Οι... κατσίκες είναι το νέο όπλο της Καλιφόρνιας στη μάχη κατά των πυρκαγιών και βγαίνουν για βοσκή σε όλη την πολιτεία.
Η Καλιφόρνια βρίσκεται στο επίκεντρο της μάχης με τις φωτιές, οι οποίες έχουν γίνει πιο συχνές, πιο καταστροφικές και μεγαλύτερες από το 1980.
Το 2021 η Καλιφόρνια αντιμετώπισε «πρωτοφανείς» συνθήκες πυρκαγιάς, σύμφωνα με το CalFire (California Department of Forestry and Fire Protection, η πυροσβεστική υπηρεσία της πολιτείας), με μία μόνο πυρκαγιά να καίει περισσότερα από 960.000 στρέμματα (3.885 τετραγωνικά χιλιόμετρα). Οι καλά προγραμματισμένες βροχοπτώσεις μπορούν να φέρουν κάποια ανακούφιση, ακόμη και αν η ευρύτερη κατάσταση παραμένει σοβαρή.
Η περίοδος πυρκαγιών το 2022 χαρακτηρίστηκε «ήπια» για την πολιτεία. Κάηκαν περισσότερα από 300.000 στρέμματα (1.214 τετραγωνικά χιλιόμετρα), σε σύγκριση με τον πενταετή μέσο όρο των 2,3 εκατομμυρίων στρεμμάτων (9.307 τετραγωνικά χιλιόμετρα).
Φέτος, ο Αύγουστος ήταν πιο δροσερός και πιο υγρός από τον μέσο όρο στην Καλιφόρνια. Παρ' όλα αυτά, περισσότερα από ένα τέταρτο του εκατομμυρίου στρέμματα έχουν καεί και τέσσερις άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους.
Στην Καλιφόρνια όμως οι κατσίκες είναι το εναλλακτικό όπλο που τίθεται στην υπηρεσία της πυρόσβεσης.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC, o Michael Choi διευθύνει την Fire Grazers Inc, μια οικογενειακή επιχείρηση που νοικιάζει κατσίκες σε δημοτικές υπηρεσίες, σχολεία και ιδιώτες πελάτες για να καθαρίζουν θάμνους από πλαγιές λόφων και εδάφη που είναι δύσκολα προσβάσιμα. Η εταιρεία έχει 700 κατσίκες και πρόσφατα χρειάστηκε να επεκτείνει το κοπάδι της για να συμβαδίσει με τη ζήτηση.
«Νομίζω ότι καθώς οι άνθρωποι συνειδητοποιούν περισσότερο την ιδέα, και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, γίνονται πιο συνειδητοποιημένοι σχετικά με το ποιες μεθόδους θέλουν να χρησιμοποιήσουν για τον καθαρισμό και την προστασία του τοπίου από τις πυρκαγιές. Έτσι, υπάρχει σίγουρα μεγαλύτερη ζήτηση και είναι μια αυξανόμενη τάση», λέει.
Παράγοντες όπως οι θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή είναι βασικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα των πυρκαγιών, σύμφωνα με την έρευνα του CalFire.
Υπάρχουν όμως και μελέτες που δείχνουν ότι η διαχείριση της γης μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, καθώς η συσσώρευση νεκρών δέντρων και ξηρών θάμνων δημιουργεί επικίνδυνη καύσιμη ύλη που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες, σοβαρές πυρκαγιές.
Οι διαχειριστές γης βασίζονταν παραδοσιακά στα ζιζανιοκτόνα και στη χειρωνακτική εργασία για να αραιώσουν τους θάμνους και να μειώσουν την ξηρή καύσιμη ύλη, αλλά οι υπηρεσίες και οι αξιωματούχοι των πόλεων δοκιμάζουν και άλλες, ενδεχομένως πιο βιώσιμες και οικονομικά αποδοτικές μεθόδους, όπως οι κατσίκες.
Γιατί οι κατσίκες είναι τόσο αποτελεσματικές;
«Οι κατσίκες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε μέρη όπως η Καλιφόρνια και η Μεσόγειος λόγω των θάμνων... Οι κατσίκες είναι πολύ καλά εξοπλισμένες γι' αυτό, έχουν τα κατάλληλα στόματα» λέει η Karen Launchbaugh, καθηγήτρια Οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Idaho, η οποία έχει κάνει πολλές μελέτες για τη βόσκηση προβάτων, κατσικιών και βοοειδών. «Απλώς, είναι σχεδιασμένα για να τρώνε θάμνους».
Σε αντίθεση με άλλα ζώα, οι κατσίκες έχουν στενό, βαθύ στόμα, που τους επιτρέπει να συλλέγουν επιλεκτικά ξυλώδεις θάμνους. Στέκονται στα πίσω πόδια για να βόσκουν σε μέσο ύψος 2 μέτρων και έχουν επιδέξια γλώσσα και χείλη. «Έχουν επίσης την ικανότητα να αποτοξινώνουν ενώσεις και έτσι μπορούν να τρώνε δηλητηριώδη φυτά», προσθέτει η Launchbaugh.
Η Launchbaugh λέει ότι βλέπει όλο και περισσότερους αξιωματούχους της πόλης και διαχειριστές γης να είναι ανοιχτοί στο να δοκιμάσουν τις κατσίκες ως μια νέα μέθοδο μείωσης του κινδύνου πυρκαγιάς.
«Είμαι ενθουσιασμένη γιατί όταν αρχίσαμε να το ερευνούμε αυτό, δεν ξέραμε πού θα καταλήξει. Τώρα υπάρχει αρκετή δουλειά για τους ανθρώπους που ζουν από τη βόσκηση και οι πόλεις και οι κομητείες είναι πρόθυμες να πληρώσουν γι' αυτό, επειδή ξέρουν ότι κάνει τη διαφορά».
Οι κατσίκες έχουν ακόρεστη όρεξη και καταβροχθίζουν αγριόχορτα, θάμνους, χαμηλά κρεμασμένα φύλλα και ξηρούς θάμνους - όλα αυτά αποτελούν καύσιμη ύλη για πυρκαγιές. Οι οδηγίες της Καλιφόρνιας για την ετοιμότητα σε περίπτωση πυρκαγιάς καθοδηγούν τους κατοίκους να απομακρύνουν όλη τη νεκρή βλάστηση και να κουρεύουν το γρασίδι μέχρι και 10 εκατοστά - όλα όσα θα έκανε μια κατσίκα φυσικά, με ενθουσιασμό και χωρίς να της το υπενθυμίζουν.
Οι κατσίκες, επίσης, βόσκουν ατάραχες σε ζέστη 37,7C και άνω, και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να σκαρφαλώσουν τις απότομες βουνοπλαγιές που μπορεί να είναι δύσκολα προσβάσιμες για τους εργάτες.
«Οι κατσίκες είναι φυσικοί ορειβάτες. Μπορούν να σκαρφαλώσουν σε απότομους λόφους χωρίς πρόβλημα, μπαίνουν σε όλες τις γωνίες και τις σχισμές που κανονικά θα ήταν πολύ δύσκολο για τους ανθρώπους και τρώνε σχεδόν τα πάντα», υπογραμμίζει ο Choi.
Οι κατσίκες φτιάχνουν αντιπυρικές ζώνες στο Λος Άντζελες
Στο Glendale, μια πόλη στην κομητεία του Λος Άντζελες, 300 κατσίκες εργάζονται σκληρά στις κορυφογραμμές του όρους Verdugo, καθαρίζοντας 14 στρέμματα (5,6 εκτάρια) σε διάστημα δύο εβδομάδων. Η πόλη έχει χαρακτηριστεί ως ζώνη «πολύ υψηλού κινδύνου πυρκαγιάς». Για να μειώσει τον κίνδυνο, η Patty Mundo, επιθεωρήτρια διαχείρισης βλάστησης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Glendale, χρησιμοποιεί τις κατσίκες του Choi από το 2018.
Σκοπός τους είναι να δημιουργήσουν μια ζώνη προστασίας μεταξύ των σπιτιών και των ανοιχτών εκτάσεων γης, ώστε, αν υπάρξει πυρκαγιά, να επιβραδύνουν τις φλόγες ή να τις σταματήσουν εντελώς. Η ύπαρξη μιας ρυθμιστικής ζώνης βοηθά στην προστασία των σπιτιών από τη φωτιά, πράγμα ζωτικής σημασίας σε μια πολιτεία όπου περισσότερες από 60.000 κοινότητες κινδυνεύουν από πυρκαγιές.
Στο West Sacramento, τα κοπάδια αιγών χρησιμοποιούνται από το 2013 σε μέτρα πρόληψης πυρκαγιών ως «δημιουργική και περιβαλλοντικά βιώσιμη μέθοδος» για την καλύτερη διαχείριση της μείωσης της καύσιμης ύλης των πυρκαγιών, λέει ο Jason Puopolo, επιθεωρητής λειτουργίας πάρκων της πόλης.
Οι κατσίκες έρχονται στην πόλη δύο φορές το χρόνο - μία φορά την άνοιξη για να καθαρίσουν την ανάπτυξη από τις χειμερινές βροχές και μία φορά το φθινόπωρο για να καθαρίσουν τους ξερούς θάμνους. Την περασμένη σεζόν η πόλη πλήρωσε 150.000 δολάρια στην εταιρεία εκτροφής αιγών Western Grazers για να δουλέψει τη γη, μεταδίδει το BBC.
«Το μεγαλύτερο όφελος που έχουμε δει είναι η μείωση του κινδύνου και των πιθανών τραυματισμών στο χώρο εργασίας σε περιοχές με δύσκολη πρόσβαση», λέει ο Puopolo. «Έχουμε αναχώματα που είναι επικλινή και κατά τόπους έντονα δασωμένα και μπορούν να θέσουν το προσωπικό σε υψηλό κίνδυνο να τραυματιστεί ακόμη και μόνο με ένα γλίστρημα ή μια πτώση».
Τις «προσλαμβάνει» η Πυροσβεστική
Η σκληρή δουλειά των κατσικιών έχει αποδώσει τόσο πολύ που η Πυροσβεστική Υπηρεσία της πόλης πίστωσε τα κοπάδια ότι βοήθησαν να σταματήσουν οι φλόγες κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς το 2022, σώζοντας ένα συγκρότημα κατοικιών.
«Ο επικεφαλής της πυροσβεστικής μας είπε ότι αν οι κατσίκες δεν είχαν κάνει ένα προηγούμενο πέρασμα σε εκείνο το χωράφι, η φωτιά θα μπορούσε να ήταν πολύ χειρότερη», συνεχίζει ο Puopolo. «Επειδή οι κατσίκες είχαν πρόσφατα ροκανίσει τους θάμνους στην περιοχή σε ύψος 10 εκατοστών, τα πυροσβεστικά συνεργεία μπόρεσαν να προλάβουν τις φλόγες και να σώσουν τις πολυκατοικίες».
Η χρήση κατσικιών για τον καθαρισμό της γης είναι μια πρακτική αιώνων σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία, η Ελλάδα και η Ισπανία. Μια μελέτη σχετικά με το πόσο αποτελεσματική είναι η βόσκηση αιγών στη Μεσόγειο για την πρόληψη πυρκαγιών διαπίστωσε ότι είναι «πιθανώς η πιο οικολογικά ορθή τεχνική για τη δημιουργία ασυνεχειών στην καύσιμη ύλη, κυρίως στο στρώμα των θάμνων, και τη διακοπή των σκαλοπατιών καύσιμης ύλης».
Αν και η πρακτική αυτή δεν υπάρχει για τόσο πολύ καιρό στην Καλιφόρνια, πειράματα για τη χρήση τους στη διαχείριση των πυρκαγιών γίνονται εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία.
Μια μελέτη σχετικά με τη χρήση των κατσικιών στο δάσος διαπίστωσε ότι τα ζώα είχαν «σημαντικό αντίκτυπο» στη μείωση της φυτοκάλυψης - 87% μείωση της κάλυψης και 92% μείωση του ύψους.
Οι κατσίκες δεν χρειάζεται να είναι ο μοναδικός τρόπος διαχείρισης του τοπίου, αλλά η χρήση της άγριας ζωής με αυτόν τον τρόπο «θα πρέπει να αποτελεί μέρος της εργαλειοθήκης όταν καταπολεμούμε τις πυρκαγιές», προσθέτει ο Launchbaugh.
Ορισμένες πυροσβεστικές υπηρεσίες αγοράζουν ακόμη και τα δικά τους ζώα. «Τρώνε όλα τα χόρτα και τους θάμνους μέχρι το επίπεδο του εδάφους, γεγονός που προφανώς μας βοηθάει στην άμβλυνση των πυρκαγιών στην περιοχή» λέει ο Chris Nelson, βοηθός επικεφαλής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας του San Manuel, ο οποίος έχει το δικό του κοπάδι 350 κατσικιών.
Οι κατσίκες επεξεργάζονται δύο έως πέντε στρέμματα κάθε φορά, προτού μετακινηθούν στο επόμενο κομμάτι. Στο τέλος του καλοκαιριού, οι πυροσβέστες θα κόψουν κάθε θάμνο που άφησαν πίσω τους οι κατσίκες.
Η κρατική πυροσβεστική υπηρεσία CalFire έχει επιχορηγήσει αρκετές πόλεις για τη χρηματοδότηση δοκιμών βόσκησης με κατσίκες.
«Πολλοί από τους αποδέκτες μας διαπίστωσαν ότι η βόσκηση είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο, ιδίως για τη συντήρηση των έργων μείωσης της καύσιμης ύλης» λέει η Κάρα Γκάρετ, αναλύτρια κυβερνητικών προγραμμάτων στην CalFire.
«Οι χλοοκοπτικές μηχανές, τα ζιζανιοκτόνα, τα αλυσοπρίονα, τα τρακτέρ και τα χορτοκοπτικά μηχανήματα μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά σε άγρια περιοχή αν χρησιμοποιηθούν τη λάθος εποχή του έτους, και, με τις εργασίες που απομένουν ακόμη να γίνουν σε όλη την Καλιφόρνια, οι κατσίκες που βόσκουν αποτελούν μια ασφαλή εναλλακτική λύση για να βοηθήσουν στη διατήρηση της βλάστησης», σημειώνει η ίδια.