Το Κατάρ μπορεί να είναι ένα μικρό κράτος του Κόλπου, αλλά η οικονομική και πολιτική του επιρροή στη Γερμανία είναι αισθητή, μέσα από ένα πολύπλευρο σχέδιο παρέμβασης που φέρνει αποτελέσματα.
Το Εμιράτο έχει θέσει ως προτεραιότητα να πρωταγωνιστήσει στο διεθνές στερέωμα, μια προσπάθεια που έγινε φανερή με τον θόρυβο που προκάλεσε η αποκάλυψη του σκανδάλου χρηματισμού και παρέμβασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γνωστό και ως Qatargate.
Το Κατάρ, όμως, γνωρίζει ότι η Γερμανία μπορεί να καταστεί ένας πολύ αξιόπιστος στρατηγικός εταίρος. Γι' αυτό κατέβαλε μια μεγάλη προσπάθεια όλη την προηγούμενη δεκαετία, επενδύοντας περίπου 25 δισεκατομμύρια ευρώ στη χώρα, ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα του κράτους του Κόλπου οπουδήποτε στον κόσμο.
Όπως σημειώνει το Politico, το Κατάρ φρόντισε να κερδίσει σημαντικούς συμμάχους στη Γερμανία για να προωθήσει την εικόνα του ως διοργανώτρια χώρα του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου.
Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, πρώην αντικαγκελάριος και υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, και ο Κρίστοφ Χάουσγκεν, μακροχρόνιος σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της πρώην καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ και, για τέσσερα χρόνια μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 2021, πρεσβευτής της Γερμανίας στα Ηνωμένα Έθνη, αποτελούν δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα προσώπων που κινούνται γύρω από τις πολιτικές επιδιώξεις της Ντόχα.
Η παρέμβαση μέσα από το χρηματιστήριο
Στις Βρυξέλλες, το Κατάρ έχει τεθεί υπό έντονο έλεγχο εν μέσω ισχυρισμών ότι προσπάθησε να αγοράσει πολιτική εύνοια στις Βρυξέλλες με βαλίτσες γεμάτες μετρητά (κάτι που η κυβέρνηση του Κατάρ αρνείται σθεναρά). Στη Γερμανία, η προτιμώμενη οδός επιρροής του ήταν πιο διαφανής, αν και όχι λιγότερο αποτελεσματική: το χρηματιστήριο.
Κατά την τελευταία δεκαετία, το κρατικό ταμείο πλούτου του εμιράτου, η Qatar Investment Authority, μαζί με μέλη της ηγετικής οικογένειας της χώρας έχουν δημιουργήσει σημαντικές θέσεις σε ορισμένες από τις πιο αναγνωρίσιμες εταιρείες της Γερμανίας, συμπεριλαμβανομένου ενός ποσοστού 11% στη VW, τη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της χώρας, και 6% στην Deutsche Bank, τη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας.
Το περασμένο φθινόπωρο, οι Καταριανοί απέκτησαν μερίδιο 5% στην Porsche, καθιστώντας το εμιράτο έναν από τους μεγαλύτερους μετόχους στην ιστορική εταιρεία κατασκευής πολυτελών σπορ αυτοκινήτων.
Για χρόνια, το Κατάρ μπορούσε, επίσης, να συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων πελατών της γερμανικής αμυντικής βιομηχανίας. Επιπλέον, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να αναγκάζει τη Γερμανία να απομακρυνθεί από το ρωσικό πετρέλαιο, το εμιράτο -ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγρού φυσικού αερίου στον κόσμο- έχει γίνει βασικός προμηθευτής ενέργειας.
Μια φωτογραφία του Πράσινου αντικαγκελάριου της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ να υποκλίνεται βαθιά στον υπουργό Εμπορίου του Κατάρ κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψής του την περασμένη άνοιξη, ενώ έψαχνε για νέες προμήθειες φυσικού αερίου, θα μπορούσε ως εικόνα να θεωρηθεί ότι συμβολίζει την πολιτική της σημερινής κυβέρνησης της Γερμανίας απέναντι στο εμιράτο.
Το δίκτυο συμμάχων του Κατάρ στην Ευρώπη
Παρόλο που το Κατάρ έχει επενδύσει σε παρόμοια κλίμακα τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στη Γαλλία, η έμφαση στη Γερμανία δεν έχει δοθεί τόσο σε εντυπωσιακές αγορές «τροπαίων» όσο σε επενδύσεις σε υποδομές.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Κατάρ αγόρασε πολυτελή σημεία, όπως το ξενοδοχείο Ritz και το παγκοσμίου φήμης πολυκατάστημα Harrods, και ανέγειρε το Shard, το ψηλότερο κτίριο της χώρας. Στη Γαλλία απέκτησε την ποδοσφαιρική ομάδα Paris Saint-Germain. Αλλά στη Γερμανία, οι εμβληματικές αγορές του κράτους του Κόλπου περιλαμβάνουν συμμετοχές στον ναυτιλιακό γίγαντα Hapag-Lloyd και στην εταιρεία κοινής ωφέλειας ενέργειας RWE.
Αν και δεν έχει υπάρξει καμία υπόνοια για το είδος της διαφθοράς που οι Βέλγοι εισαγγελείς ισχυρίζονται ότι έλαβε χώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι επιχειρηματικές κινήσεις του Κατάρ στη Γερμανία τού έχουν αποφέρει ένα πολύ σημαντικό δίκτυο συμμάχων με επιρροή, συμπεριλαμβανομένων πρώην υπουργών και άλλων ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων, βοηθώντας να ακουστεί η φωνή του στο Βερολίνο.
Ο πιο επιφανής από αυτούς τους συμμάχους στη Γερμανία είναι ο Γκάμπριελ, ο πρώην ηγέτης των κυβερνώντων Σοσιαλδημοκρατών της χώρας. Ως υπουργός Οικονομίας από το 2013 έως το 2017, καλλιέργησε δεσμούς με το Κατάρ, μεταφέροντας εκεί ένα αεροπλάνο γεμάτο στελέχη επιχειρήσεων το 2015. Το 2020, δύο χρόνια μετά την αποχώρησή του από το δημόσιο αξίωμα, ο Γκάμπριελ έγινε μέλος του εποπτικού συμβουλίου της Deutsche Bank, με εντολή του Κατάρ.
Ένα από τα κύρια οχήματα της επιχείρησης επιρροής του Κατάρ στη Γερμανία ήταν η χρηματοδοτούμενη από το κράτος Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου (MSC), το ετήσιο συνέδριο για τα όπλα και τη διπλωματία στη βαυαρική πρωτεύουσα. Το εμιράτο φιλοξένησε και βοήθησε στη χρηματοδότηση και την οργάνωση δύο συναντήσεων MSC στην Ντόχα τα τελευταία χρόνια.
Ένας πρώην πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, ο Hamad bin Jassim bin Jabr Al Thani, συμμετέχει επίσης στο διοικητικό συμβούλιο των διαχειριστών της MSC, το αποκλειστικό της όργανο, το οποίο προορίζεται για τους μεγαλύτερους δωρητές της διάσκεψης.
Η υπόθεση κατασκοπείας
Παρά τις καλύτερες προσπάθειες του γερμανικού δικτύου επιρροής του Κατάρ, η μετατόπιση της κοινής γνώμης υπέρ του εμιράτου στη Γερμανία έχει αποδειχθεί πρόκληση και παραμένει τέτοια.
Εκτός από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις διακρίσεις σε βάρος της LGBTQ+ κοινότητας, οι υπερασπιστές του Κατάρ έπρεπε να αντιμετωπίσουν τις αναφορές ότι η χώρα κατασκοπεύει τον Theo Zwanziger, τον πρώην επικεφαλής της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της Γερμανίας και σφοδρό επικριτή της διοργάνωσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ.
Ο Zwanziger ήταν μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της FIFA και είχε αποκαλέσει την απόφαση να δοθεί στο Κατάρ το τουρνουά «ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που έγιναν ποτέ στον αθλητισμό». Αναφέρθηκε επίσης στη χώρα ως «καρκίνο του παγκόσμιου ποδοσφαίρου», προκαλώντας μήνυση από την ποδοσφαιρική ένωση του Κατάρ, την οποία κέρδισε ο Zwanziger.
Το εμιράτο, ανησυχώντας ότι η προσπάθεια του Zwanziger να αφαιρέσει το τουρνουά από το Κατάρ θα μπορούσε να πετύχει, πλήρωσε περισσότερα από 10.000.000 δολάρια σε μια εταιρεία που διοικείται από πρώην πράκτορες της CIA για να κατασκοπεύσει τον Zwanziger, σύμφωνα με έγγραφα που αποκάλυψε το Associated Press πέρυσι. Στόχος της τριετούς προσπάθειας ήταν να διεισδύσει στον στενό κύκλο του Zwanziger και να τον χειραγωγήσει, σύμφωνα με τα έγγραφα.
Το δημοσίευμα καταλήγει, όμως, στο γεγονός ότι το Κατάρ θα μπορούσε να έχει τη Γερμανία του χεριού του, καθώς το φυσικό αέριο του εμιράτου είναι ιδιαίτερα πολύτιμο στις σημερινές συνθήκες και τα περιθώρια ελιγμών λίγα.