Το κόμμα του δεν έχει προετοιμάσει το κοινό για μια ζωή με τον κορωνοϊό και δεν έχει καταφέρει να πείσει αρκετούς ηλικιωμένους να εμβολιαστούν ούτε να χρησιμοποιήσει πιο αποτελεσματικά δυτικά εμβόλια. Η επιλογή τώρα είναι ανάμεσα σε μια εκστρατεία διπλασιασμού των ποσοστών εμβολιασμού παράλληλα με ένα κύμα εξόδου που θα μπορούσε, σύμφωνα με ορισμένα μοντέλα, είτε να σκοτώσει 2 εκατομμύρια ανθρώπους είτε να οδηγήσει σε αόριστο χρόνο απομόνωσης και επαναλαμβανόμενες απαγορεύσεις κυκλοφορίας.
Στην «εντατική» η βιομηχανία τεχνολογίας και άρα η οικονομία της Κίνας
Αυτά τα lockdown βλάπτουν την ανάπτυξη, ενισχύοντας μια αποτυχημένη προσπάθεια αναδιάρθρωσης της οικονομίας. Ο Σι κάλεσε τους Κινέζους καπιταλιστές να προσδοκούν σε λιγότερα κέρδη και να είναι πιο αυτοδύναμοι. Όμως, σε μια προσπάθεια να εφαρμόσουν ασαφή συνθήματα όπως η «κοινή ευημερία», οι ενθουσιώδεις αξιωματούχοι έχουν επαναβεβαιώσει μεν τον κρατικό έλεγχο, εκφοβίζοντας, όμως, τους πιο επιτυχημένους επιχειρηματίες. Μια κάποτε λαμπρή βιομηχανία τεχνολογίας βρίσκεται «στην εντατική», με τις 10 μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας να έχουν χάσει 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια από την αξία τους στην αγορά έπειτα από ένα μπαράζ ρυθμιστικών κανονισμών. Τα αφεντικά της Alibaba και της Tencent περιορίζονται σε επιδείξεις σκληρής υπακοής, ενώ τούς απαγορεύεται η επέκταση των εταιρειών τους σε ορισμένες νέες περιοχές. Τις τελευταίες εβδομάδες το κόμμα του Σι Τζινπίνγκ προσπάθησε να αντιστρέψει την πορεία του, αλλά οι διεθνείς επενδυτές είναι επιφυλακτικοί. Αυτές οι 10 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας αποτιμώνται κατά 50% χαμηλότερα από τις αντίστοιχες αμερικανικές.
Στη θέση τους, η Κίνα ελπίζει να δημιουργήσει μια πιστή νέα γενιά startups εταιρειών που θα ακολουθούν τους αυστηρούς στόχους του κόμματος. Τα αρχεία εγγραφών δείχνουν ότι σε πόλεις της ενδοχώρας δημιουργούνται δεκάδες χιλιάδες τέτοιες εταιρείες, οι οποίες παρουσιάζονται ως κορυφαίες στο cloud, τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη. Προς το παρόν, οι «πατριώτες επενδυτές» τις επευφημούν, αλλά πολλοί είναι τρολ ή απατεώνες που απλά ανέχονται οι αξιωματούχοι προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους στην τοπική ανάπτυξη. Μια βιομηχανία τεχνολογίας όπου τα κίνητρα είναι οι επιδοτήσεις και ο φόβος, και η οποία διαχωρίζεται από ένα όλο και πιο παγκοσμιοποιημένο σύστημα επιχειρηματικών κεφαλαίων, είναι πιθανό να μείνει πίσω από τα σύνορα της καινοτομίας.
Η «διπλωματία» της Κίνας για την Ουκρανία δεν αποδίδει
Το τελευταίο πρόβλημα της Κίνας αφορά την Ουκρανία και την εξωτερική πολιτική. Ο Σι Τζινπίνγκ τάχθηκε στο πλευρό της Ρωσίας, στηρίζοντας την πεποίθησή του ότι η Δύση βρίσκεται σε παρακμή. Ωστόσο, αυτή η στάση έχει κόστος, καθώς θα βλάψει περαιτέρω τις σχέσεις με την Αμερική και την Ευρώπη, στις αγορές των οποίων βασίζεται. Η Κίνα ελπίζει ότι η Ευρώπη μπορεί να αξιολογηθεί ξεχωριστά από την Αμερική, αλλά ο πόλεμος έχει αναζωογονήσει τη ΝΑΤΟ και τη διατλαντική συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Είναι αλήθεια ότι πολλές χώρες δεν θέλουν να διαλέξουν πλευρά μεταξύ της Δύσης και της συμμαχίας Κίνας - Ρωσίας. Όμως, η διπλωματία της Κίνας αποτυγχάνει, καθώς οι ξένοι διστάζουν μπροστά τις προσβολές και τις απειλές που εκπέμπονται από το Πεκίνο. Σε όλες τις πλούσιες χώρες, η αντίληψη του κοινού για την Κίνα βρίσκεται στο χειρότερο σημείο εδώ και δύο δεκαετίες. Το ίδιο ισχύει και σε ορισμένες αναπτυσσόμενες, όπως η Ινδία, που φοβούνται την κινεζική επιθετικότητα.
Το να υποτιμάς την Κίνα είναι ανόητο. Η συγκεντρωτική διακυβέρνησή της επιτρέπει τη συσσώρευση τεράστιων πόρων σε στρατηγικά καθήκοντα, από την οικοδόμηση ενός ναυτικού στόλου μέχρι την κυριαρχία στον τομέα των μπαταριών. Μπορεί να κινητοποιήσει την κοινή γνώμη, ενώ το τεράστιο μέγεθος της εγχώριας αγοράς επιτρέπει στις επιχειρήσεις να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας χωρίς να απευθυνθούν στο εξωτερικό - και η πιθανή δεξαμενή κερδών θα δελεάζει πάντα τις παγκόσμιες εταιρείες για να βρίσκονται εκεί και οι καπιταλιστικές κυβερνήσεις να τις υποστηρίζουν.
Οι τρεις πληγές
Αυτές οι δυνάμεις παραμένουν. Ωστόσο, το σύστημα διακυβέρνησης της Κίνας αναπτύσσει νέα ελαττώματα καθώς η εξουσία γίνεται πιο συγκεντρωτική. Τα αυταρχικά κράτη μπορούν να κάνουν τα πράγματα σωστά, αλλά μισούν να παραδέχονται ότι κάνουν λάθος. Όσο περισσότερο εξυψώνεται επίσημα το καθεστώς του Σι Τζινπίνγκ ενόψει του συνεδρίου του κόμματος, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η συκοφαντία. Όσο οι γραφειοκράτες ανταγωνίζονται για να επιδείξουν ζήλο, η διοίκηση γίνεται λιγότερο αποτελεσματική. Όσο οι υπάλληλοι φοβούνται να μιλήσουν, ο μηχανισμός τροφοδότησης της ηγεσίας με τη γνώμη του κοινού αποτυγχάνει. Ένα τεστ για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της Κίνας είναι το αν μπορεί να αλλάξει πορεία. Προς το παρόν, αν κάποιος πιστεύει ότι η άνοδος της Κίνας είναι αναπόφευκτη, μπορεί να κοιτάξει τους έρημους δρόμους της μεγαλύτερης πόλης της και να αναρωτηθεί αν ο Σι Τζινπίνγκ είναι, τελικά, ο μόνος σοφός αυτού του κόσμου.
- Όλες οι ειδήσεις '
- Η δυστοπία της Σανγκάης: Ασφυκτιούν οι κάτοικοι, συγκρούσεις στους δρόμους -Εικόνες σοκ από τα κέντρα καραντίνας
- Daily Mail: Ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού υπέστη ανακοπή, αλλά «όχι από φυσικά αίτια»
- CIA: Από το φθινόπωρο μαζεύαμε πληροφορίες για την εισβολή Πούτιν -Ο Μπάιντεν στέλνει αξιωματούχο στην Ουκρανία
- Ζελένσκι στο BBC: Κάποιες ευρωπαϊκές χώρες κερδίζουν λεφτά με το αίμα των Ουκρανών - Χρειαζόμαστε όπλα τώρα
- Θάνατος τριών παιδιών στην Πάτρα: Δεν χορηγήθηκε κεταμίνη στην Τζωρτζίνα, απαντά το Ωνάσειο
- Η οργή της μητέρας της Καρολάιν κατά του Μπάμπη -«Το τέρας με πήγε να διαλέξω φέρετρο και με έβαλε να πληρώσω»