Η παραμονή δυνάμεων του Κιέβου στην ρωσική περιφέρεια του Κουρσκ, αποτελεί σημαντική αποτυχία για τον Βλάντιμιρ Πούτιν που μπορεί να κρίνει πολλά.
Λίγες ημέρες αφότου τα ουκρανικά στρατεύματα κατέλαβαν μέρος της περιοχής Κουρσκ της Ρωσίας σε μια αιφνιδιαστική επίθεση, ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν δήλωνε στους αξιωματούχους άμυνας ότι ο «κύριος στόχος» τους ήταν να αποκρούσουν την εισβολή. Έξι μήνες αργότερα, αυτός ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί ακόμα.
Ο Τραμπ πιέζει για συμφωνία τερματισμού του πολέμου
Η αποτυχία του Πούτιν να εκδιώξει τον ουκρανικό στρατό από το ρωσικό έδαφος μπορεί να αποκτήσει πρόσθετη σημασία καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πιέζει για μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου. Ενώ τα ρωσικά στρατεύματα συνεχίζουν να προελαύνουν σταδιακά στο πεδίο της μάχης στην ανατολική Ουκρανία, το Κίεβο διατηρεί ένα διαπραγματευτικό χαρτί στο Κουρσκ για μια πιθανή ανταλλαγή εδαφών σε τυχόν συνομιλίες, επισημαίνει το πρακτορείο Bloomberg σε ανάλυσή του.
Η πρώτη κατάληψη ρωσικού εδάφους από ξένο στρατό μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελεί προσωπικό πλήγμα για τον Πούτιν, η εγχώρια εικόνα του οποίου βασίζεται στο ότι είναι ένας ισχυρός ηγέτης που υπερασπίζεται τα συμφέροντα του έθνους. Το Κρεμλίνο προσπάθησε να υποβαθμίσει την κρίση από τότε που οι ουκρανικές δυνάμεις πέρασαν τα σύνορα στις 6 Αυγούστου και προχώρησαν γρήγορα για να καταλάβουν έως και 1.250 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Σούντζα και δεκάδων χωριών.
Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν μέχρι στιγμής ανακτήσει μόνο το ήμισυ περίπου του εδάφους, ακόμη και με τη βοήθεια χιλιάδων βορειοκορεατών στρατιωτών που έχουν σταλεί στην περιοχή. Δυτικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περίπου 11.000 βορειοκορεάτες στρατιώτες μεταφέρθηκαν στο Κουρσκ και έχουν υποστεί έως και 4.000 απώλειες.
«Σε γενικές γραμμές, η αποτελεσματικότητα των στρατιωτικών επιχειρήσεων είναι χαμηλότερη από την αναμενόμενη», δήλωσε ο Μιχαήλ Βινόγκραντοφ, επικεφαλής του Ιδρύματος Πολιτικής της Αγίας Πετρούπολης. «Το σύστημα δεν ήταν ιδιαίτερα προετοιμασμένο - ούτε για την απώλεια εδαφών, ούτε για το γεγονός ότι όλα θα τραβούσαν σε μάκρος».
Οι μάχες καλύπτουν μόνο μια μικροσκοπική περιοχή της περιοχής του Κουρσκ. Παρόλα αυτά, η ουκρανική εισβολή σε μια περιοχή με περίπου 1 εκατομμύριο κατοίκους που έχει περίπου το μέγεθος του Βελγίου ήταν ένα σοκ για τους Ρώσους, φέρνοντας πιο κοντά τους τις συνέπειες ενός πολέμου που ξεκίνησε ο Πούτιν.
Η σημασία της επιχείρησης στο Κουρσκ
Πρόκειται για μια «πολύ σημαντική επιχείρηση και θα το δείτε όταν φτάσουμε σε διπλωματική επίλυση του πολέμου», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στους δημοσιογράφους την Τετάρτη στο Κίεβο. Η κατάσταση στο Κουρσκ είναι «σταθερή» και η Ρωσία «δεν θα μπορέσει να μας εκδιώξει από αυτό το έδαφος στο άμεσο μέλλον», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Με τους Ρώσους αξιωματούχους να υπολογίζουν ότι περίπου 150.000 άνθρωποι στην περιοχή του Κουρσκ εκτοπίστηκαν λόγω των μαχών, η δυσαρέσκεια για την αποτυχία του κράτους να προστατεύσει τους κατοίκους αναβλύζει. Εκατοντάδες άνθρωποι συμμετείχαν σε συγκεντρώσεις στην πρωτεύουσα της περιοχής, το Κουρσκ, τον Ιανουάριο για να διαμαρτυρηθούν ότι οι αξιωματούχοι έκαναν πολύ λίγα για να στεγάσουν τους εκτοπισμένους ή να τους βοηθήσουν να βρουν τους αγνοούμενους συγγενείς τους.
«Γίνεται πόλεμος στη χώρα μας και το κράτος αποδείχθηκε εντελώς απροετοίμαστο γι' αυτό, ξεκινώντας από τις οχυρώσεις και καταλήγοντας στα πιστοποιητικά στέγασης», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Σινέλνικοφ, ακτιβιστής και εθελοντής του Κουρσκ που αναζητά αγνοούμενους σε περιοχές που κατέχει η Ουκρανία.
«Ποτέ δεν υπήρξε τόσο μαζική επανεγκατάσταση στην περιοχή του Κουρσκ, ούτε κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου», δήλωσε σε συνέντευξή του στις 24 Ιανουαρίου. Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει το Κουρσκ ως «περιφερειακό πρόβλημα, όχι εθνικό», δήλωσε ο Νικολάι Πετρόφ, σύμβουλος της δεξαμενής σκέψης Chatham House με έδρα το Λονδίνο. «Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει βιασύνη», είπε.
Ο Ζελένσκι δήλωσε αμέσως μετά την έναρξη της επιχείρησης ότι ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί μια νεκρή ζώνη για την προστασία των συνοριακών κοινοτήτων από τις ρωσικές επιθέσεις. Οι στρατιωτικοί του επικεφαλής προσπάθησαν επίσης να ανακουφίσουν την πίεση στα μέτωπα στην Ουκρανία, υποχρεώνοντας τη Μόσχα να μεταφέρει στρατεύματα για την υπεράσπιση του Κουρσκ. Αν και η επιχείρηση στο Κουρσκ δεν ανέκοψε την προέλαση της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία, το Κρεμλίνο έχει στείλει χιλιάδες στρατιώτες για να προσπαθήσει να ανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής.
Ο Πούτιν στην πίεση
Παρόλα αυτά, στην ετήσια συνέντευξη Τύπου και την τηλεφωνική του εκπομπή τον Δεκέμβριο, ο Πούτιν δεν ήταν ξεκάθαρος όταν ένας κάτοικος του Κουρσκ ρώτησε πόσο καιρό θα χρειαστεί η Ρωσία για να εκδιώξει τα ουκρανικά στρατεύματα.
«Δεν μπορώ και δεν θέλω να δώσω μια συγκεκριμένη ημερομηνία», απάντησε. Αυτό μπορεί να βαραίνει τον Πούτιν καθώς ο Τραμπ τον πιέζει να «κάνει μια συμφωνία» για να διαπραγματευτεί τον τερματισμό του πολέμου και απειλεί με «μεγάλες» νέες κυρώσεις αν αρνηθεί. Ενώ ο Ρώσος ηγέτης μπορεί να υποστηρίξει ότι η ρωσική επίθεση εξακολουθεί να κερδίζει έδαφος στην Ουκρανία, ο Ζελένσκι θα μπορέσει να δείξει το στήριγμα στο Κουρσκ ως απόδειξη ότι το Κίεβο έχει κάτι να ανταλλάξει με την επιστροφή κάποιων κατεχόμενων εδαφών. Η Ρωσία ελέγχει σήμερα περίπου το ένα πέμπτο του ουκρανικού εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, την οποία ο Πούτιν προσάρτησε το 2014. Το Κρεμλίνο έχει δηλώσει ότι η στρατηγική του είναι να συνεχίσει την επίθεσή του για να προσπαθήσει να πιέσει την Ουκρανία και τις ΗΠΑ να συμφωνήσουν με τους όρους της Μόσχας και αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η Ρωσία μπορεί να διατηρήσει τον πόλεμο για άλλα δύο με τρία χρόνια.
Ο Πούτιν «πρέπει να θέσει προτεραιότητες καθώς οι δυνάμεις του έχουν εξαντληθεί» και φαίνεται να επικεντρώνεται περισσότερο στα κέρδη στην Ουκρανία παρά στην ανάκτηση εδαφών στην περιοχή του Κουρσκ, δήλωσε ο Μπότα Ιλίγιας, ανώτερος αναλυτής στην Prism, μια εταιρεία στρατηγικών πληροφοριών στο Λονδίνο.
Μετά τις διαμαρτυρίες των κατοίκων για την έλλειψη βοήθειας, ο Πούτιν απέλυσε τον κυβερνήτη της περιοχής Κουρσκ τον Δεκέμβριο και τον αντικατέστησε με έναν βουλευτή της Κρατικής Δούμας της Ρωσίας, τον Αλεξάντερ Χίνστειν,.
Τοπικοί αξιωματούχοι λένε ότι περίπου 2.000 άμαχοι αγνοούνται, αν και ορισμένοι κάτοικοι ανεβάζουν τον αριθμό σε περισσότερους από 3.000.