Τις συνέπειες της πρωτοφανούς επίθεσης που εξαπέλυσε ο Ντόναλντ Τραμπ στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή επιχειρεί να αναλύσει ο ιστορικός και καθηγητής του Χάρβαρντ Σέρχιι Πλόκχι.
Κάτοχος της έδρας Mykhailo S. Hrushevsky για την Ιστορία της Ουκρανίας και διευθυντής του Ουκρανικού Ινστιτούτου Έρευνας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο Πλόκχι έχει συγγράψει το βιβλίο με τίτλο «The Gates of Europe: A History of Ukraine», όπου καταγράφει την ιστορική διαδρομή της πατρίδας του, που βρίσκεται σε μια από τις κομβικότερες γεωπολιτικά περιοχές του πλανήτη.
Μιλώντας στη γαλλική εφημερίδα Le Monde, o Πλόκχι περιγράφει τους λόγους για τους οποίους το επεισόδιο στο Οβάλ Γραφείο τον άφησε ως Αμερικανό πολίτη ουκρανικής καταγωγής «άφωνο» και τον ανησυχεί βαθιά, σημειώνοντας ότι Τραμπ και Ζελένσκι δεν έπρεπε να εκθέσουν έτσι ανοικτά, μπροστά στις κάμερες, τις διαφωνίες τους.
Γιατί ανησυχεί ο ιστορικός του Χάρβαρντ για την επίθεση του Τραμπ στον Ζελένσκι
«Αυτές οι διαιρέσεις μάς αποδυναμώνουν όλους - Ουκρανούς, Αμερικανούς και Ευρωπαίους. Επιβεβαιώνουν ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον διατεθειμένες να προσφέρουν την ίδια στρατιωτική υποστήριξη στους συμμάχους τους στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Μόνο η Μόσχα μπορεί να είναι ευχαριστημένη με αυτή την κατάσταση» λέει.
«Επί της ουσίας, ο Ντόναλντ Τραμπ πιστεύει ότι η ειρήνη είναι δυνατή μόνο στη βάση της εμπιστοσύνης που έχει στον Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος πιστεύει πως όσο θα είναι αυτός στον Λευκό Οίκο, ο Ρώσος ομόλογός του δεν θα εξαπολύσει νέα επίθεση κατά της Ουκρανίας. Από ουκρανικής σκοπιάς, αυτό είναι σαφώς ανεπαρκές. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει δίκιο που απαιτεί πραγματικές εγγυήσεις ασφάλειας. Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται, ωστόσο, έτοιμος να επιβάλει την ειρήνη στην Ουκρανία βάσει όρων που πλησιάζουν αυτούς που απαιτεί η Ρωσία. Ο κύριος στόχος του είναι να επιτύχει κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατόν. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν πιθανότατα θα αποδεχθεί τη συμφωνία, αλλά ταυτόχρονα θα προετοιμαστεί για μια νέα εισβολή. Ο πόλεμος θα επιστρέψει γρήγορα αν σταματούσε σε αυτή τη βάση», σημειώνει ο επιφανής ιστορικός.
Και χαιρετίζει τη σύνοδο που διοργάνωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ για την Ουκρανία στο Λονδίνο την Κυριακή, αφού, όπως αναφέρει, «η Ευρώπη δείχνει έτσι την ικανότητά της να δράσει. Εργαζόμενη σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο, θα μπορούσε να επιτύχει εκεί όπου απέτυχε ο Ντόναλντ Τραμπ και να συμβάλει στην ανοικοδόμηση των αμερικανο-ουκρανικών σχέσεων».
Μήπως θα έπρεπε ο Ζελένσκι να προσπαθήσει να εκτονώσει το εκρηκτικό κλίμα;
O καθηγητής του Χάρβαρντ σημειώνει πως, μολονότι άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, όπως ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, που επισκέφθηκαν πρόσφατα τον Λευκό Οίκο, διόρθωσαν διακριτικά τον Τραμπ στις κοινές συνεντεύξεις Τύπου αναφορικά με το πραγματικό ύψος της ευρωπαϊκής βοήθειας στην Ουκρανία, στην Ουάσιγκτον είναι ελάχιστη η ανοχή για το Κίεβο.
«Ίσως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα έπρεπε να ήταν πιο διπλωματικός, αλλά στην ουσία δεν αλλάζει τίποτα. Το αποτέλεσμα δεν είναι πολύ διαφορετικό απ' ό,τι όταν ο Μακρόν ή ο Στάρμερ βρέθηκαν στον Λευκό Οίκο: Ο Ντόναλντ Τραμπ αρνείται να παράσχει τις απαραίτητες εγγυήσεις για την ασφάλεια της Ουκρανίας», επισημαίνει.
Για τον Πλόκχι, «υπήρχε ένα στοιχείο θεάματος στη στάση που υιοθέτησε ο Ντόναλντ Τραμπ. Όπως είπε, είναι καλό για τους Αμερικανούς να δουν μόνοι τους πώς έχουν τα πράγματα - αλλά λέγοντας "Αμερικανούς" εννοούσε τους Ρεπουμπλικανούς ψηφοφόρους. Το σκάνδαλο του επιτρέπει να δικαιολογήσει τις θέσεις του, ενώ, πριν από την επίσκεψη του Ζελένσκι, η πλειοψηφία των Αμερικανών ήταν ακόμη υπέρ της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Θα πρέπει να δούμε πώς θα διαμορφωθεί η άποψη της κοινής γνώμης. Κι αυτό δεν σημαίνει ότι η συμφωνία για τις σπάνιες γαίες που προσφέρουν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα γίνει. Έχουμε ήδη δει αρκετές φορές τον Ντόναλντ Τραμπ να αλλάζει γνώμη».
Το ιμπεριαλιστικό σχέδιο των ΗΠΑ του Τραμπ
Ο γνωστός ιστορικός υπογραμμίζει ότι ήταν ιδιαίτερα οδυνηρό το θέαμα της επίπληξης του Ζελένσκι από τους Τραμπ και Βανς και της εκδίωξής του στη συνέχεια από τον Λευκό Οίκο. «Μέχρι πρόσφατα οι Ουκρανοί ήταν πεπεισμένοι ότι αγωνίζονταν για έναν σκοπό που ξεπερνούσε τη χώρα τους: την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ελευθερίας ενάντια στη Ρωσία. Αλλά η συμφωνία που προτείνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, εγγυήσεις ασφάλειας με αντάλλαγμα την πρόσβαση στους ορυκτούς πόρους της Ουκρανίας, αποκαλύπτει ένα ιμπεριαλιστικό σχέδιο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για να μετατρέψουν σε υποτελή μια χώρα που έχει γονατίσει. Η δέσμευσή τους στην πολυμέρεια, στη διατήρηση της διεθνούς τάξης, στην υπεράσπιση της δημοκρατίας, όλα αυτά έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Αυτό είναι πολύ δύσκολο για τους Ουκρανούς να το καταπιούν», τονίζει.
Ο Ζελένσκι παραμένει δημοφιλής στην Ουκρανία
Στο ερώτημα της γαλλικής εφημερίδας κατά πόσον θα μπορούσαν να στηθούν τώρα προεδρικές κάλπες στην Ουκρανία μετά τον χαρακτηρισμό «δικτάτορας χωρίς εκλογές» που εξαπέλυσε προ ημερών ο Τραμπ στον Ζελένσκι, ο καθηγητής του Χάρβαρντ σημειώνει απερίφραστα:
«Το ουκρανικό Σύνταγμα δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών όσο βρισκόμαστε σε πόλεμο. Επομένως, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν έχει γαντζωθεί στην εξουσία. Παραμένει ο νόμιμος πρόεδρος αυτής της χώρας. Η διεξαγωγή εκλογών τώρα, χωρίς να περιμένουμε την ειρήνη, θα ήταν καταστροφική. Θα ξεσπούσαν εσωτερικές διχόνοιες και θα τις εκμεταλλευόταν η Ρωσία, η οποία δεν θα δίσταζε να παρέμβει και να διαταράξει τη δημοκρατική διαδικασία. Δεν υπάρχει, επίσης, μεγάλη επιθυμία από την ουκρανική κοινή γνώμη για τη διεξαγωγή εκλογών. Ο Ζελένσκι είναι ένας πρόεδρος που παραμένει δημοφιλής. Χάρη στο θάρρος που επέδειξε από την αρχή του πολέμου, έδωσε τη δυνατότητα στη χώρα του να αντέξει. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα διεξαχθεί ψηφοφορία όταν επιστρέψει η ειρήνη», καταλήγει ο Πλόκχι.