Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank εγείρει μνήμες 2008 στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ερώτημα κατά πόσο θα μπορούσε να επαναληφθεί ένα σκηνικό α λα Lehman Brothers ήδη πλανάται στον αέρα.
Υπενθυμίζεται πως η Ομοσπονδιακή Αρχή Εγγύησης Καταθέσεων (Federal Deposit Insurance Corporation) κατέσχεσε τα περιουσιακά στοιχεία της Silicon Valley Bank την Παρασκευή, οδηγώντας στη μεγαλύτερη πτώχευση τράπεζας στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών μετά το 2008. Πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη κατάρρευση χρηματοπιστωτικού θεσμού στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών με περιουσιακά στοιχεία που ανέρχονται σε 200 δισεκατομμύρια δολάρια, όπως αναφέρει η New York Post.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε εκνευρισμό στις αγορές, οδηγώντας σε βύθιση της αξίας των μετοχών των τραπεζών, με τους φόβους για επέκταση του κινδύνου κατάρρευσης και σε άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού να είναι εμφανείς.
Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank - «Δεν μπορούσε να αντέξει ούτε 5 ώρες»
Ο εκτροχιασμός είχε ξεκινήσει από την Τετάρτη, όταν η Silicon Valley Bank ξεκίνησε να πουλά ορισμένους από τους τίτλους της σε ζημιογόνες τιμές, ενώ ανακοίνωσε πως θα πουλούσε μετοχές αξίας 2.25 δις δολαρίων προκειμένου να ανορθώσει το ισοζύγιό της. Αυτό δημιούργησε συνθήκες πανικού σε εταιρίες που διαχειρίζονται κερδοσκοπικά κεφάλαια, οι οποίες ξεκίνησαν να συμβουλεύουν άλλες εταιρίες να αποσύρουν τα χρήματα από την τράπεζα.
Η μετοχή της SVB κατέρρευσε την Πέμπτη, συμπαρασύροντας, όπως ειπώθηκε, και άλλες τράπεζες μαζί της. Την Παρασκευή, σταμάτησε η διαπραγμάτευση των μετοχών της SVB και εγκαταλείφθηκαν οι προσπάθειες να βρει νέο κεφάλαιο ή κάποιον αγοραστή. Ακολούθησαν το «χορό» και άλλες τράπεζες όπως η First Republic, η PacWest Bancorp και η Signature Bank.
«Η κατάσταση της SVB επιδεινώθηκε τόσο γρήγορα που δεν μπορούσε να αντέξει ούτε για πέντε ώρες», έγραψε ο CEO της Better Markets (ενός οργανισμού που ασχολείται με το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ), Ντένις Κέλεχερ, όπως μεταδίδει το CNN. «Αυτό γιατί οι καταθέτες απέσυραν τα χρήματά τους τόσο γρήγορα που η τράπεζα κατέστη αφερέγγυα και το κλείσιμο λόγω ενός κλασικού bank run έγινε αναπόφευκτο».
Η πολιτική της Fed με τα επιτόκια
Το CNN αποδίδει και στην επιθετική πολιτική της Fed με τα επιτόκια τα αίτια για αυτήν την εξέλιξη. Όταν οι αποδόσεις ήταν μηδενικές, οι τράπεζες συγκέντρωσαν υπερβολικά πολλά χρηματοπιστωτικά προϊόντα μακράς διάρκειας και χαμηλού ρίσκου. Όμως, με τη Fed να αυξάνει τα επιτόκια για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό, η αξία αυτών των προϊόντων έπεσε, οδηγώντας σε απώλειες τις τράπεζες.
Οι υψηλότερες αποδόσεις στα επιτόκια χτύπησαν ιδίως τις μετοχές που έχουν να κάνουν με τον τεχνολογικό τομέα. λέει ο Mark Zandi, κορυφαίος οικονομολόγος του οίκου αξιολόγησης Moody's. Αυτό οδήγησε πολλές εταιρίες του κλάδου να αποσύρουν καταθέσεις που είχαν στην SVB, προκειμένου να τονωθούν με ζεστό χρήμα.
Η μεγάλη διαφορά με το 2008
Και τώρα, τι, το ερώτημα; Αν οι τράπεζες αντιμετωπίσουν ζητήματα άντλησης πόρων από την κεφαλαιαγορά, οι εξελίξεις θα μπορούσαν να είναι αλυσιδωτές, οδηγώντας ενδεχομένως στην επανάληψη του 2008. Ο Zandi επ'αυτού είναι καθησυχαστικός: «Το σύστημα είναι τόσο καλά κεφαλαιοποιημένο και σε τέτοιο επίπεδο ρευστότητας, όσο ποτέ». «Οι τράπεζες που είναι σε κίνδυνο είναι πολύ μικρές για να αποτελέσουν απειλή για το σύστημα ευρύτερα», πρόσθεσε, όπως μεταδίδει το CNN.
Άλλωστε και η Αμερικανίδα ΥΠΟΙΚ έστειλε το μήνυμα πως το τραπεζικό σύστημα είναι ανθεκτικό.
Ο κίνδυνος εν προκειμένω έχει να κάνει με το είδος των εταιριών που αυτές οι τράπεζες συνδέονται: Είναι εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην τεχνολογία και τα κρυπτονομίσματα και οι οποίες αντιμετωπίζουν ζητήματα ρευστότητας, γεγονός που θα μπορούσε να κάνει για αυτές τα πράγματα χειρότερα, προειδοποιεί ο αναλυτής των αγορών Ed Moya.
«Όλοι γνώριζαν πως η πολιτική της Fed με τα επιτόκια θα "έσπαγε" κάτι και αυτή τη στιγμή αυτές που πλήττονται είναι οι μικρές τράπεζες».
Και οι πληροφορίες της New York Post πάντως για την ώρα (τονίζεται το «για την ώρα») δεν κάνουν λόγο για επανάληψη σκηνικού Lehman Brothers. Πηγές του αρθρογράφου του αμερικανικού μέσου, Charles Gasparino, ανέφεραν πως η κατάρρευση της SVB είναι προειδοποιητικό σημάδι για τη δομή του τραπεζικού συστήματος, όπως φτιάχτηκε μέσα από χρόνια αφειδούς δαπάνης (π.χ. μέσω της εκτύπωσης χρήματος από τη Fed και από τα δημοσιονομικά ζητήματα που αντιμετώπισε η κυβέρνηση Biden).
Το βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί τα πράγματα είναι το χαρτοφυλάκιο της SVB. Χαρακτηρίζεται ως «ιδιοσυγκρασιακό», καθώς εξυπηρετούσε κυρίως κερδοσκοπικά κεφάλαια και δεν είχε την πολύ εκτεταμένη παρουσία που είχε ευρύτερα στην οικονομία η Lehman Brothers. Οι μεγάλες τράπεζες είναι περισσότερο διαφοροποιημένες, οπότε οι κίνδυνοι είναι πιο μικροί για την ώρα.